
Phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc Alzheimer hơn – Ảnh: FREEPIK
Khi tuổi tác tăng lên, việc hay quên là điều khó tránh khỏi. Nhưng nếu bạn liên tục hay quên, và cảm nhận mọi thứ đang diễn ra không giống như quá trình lão hóa của những người cao tuổi khác thì sao? Đó có thể là dấu hiệu sớm của bệnh Alzheimer.
Theo Women‘s Health, phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc Alzheimer hơn. Dù nguyên nhân đằng sau thực trạng đó vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng, hormone có khả năng đóng vai trò quan trọng.
“Những phụ nữ đã cắt bỏ tử cung, mãn kinh sớm hoặc mất estrogen sớm đều đặc biệt dễ tổn thương”, theo tiến sĩ, bác sĩ David A. Merrill, chuyên gia thần kinh học và tâm thần học lão khoa tại Trung tâm Y tế Providence Saint John’s ở Santa Monica (Mỹ).
Bên cạnh đó, theo tiến sĩ Merrill, các dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh Alzheimer có thể trông giống với triệu chứng của lão hóa bình thường. Vì vậy đừng chủ quan khi thấy người thân hoặc chính bản thân bạn xuất hiện những dấu hiệu sau đây.
Mất trí nhớ do Alzheimer ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày
Tiến sĩ, bác sĩ Henry Paulson, chuyên gia thần kinh học và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bệnh Alzheimer tại Đại học Michigan (Mỹ), cho biết khi chúng ta già đi, não bộ cũng thay đổi. Việc tốc độ suy nghĩ và khả năng nhớ tên ai đó chậm lại là điều hoàn toàn bình thường.
Mất trí nhớ liên quan đến Alzheimer không chỉ đơn giản là không thể nhớ tên người khác, mà là quên các sự kiện quan trọng hoặc mất hẳn ký ức về cả một chuỗi sự việc. Ví dụ, bạn không nhớ mình đã đi nghỉ ở biển ba ngày với gia đình hoặc đã tham dự tiệc sinh nhật cháu vào cuối tuần trước.
Ông Paulson bổ sung rằng việc để đồ vật sai chỗ – như thường xuyên để chìa khóa xe trong tủ lạnh hoặc không biết phòng nào để bàn chải đánh răng – cũng là biểu hiện của mất trí nhớ, hoặc không biết hôm nay là thứ mấy, hay đang là tháng nào.
Để ứng phó với tình trạng liên tục hay quên, nhiều người sẽ thủ sẵn các mẹo để nhớ, ví dụ như lặp lại thông tin hoặc ghi chú. Tuy nhiên điều này gián tiếp cho thấy bạn đang rất vất vả để ghi nhớ mọi việc một cách tự nhiên. Nếu thấy bản thân hoặc người thân đang phải cố gắng dùng ngày càng nhiều mẹo để ghi nhớ, hãy đến bác sĩ để kiểm tra sớm.
Gặp vấn đề với ngôn ngữ và thị lực
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc nói hoặc viết, hoặc bị suy giảm thị giác, thì nên liên hệ với bác sĩ. Thoái hóa não sớm có thể khiến việc giao tiếp và tương tác với môi trường xung quanh trở nên khó khăn.
“Bạn có thể nhận thấy thay đổi về không gian và tầm nhìn, hoặc thậm chí gặp khó khăn trong việc cảm nhận thế giới xung quanh”, bác sĩ Paulson giải thích. “Khi bạn nói, bạn phải nỗ lực tìm cách diễn đạt bằng những cụm từ khác vì không thể nhớ từ chính xác”.
Những vấn đề này khác với việc phải nheo mắt nhìn tivi từ xa hay viết sai ngày, vốn là những biểu hiện bình thường của tuổi tác. Các triệu chứng Alzheimer sớm có xu hướng rõ ràng hơn và kéo dài hơn.
Gặp khó khăn khi giải quyết vấn đề hoặc ra quyết định
Có một số dấu hiệu cảnh báo như khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ, giải quyết vấn đề và phán đoán kém. Theo bác sĩ Paulson, não bộ cần xử lý một loạt thông tin để hoạt động hiệu quả trong cuộc sống hằng ngày. Sự thoái hóa do Alzheimer gây ra trong giai đoạn đầu có thể khiến việc đơn giản như chọn món ăn trưa cũng trở nên phức tạp.
Người trong giai đoạn đầu của bệnh có thể thể hiện các dấu hiệu suy giảm nhận thức khác như không thể làm theo hướng dẫn hoặc công thức nấu ăn, phạm sai lầm tài chính nghiêm trọng, hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì thói quen vệ sinh cá nhân.
Thu mình khỏi đời sống xã hội
Nếu càng lúc càng thường xuyên ở nhà, tránh các hoạt động xã hội, có thể bạn đang tụt năng lượng bình thường, nhưng đây cũng là dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh Alzheimer.
Bác sĩ Paulson cho biết khi sự thoái hóa não khiến người ta khó nhớ các cam kết, khó tham gia vào các cuộc trò chuyện hoặc hòa nhập vào các sự kiện xã hội, nhiều người bắt đầu rút lui khỏi những hoạt động này.
Đôi khi, đây còn là triệu chứng trầm cảm, nhưng dù thế nào thì cũng cần tìm sự giúp đỡ nếu hành vi của một người không còn giống họ trước kia.
Tâm trạng hoặc tính cách thay đổi rõ rệt
Nếu bạn hoặc người thân bắt đầu hành xử như một người hoàn toàn xa lạ, đã đến lúc cần nghiêm túc nhìn vào những thay đổi đó.
“Đây là biểu hiện hiếm gặp hơn, nhưng chúng tôi vẫn thấy nó trong giai đoạn đầu”, bác sĩ Paulson cho biết. “Giống như một người vốn hiểu chuyện đột nhiên trở nên mất kiềm chế và làm những việc họ chưa bao giờ làm trước đây”.
Triệu chứng này cũng có thể biểu hiện dưới dạng những cơn thay đổi cảm xúc dữ dội, dễ nghi ngờ người khác hoặc thể hiện hành vi hung hăng hoặc tình dục thái quá, theo Viện Lão hóa quốc gia Hoa Kỳ.
Theo Đại học Boston (Mỹ), một nghiên cứu công bố trên Lancet cho thấy 45% các ca sa sút trí tuệ có thể được ngăn ngừa nếu giải quyết được các yếu tố lối sống và nguy cơ then chốt, từ việc giảm sử dụng chất kích thích, giảm cảm giác cô đơn cho đến quản lý tình trạng huyết áp cao.
Một số giải pháp có thể đơn giản như giảm tiêu thụ rượu, thúc đẩy đời sống xã hội năng động hơn, hoặc giúp mọi người giảm mức cholesterol trong độ tuổi trung niên.