Theo AFP, trong kỳ bầu cử này, hơn 68 triệu cử tri đăng ký để bầu chọn hơn 18.000 chức vụ. Cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, người đang bị tạm giam tại Hà Lan để chờ Tòa án Hình sự quốc tế xét xử liên quan chiến dịch triệt phá ma túy khi còn tại nhiệm (2016 – 2022), vẫn có tên trong danh sách tranh cử chức thị trưởng TP.Davao. Đây là chức vụ mà ông Rodrigo Duterte từng đảm nhiệm trong hơn 2 thập niên trước khi làm tổng thống.
Tổng thống Marcos và Phó tổng thống Duterte đi bỏ phiếu ngày 12.5
Song, tâm điểm của kỳ bầu cử là 12 ghế thượng nghị sĩ được bầu chọn lần này. Thượng viện Philippines có 24 ghế và một nửa trong đó được bầu mỗi 3 năm. Phó tổng thống Sara Duterte, con gái của ông Rodrigo Duterte, đang đối diện với phiên tòa luận tội vào tháng 7 tới và có thể bị cấm giữ chức vụ nhà nước vĩnh viễn nếu bị tuyên có tội.
Mâu thuẫn giữa bà Duterte và Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. bùng phát hồi tháng 2 khi Hạ viện thông qua nghị quyết luận tội bà với cáo buộc phạm trọng tội, gồm tham nhũng và mưu sát tổng thống. Toàn bộ 24 thượng nghị sĩ sẽ đóng vai trò là bồi thẩm đoàn trong phiên tòa luận tội và nếu có 2/3 số nghị sĩ (16 người) thông qua, bà Duterte sẽ bị kết tội và mất khả năng tranh cử tổng thống vào năm 2028.
Hôm qua, bà Duterte đi bỏ phiếu tại quê nhà Davao trong khi Tổng thống Marcos cũng bỏ phiếu tại quê nhà ở TP.Batac thuộc tỉnh Ilocos Norte. Phó tổng thống cho biết “sẵn sàng đón nhận” bất kỳ kết quả nào của vụ luận tội, dù là bị kết tội hay được tha bổng. Trước đó, bà Duterte bác bỏ cáo buộc và cho rằng việc luận tội mang động cơ chính trị, nhưng Tổng thống Marcos khẳng định không liên quan vụ việc.
Tại kỳ bầu cử này, hai người con trai và hai người cháu của cựu Tổng thống Duterte cũng tranh cử các chức vụ khác nhau. Mặt khác, một số vụ bạo lực giữa những người ủng hộ các phe chính trị đã xảy ra tại một số khu vực quanh ngày bầu cử, khiến hàng chục người thương vong, theo AP.
Cựu Tổng thống Philippines Duterte lên tiếng khi bị giam giữ tại căn cứ không quân