Đại biểu Nguyễn Quang Huân – Ảnh: GIA HÂN
Sáng 14-5, Quốc hội thảo luận về dự thảo nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (lần thứ nhất) và dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Đề xuất HĐND giới thiệu chức danh chủ tịch, sau đó Thủ tướng phê chuẩn
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương trao nhiều quyền hơn cho địa phương.
Song cần trao nhiều quyền hơn cho Chính phủ, Thủ tướng để đảm bảo điều hành linh hoạt, thống nhất toàn quốc hệ thống hành chính quốc gia.
Ông Huân nêu hiện dự luật sửa đổi quy định HĐND bầu chủ tịch UBND theo giới thiệu của chủ tịch HĐND.
HĐND cũng sẽ phê chuẩn các phó chủ tịch UBND, ủy viên UBND theo giới thiệu của chủ tịch UBND. HĐND cũng sẽ miễn nhiệm các chức vụ do HĐND bầu và phê chuẩn.
Tuy nhiên tại dự luật lại quy định, khi Thủ tướng quyết định cách chức chủ tịch UBND, điều động chủ tịch UBND, không cần HĐND miễn nhiệm.
Quy định như dự thảo luật đúng Hiến pháp, nhưng ông cho rằng về logic không đúng. HĐND bầu phải miễn nhiệm.
“Thủ tướng cách chức, điều động nhưng HĐND lại không miễn nhiệm. Còn nếu làm đúng, HĐND thực hiện miễn nhiệm lại rắc rối.
Thủ tướng lại phải xin ý kiến HĐND mới được điều động, cách chức sẽ phức tạp trong quá trình điều hành”, ông Huân phân tích.
Từ đó, ông Huân đề xuất nếu giữ quyền điều động, cách chức chủ tịch UBND của Thủ tướng Chính phủ nên sửa đổi quy định việc HĐND bầu chức danh này.
“HĐND không bầu chức danh chủ tịch UBND mà có thể giới thiệu để Thủ tướng phê chuẩn. Như vậy sẽ rất thuận. HĐND giới thiệu chức danh chủ tịch, sau đó Thủ tướng phê chuẩn”, ông Huân đề nghị.
Với các chức danh phó chủ tịch, thành viên khác của UBND, ông Huân đề nghị chủ tịch UBND sẽ giới thiệu phó chủ tịch, thành viên khác để HĐND phê chuẩn 1 lần tại đầu nhiệm kỳ.
Những lần sau thay đổi, điều động các chức danh này, chủ tịch UBND chỉ báo cáo HĐND là được.
Ông nhấn mạnh cách làm như thế đảm bảo logic và quyền trao cho Thủ tướng điều động rất linh hoạt.
Để thực hiện đề xuất này, ông Huân cho rằng, cần sửa thêm điều 114 của Hiến pháp, để sửa quy định HĐND bầu các chức danh của UBND cùng cấp. Theo đó, quy định HĐND có nhiệm vụ giới thiệu chủ tịch UBND chứ không bầu.
Theo dự thảo nghị quyết sửa đổi Hiến pháp năm 2013 tại điều khoản chuyển tiếp cũng quy định, khi kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong năm 2025.
Theo đó, không tiến hành bầu các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND, chủ tịch, phó chủ tịch, ủy viên UBND tại đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp. Cùng đó cũng không tiến hành bầu trưởng đoàn, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp.
Các chức danh này sẽ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng, Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã chỉ định theo thẩm quyền.
Đề nghị quy định rõ trách nhiệm chủ tịch tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành nhiệm vụ của chủ tịch xã
Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Bắc Giang) đề nghị quy định rõ hơn trách nhiệm UBND, chủ tịch UBND tỉnh trong việc trực tiếp chỉ đạo, điều hành giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, chủ tịch UBND xã.
Bà cho rằng cần thiết bổ sung quy định trách nhiệm của UBND, chủ tịch UBND tỉnh trong trường hợp cần thiết trực tiếp chỉ đạo, điều hành giải quyết vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình.
Tuy nhiên bà nhận thấy việc quy định rất chung chung thẩm quyền này của UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh “trong trường hợp cần thiết” là chưa thể hiện rõ trách nhiệm của cấp tỉnh và có thể dẫn đến những vướng mắc, bất cập, thiếu thống nhất trong tổ chức thi hành.
Do đó bà đề nghị có quy định chặt chẽ hơn ngay trong luật này hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết để tăng cường trách nhiệm của cấp tỉnh trong việc bảo đảm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã.