Dưới đây là một số tuyên bố của ông Trump về tình trạng người da trắng thiểu số bị đàn áp ở Nam Phi.
1. “Nạn diệt chủng nông dân da trắng” ở Nam Phi
Ông Trump cho rằng: “…sự đàn áp hay nạn diệt chủng đang diễn ra”.
Thuyết âm mưu này đã được một số nhóm thiểu số người da trắng cực đoan ở Nam Phi lan truyền từ sau khi chế độ apartheid chấm dứt năm 1994. Đây cũng là đề tài đã xuất hiện trong các diễn đàn cực hữu toàn cầu ít nhất một thập kỷ qua.
Những người ủng hộ dẫn chứng các vụ giết hại nông dân da trắng ở vùng nông thôn hẻo lánh, xem đó là bằng chứng của một chiến dịch có chủ đích chính trị, chứ không phải tội phạm thông thường, và cáo buộc chính phủ tiếp tay.
Chính phủ Nam Phi bác bỏ điều này.
Nam Phi có tỷ lệ phạm tội giết người cao nhất thế giới, với hơn 26.000 vụ vào năm 2024. Trong đó, 44 vụ liên quan đến cộng đồng nông nghiệp và chỉ 8 nạn nhân là nông dân.
Dữ liệu do chính nông dân da trắng thu thập cũng không ủng hộ luận điểm “diệt chủng”.
Ông Ramaphosa giải thích: “Những người bị giết do tội phạm không chỉ là người da trắng, mà đa số là người da đen”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại cuộc gặp Phòng Bầu dục hôm 21.5
ẢNH: REUTERS
2. Chính phủ tịch thu đất của nông dân da trắng không bồi thường
Chính phủ Nam Phi có chính sách nhằm khắc phục bất bình đẳng về sở hữu đất đai – di sản từ thời apartheid và chủ nghĩa thực dân.
Tuy nhiên, chưa có phần đất nào bị tịch thu. Thay vào đó, chính phủ khuyến khích nông dân da trắng tự nguyện bán đất.
Khoảng 3/4 đất nông nghiệp tư nhân thuộc sở hữu người da trắng – nhóm chỉ chiếm chưa đến 8% dân số.
Một đạo luật do ông Ramaphosa ký tháng 1 cho phép nhà nước trong một số trường hợp hiếm hoi được trưng dụng đất “vì lợi ích công” mà không bồi thường, nhưng yêu cầu chính quyền trước hết phải đàm phán. Đến nay luật này chưa được áp dụng.
3. Bài hát “Kill the Boer” (Giết người Boer)
Ông Trump chiếu một đoạn video ghi lại bài hát kêu gọi giết người Afrikaner (cộng đồng gốc Hà Lan ở Nam Phi).
Bài hát này có từ thời phong trào chống apartheid. Ba tòa án Nam Phi đã bác bỏ nỗ lực coi đây là ngôn từ kích động thù hận, vì nó là khẩu hiệu giải phóng mang tính lịch sử, không phải lời kêu gọi bạo lực trực tiếp.
4. Những cây thập tự bên đường
Những cây thập tự mà ông Trump nhắc đến không đánh dấu những ngôi mộ thật. Video được quay tháng 9.2020 trong một cuộc biểu tình phản đối nạn giết nông dân. Một nhà tổ chức phát biểu trên đài truyền hình rằng các thập tự tượng trưng cho những nông dân bị sát hại qua các năm.
5. Túi đựng thi thể nông dân da trắng
Ông Trump chiếu một video và cho rằng: “Đây là những nông dân da trắng bị đem chôn”.
Thực tế, bức ảnh chụp cảnh nhân viên cứu trợ chôn cất người chết ở thành phố Goma, Cộng hòa Dân chủ Congo – trích từ video của hãng tin Reuters tháng 2.2025 về các trận giao tranh với phiến quân M23 do Rwanda hậu thuẫn.
6. Julius Malema và đảng EFF
Đoạn video Nhà Trắng chiếu cảnh ông Julius Malema, lãnh đạo đảng “Chiến sĩ vì tự do kinh tế” (EFF), tuyên bố trước quốc hội: “Người dân sẽ chiếm đất. Chúng tôi không cần xin phép ông hay tổng thống”.
Một clip khác cho thấy ông cam kết tịch thu đất.
Một số vụ chiếm đất trái phép đã xảy ra, chủ yếu do người vô gia cư tuyệt vọng, dù một số có động cơ chính trị. Phần lớn là đất bỏ hoang, và không có bằng chứng EFF đứng sau các vụ chiếm đoạt này.