Nhiều người cho rằng con một thường cô đơn, ích kỷ, hống hách, nhưng các nghiên cứu cho thấy điều ngược lại.
“Chúng giống như những khuôn mẫu về giới tính, tuổi tác hay sắc tộc, sai nhưng rất khó xóa bỏ, kể cả khi khoa học hiện đại chứng minh điều ngược lại”, Susan Newman, nhà tâm lý học xã hội Mỹ, nhận định.
Thực tế, nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy là con một có thể mang lại lợi ích đáng kể về sức khỏe tinh thần, mức độ hài lòng cuộc sống và khả năng phát triển cá nhân.
Trong bối cảnh cấu trúc gia đình một con đang ngày càng phổ biến, các chuyên gia tâm lý cho rằng đã đến lúc cần xóa bỏ những định kiến cũ về con một. Dưới đây là những điểm nổi bật thường bị hiểu sai:
Con một không cô đơn
“Không có bằng chứng nào cho thấy con một lớn lên sẽ cô độc hay khó hòa nhập xã hội”, Toni Falbo, giáo sư tâm lý học giáo dục tại Đại học Texas ở Austin, Mỹ khẳng định.
Thay vì chơi cùng anh chị em, trẻ con một thường dành nhiều thời gian hơn cho cha mẹ, học được cách giao tiếp với người lớn một cách sâu sắc. Ngoài ra, trẻ vẫn tham gia các hoạt động như nhà trẻ, lớp học ngoại khóa, buổi vui chơi, những nơi giúp xây dựng kỹ năng xã hội từ sớm.
“Thời gian ở một mình cũng là điều lành mạnh”, Newman nói. “Nó khuyến khích sự sáng tạo, độc lập và khả năng tự giải trí, điều không phải trẻ nào cũng có”.
Trung thành và gắn bó sâu sắc trong các mối quan hệ
Ann-Louise Lockhart, nhà tâm lý học Nhi khoa tại Texas (Mỹ), cho rằng con một thường là người gắn bó lâu dài, biết lắng nghe và hiện diện khi người khác cần. “Khi trưởng thành, họ thường là người bạn mà ai cũng muốn có, đáng tin cậy, kiên định và sẵn sàng hỗ trợ trong cả lúc khó khăn lẫn hạnh phúc”, Lockhart nhận định.
Ảnh minh họa: Huffpost
Độc lập và tự chủ từ nhỏ
Một trong những hiểu nhầm lớn là con một “bám” cha mẹ hơn trẻ có anh chị em. Thực tế lại ngược lại.
“Không có ai để chơi cùng, trẻ một con học cách giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định và vui chơi một mình từ sớm”, Newman cho biết. “Khi lớn lên, họ có xu hướng tự tin hơn trong việc khởi nghiệp, đi du lịch một mình hay chấp nhận rủi ro”.
Giao tiếp vượt trội với người lớn
Dành nhiều thời gian với người lớn khiến con một phát triển kỹ năng ngôn ngữ và tư duy sớm.
Theo Falbo, trẻ một con thường sử dụng vốn từ phong phú, có khả năng thảo luận tốt và thích ứng nhanh trong môi trường học thuật lẫn công việc chuyên nghiệp.
“Điều này giúp họ dễ dàng trở thành người lãnh đạo hoặc tự tin thuyết trình trước đám đông”, Lockhart bổ sung.
Cởi mở với trải nghiệm mới
Một nghiên cứu công bố tháng 1/2025 chỉ ra con một thường có xu hướng cởi mở, thích khám phá và sáng tạo hơn trẻ có anh chị em. Lý do, theo Falbo, là cha mẹ con một có nhiều thời gian hơn để khuyến khích sự tò mò và trải nghiệm cá nhân.
“Họ được phép thử nghiệm và vượt ra ngoài giới hạn thông thường mà không bị so sánh hay gò bó bởi kỳ vọng áp đặt lên nhiều con”, bà nói.
Họ giống các đứa trẻ khác nhiều hơn ta nghĩ
Các nhà tâm lý học cho rằng không nên xem con một như một nhóm “khác biệt”. Tính cách trẻ em bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như di truyền, cách nuôi dạy, môi trường sống, chứ không đơn thuần là việc có hay không có anh chị em ruột.
“Không có quy mô gia đình nào là tốt nhất”, Newman kết luận. “Nếu cha mẹ hạnh phúc, có nhiều khả năng họ sẽ nuôi dạy nên những đứa trẻ hạnh phúc”.
Nhật Minh (Theo Huffpost)