9 giờ tối, con đường gần nhà tôi, phụ huynh đậu xe tràn ra đường trước một trung tâm tiếng Anh.
Những đứa trẻ lóc nhóc leo lên xe bố mẹ. Trong độ tuổi học mẫu giáo, vậy mà một ngày của các em kết thúc muộn tương đương người lớn đi làm tăng ca.
Tôi không khỏi băn khoăn, giờ này, lẽ ra các cháu nên được quây quần rồi chuẩn bị đi ngủ. Nhưng không, lịch học tiếng Anh chen giữa các buổi học, toán tư duy, tiếng Anh, khiến lịch trình của trẻ em ngày càng dày đặc.
Có vô vàn lý do mà nhiều phụ huynh đưa ra cũng rất quen thuộc: “Cho cháu học để tự tin hơn”, “Đi trung tâm về cháu biết chào hỏi bằng tiếng Anh”.
Đành rằng ai cũng muốn con mình có khởi đầu tốt. Nhưng liệu chúng ta có đang đặt kỳ vọng quá mức lên trẻ nhỏ, những đứa trẻ còn chưa hiểu hết mặt chữ tiếng Việt, chưa phân biệt nổi cảm xúc của bản thân, lại phải tranh thủ học ngoại ngữ, như thể nếu chậm trễ thì sau này sẽ thua thiệt.
Không thiếu phụ huynh mạnh tay chi hàng chục triệu đồng, đóng tiền học trước cả năm trời, thậm chí vài năm vì sợ “hết suất”, “học phí sắp tăng”. Các trung tâm ngoại ngữ mọc lên như nấm, chạy đua quảng cáo giáo viên nước ngoài, giáo trình quốc tế, “phát triển toàn diện tư duy tiếng Anh từ tuổi mẫu giáo”…
Nhiều trung tâm khi đóng cửa mới lộ ra hàng loạt sai phạm, không trả lại học phí, phụ huynh thì không biết kêu ai. Chúng ta không chỉ mất tiền, mà còn làm gián đoạn việc học của con trẻ, ảnh hưởng tới tâm lý của các em. Và quan trọng hơn, chúng ta đang gửi gắm con cái vào một thị trường giáo dục mà tiêu chuẩn, chất lượng và đạo đức nghề nghiệp chưa được kiểm soát nghiêm ngặt.
Một đứa trẻ 5-6 tuổi sao phải cần học tiếng Anh từ người bản ngữ để trở nên tự tin. Sự mạnh dạn, khả năng giao tiếp, cách ứng xử… đều bắt nguồn từ việc được yêu thương, tôn trọng, trò chuyện đúng cách trong gia đình. Học một ngôn ngữ mới là cần thiết, nhưng không phải bằng mọi giá, càng không phải từ độ tuổi mà trẻ còn chưa phân biệt nổi giữa trò chơi và bài học.
Chúng ta đang sống trong thời đại mà nỗi lo con mình thua kém bạn bè lớn đến mức khiến nhiều người quên mất điều quan trọng nhất: mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển khác nhau, và không có con đường tắt nào dẫn đến thành công.
Thay vì vội vã nhồi nhét tiếng Anh vào tuổi thơ của con, hãy giúp con yêu ngôn ngữ một cách tự nhiên, phù hợp lứa tuổi, có thể từ truyện tranh, bài hát, hoạt động tương tác trong gia đình.
Trong khi người lớn thường rủ nhau sống tối giản, sống chậm lại thì nhiều người trong số họ không thể chờ con lớn thêm một chút trong việc đầu tư học ngoại ngữ. Trong khi họ than phiền vì con vào lớp 1 phải thuộc bảng chữ cái, biết đánh vần, biết viết thì lại sẵn lòng chi tiền và đưa rước con đi học đến 9h đêm?
Người lớn cần tự hỏi: Chúng ta cho con học tiếng Anh từ sớm là vì con cần, hay vì chính chúng ta đang sốt ruột?
Minh Hoàng