Hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow (Ảnh: BI).
Hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo tối tân nhất của Israel, Arrow, vừa trải qua cuộc thử nghiệm thực chiến lần thứ 3 với Iran. Hai lần giao tranh đầu tiên vào năm ngoái đã giúp nhà sản xuất chuẩn bị cho trận chiến ác liệt nhất từ trước đến nay.
Boaz Levy, Giám đốc điều hành Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Israel (IAI) thuộc sở hữu nhà nước, cho biết công ty đang “phân tích từng vụ tấn công bằng tên lửa” nhắm vào Israel, dù đó chỉ là một quả đơn lẻ hay cả loạt đạn dồn dập.
“Chúng tôi đã rút ra nhiều bài học về vận hành hệ thống, về năng lực của mối đe dọa, và nhiều yếu tố khác”, ông nói.
Arrow là sản phẩm hợp tác giữa IAI và tập đoàn hàng không vũ trụ Mỹ Boeing. Arrow 2, được đưa vào hoạt động năm 2000, có khả năng đánh chặn tên lửa ở tầng khí quyển cao. Arrow 3, đi vào trực chiến từ năm 2017, thậm chí có thể tiêu diệt mục tiêu ngoài không gian.
Cả hai đều sử dụng đạn đánh chặn nhiên liệu rắn 2 tầng để tiêu diệt tên lửa đạn đạo đang bay tới. Đây là tầng cao nhất trong mạng lưới phòng không nhiều lớp của Israel, nổi bật nhất là hệ thống Vòm Sắt chuyên chống rocket, đạn cối và pháo binh.
Tên lửa Iran ồ ạt lên nòng, tấn công loạt mục tiêu Israel (Video: RT).
Trong quá khứ, hệ thống Arrow đã từng tham chiến, nhưng trận đánh tháng 4/2024, khi Iran phóng khoảng 120 tên lửa đạn đạo cùng với tên lửa hành trình và UAV tấn công Israel, mới thực sự là bài kiểm tra khốc liệt đầu tiên. Israel tuyên bố Arrow đã đánh chặn hầu hết các mối đe dọa.
Đến đầu tháng 10 năm ngoái, Arrow lại tiếp tục đẩy lùi một đợt tấn công quy mô lớn khi Iran bắn hơn 180 tên lửa đạn đạo vào Israel. Những tháng tiếp theo, hệ thống này thường xuyên được kích hoạt để đánh chặn tên lửa do lực lượng Houthi thân Iran ở Yemen phóng đi.
Levy, kỹ sư trưởng chương trình Arrow, cho biết tất cả những lần khai hỏa đó đều là bước đệm cho trận chiến mới nhất, khi Iran đã bắn hàng trăm tên lửa đạn đạo vào Israel trong suốt 12 ngày liên tiếp.
Ông nói rằng IAI phát triển Arrow theo cơ chế “xây gạch”, tức là thường xuyên bổ sung các thành phần mới để nâng cấp năng lực hệ thống tổng thể.
“Trong khoảng thời gian từ tháng 4 năm ngoái đến cuộc tấn công lần này, chúng tôi đã tiến hành một số nâng cấp đáng kể. Tôi tin đây là cách tiếp cận đúng đắn. Chúng tôi đã rút tỉa được nhiều bài học và cải tiến hệ thống dựa trên những gì thu lượm được”, ông nói.
Ông Levy bổ sung rằng phần lớn cải tiến đến từ cập nhật phần mềm, giúp hệ thống đạt năng lực tốt hơn.
Cuộc xung đột mới bắt đầu vào ngày 13/6, khi giới chức Israel công bố khởi động chiến dịch quân sự mới nhằm phá hủy chương trình hạt nhân và năng lực quân sự của Iran. Israel sau đó tiến hành các đợt không kích diện rộng trên khắp lãnh thổ Iran trong hơn một tuần.
Phía Iran đáp trả bằng việc phóng hơn 550 tên lửa đạn đạo và hơn 1.000 UAV về phía Israel, theo số liệu mới nhất từ chính phủ Israel.
Israel tuyên bố đánh chặn hầu hết các mối đe dọa từ Iran, tuy nhiên, hình ảnh trên thực địa cho thấy phía Tel Aviv cũng hứng chịu thiệt hại nặng nề với hàng loạt cơ sở hạ tầng bị phá hủy.
“Tôi cho rằng Arrow đã hoạt động đúng như kỳ vọng”, ông nói. Israel xác nhận vẫn có hơn 50 điểm trúng đạn trên khắp cả nước. Một số tên lửa được “thả”, cho phép bay qua nếu điểm rơi không quan trọng, song vẫn có những quả lọt lưới và gây thiệt hại các mục tiêu.
Trong trận chiến mới nhất, không chỉ hệ thống phòng không của Israel tham chiến. Các tàu khu trục Mỹ trên Địa Trung Hải và lực lượng Mỹ tại Trung Đông, với các tổ hợp tên lửa Patriot và hệ thống THAAD, cũng tham gia bảo vệ Israel.
Mỹ chưa công bố chính xác số tên lửa Iran bị quân đội Mỹ bắn hạ, nhưng Washington đã cung cấp hỗ trợ phòng không cho Israel trong cả 3 lần đối đầu với Tehran.
Cuối tuần qua, quân đội Mỹ đã chính thức tham gia chiến dịch của Israel, huy động máy bay ném bom tàng hình B-2 và tàu ngầm mang tên lửa dẫn đường tấn công 3 cơ sở hạt nhân hàng đầu của Iran. Tehran liền trả đũa bằng loạt tên lửa nhắm vào một căn cứ quân sự lớn của Mỹ tại Qatar.
Đầu tuần này, giữa lúc Israel và Iran tiếp tục giao tranh, Tổng thống Donald Trump tuyên bố hai nước đã đồng ý ngừng bắn. Nhiều ngày sau đó, thỏa thuận đình chiến vẫn đang được duy trì.