Ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm 21.5
ẢNH: AFP
Hãng Reuters ngày 23.5 đưa tin Thẩm phán Myong Joun tại Boston (Massachusetts, Mỹ) vừa chặn kế hoạch của Tổng thống Donald Trump về việc giải thể Bộ Giáo dục, đồng thời buộc chính quyền phục hồi vị trí việc làm cho những nhân viên đã thôi việc trong kế hoạch tinh giản.
Thẩm phán trên đưa ra phán quyết theo kiến nghị của một nhóm các tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, các học khu và công đoàn giáo viên. Theo đó, Bộ Giáo dục Mỹ không được tiến hành sa thải hàng loạt hơn 1.300 nhân viên như đã công bố vào tháng 3 trong kế hoạch cắt giảm một nửa số nhân viên.
“Hồ sơ cho thấy rõ ràng rằng ý định thực sự của bị đơn là giải thể bộ này mà không có luật nào cho phép”, theo thẩm phán Joun, người được bổ nhiệm dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.
Các luật sư của Bộ Tư pháp Mỹ lập luận rằng việc chấm dứt hợp đồng hàng loạt không phải là kế hoạch đóng cửa cơ quan này mà là nỗ lực hợp pháp nhằm loại bỏ tình trạng quan liêu cồng kềnh, trong khi vẫn hoàn thành nhiệm vụ theo luật định chung của cơ quan này một cách hiệu quả hơn.
Nhưng ông Joun cho biết việc cắt giảm đang có tác dụng ngược lại, vì “việc cắt giảm nhân sự ồ ạt đã khiến bộ phận này không thể thực hiện các chức năng theo luật định”.
Ông buộc chính quyền không chỉ phục hồi việc làm cho người lao động mà còn phải dừng việc thực hiện chỉ thị ngày 21.3 của ông Trump về việc chuyển các khoản vay sinh viên và các chương trình nhu cầu đặc biệt cho các cơ quan liên bang khác.
Vì sao nhân viên DOGE của tỉ phú Musk nghỉ việc hàng loạt?
Chính quyền Mỹ nhanh chóng kháng cáo quyết định mà người phát ngôn của Bộ Giáo dục Madi Biedermann cho biết là đến từ “một thẩm phán không được bầu với mục đích chính trị”. Phát ngôn viên Nhà Trắng Harrison Fields gọi phán quyết này là “sai lầm”.
Trong một diễn biến khác, Thẩm phán Susan Illston vừa phán quyết rằng chính quyền của ông Trump không thể tái cấu trúc và giảm quy mô của chính phủ mà không có sự đồng ý của Quốc hội.
Trong phiên thẩm vấn tại San Francisco (California) hôm 22.5, thẩm phán Illston đồng ý với một nhóm các công đoàn, tổ chức phi lợi nhuận và chính quyền thành phố rằng việc sa thải bắt đầu vào tháng trước có khả năng là bất hợp pháp và sẽ gây tác hại rộng rãi cho công chúng.
Chính quyền Mỹ đã đề nghị Tòa án Tối cao tạm dừng phán quyết tạm thời của bà Illston, với lý do bà đã xâm phạm không đúng quyền hạn hiến định của ông Trump trong việc kiểm soát nhánh hành pháp.