Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường trong phiên làm việc sáng 24/5, với nhiều góp ý về chính sách để đẩy nhanh mục tiêu phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) trước khi phát biểu đã xin Quốc hội 2 phút để truyền tải những lời gửi gắm của người lao động tới hội trường Diên Hồng.
Ước mơ xa vời bởi thực tế phũ phàng
Theo bà, hàng triệu người lao động thu nhập thấp là những người đang ngày đêm làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất lớn của cả nước. Họ với suy nghĩ rất đơn giản là sống, làm việc, có gia đình và có một mái nhà nhỏ để an cư, yên tâm làm việc, nuôi dạy con cái và phụng dưỡng cha mẹ.
“Dù chỉ đơn giản như thế, nhưng đó lại là cả một giấc mơ bởi một thực tế rất phũ phàng, tiền lương không tăng nhưng giá nhà, giá tiêu dùng tăng liên tục”, bà Trân chia sẻ tâm tư của người lao động, và nhấn mạnh đó dù chỉ là một mong muốn bình thường cũng mãi là mơ ước.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Ảnh: Hồng Phong).
Theo nữ đại biểu, những người lao động với mức thu nhập trên dưới 10 triệu đồng mỗi tháng phải lo toan, vật lộn với đủ mọi khó khăn từ tiền ăn, tiền học cho con, tiền thuê nhà và các chi phí sinh hoạt… Vì vậy, được tiếp cận một căn nhà hay nhà ở xã hội, là một điều ngoài tầm với.
“Giá nhà, dù là nhà ở xã hội vẫn nằm quá xa khả năng của người lao động, cùng với tiêu chí, quy trình, tiêu chuẩn, thủ tục đưa ra không phải dành cho những người lao động có mức thu nhập thấp, khiến nhiều người đăng ký nhưng phải từ bỏ”, nữ đại biểu chia sẻ.
Theo bà, nghị quyết lần này nếu được thực hiện một cách thực chất, khả thi chính là điều mà những người lao động thu nhập thấp đang mong chờ. Bởi lẽ họ không cần một căn hộ cao cấp với đầy đủ tiện nghi mà chỉ mong có một nơi ở tươm tất, nghỉ ngơi, vui đùa cùng con cái sau một ngày làm việc cực nhọc, để họ có thể thuê, thuê mua, sở hữu trong khả năng của mình.
Bà Trân cho biết người lao động kiến nghị Quốc hội bổ sung cơ chế thiết thực như trợ giá, bù giá từ ngân sách Nhà nước hoặc Quỹ nhà ở quốc gia, đảm bảo giá thuê, mua nhà ở xã hội tương ứng thu nhập của người lao động, đồng thời đảm bảo công khai, minh bạch khi xét duyệt để người lao động có cơ hội công bằng tiếp cận nhà ở xã hội.
“Đừng để những khu nhà ở xã hội bị bỏ hoang, xuống cấp với sự tiếc rẻ và khát khao của biết bao người lao động, đừng để giấc mơ có nhà của người lao động mãi mãi chỉ là giấc mơ xa vời”, nữ đại biểu nhấn mạnh.
Bổ sung cơ chế một cửa để rút ngắn thời gian làm thủ tục nhà ở xã hội
Trước đó, đại biểu Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) đánh giá cao việc cắt giảm nhiều thủ tục hành chính cơ bản trong dự thảo nghị quyết. Ông cho rằng việc này không ảnh hưởng đến quản lý Nhà nước mà sẽ góp phần giảm chi phí cho chủ đầu tư.
Đại biểu Quốc hội Đinh Ngọc Minh (Ảnh: Hồng Phong).
Nhà ở xã hội có 2 loại là cho thuê và ở lâu dài, song theo đại biểu Minh, xu thế của xã hội phát triển là cho thuê phổ biến hơn. Ví dụ, họ có nhà chỗ khác nhưng muốn thuê nhà ở xã hội gần nơi làm việc để giảm thời gian đi làm và chi phí lao động.
Với nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế như hiện nay, đại biểu đề xuất người có đất đang được quy hoạch là đất xây dựng kinh doanh được đầu tư nhà ở xã hội cho thuê. “Như vậy sẽ bổ sung nhanh được nguồn này và đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội còn thiếu”, theo quan điểm của đại biểu.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ (Ảnh: Hồng Phong).
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ ghi nhận dù đã có nhiều chính sách phát triển nhà ở xã hội song nhu cầu ngày càng tăng, trong khi nguồn cung còn hạn chế nên chưa thể đáp ứng.
Mặt khác, theo ông Hạ, dù có nhiều nỗ lực nhưng giá nhà ở xã hội hiện nay còn cao so với thu nhập của người lao động.
“25 triệu/m2 với người thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng rất khó để mua được nhà ở xã hội. Hay giá thuê nhà nếu ở mức 6 triệu đồng/tháng vẫn là cao so với đối tượng cần nhà ở xã hội, bởi họ chủ yếu là người trẻ, lương thấp, công việc bấp bênh, chưa ổn định”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội phân tích.
Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (Ảnh: Hồng Phong).
Để đẩy nhanh tiến độ phát triển các dự án nhà ở xã hội, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) góp ý về thủ tục nên bổ sung cơ chế một cửa, một đầu mối để tránh chủ đầu tư phải đi hết sở này đến sở khác làm thủ tục.
Bên cạnh đó, theo ông An, cần quy định luôn tổng thời gian cấp thủ tục cho các dự án nhà ở xã hội là 90 ngày, tránh tình trạng kéo dài, làm mất 18-24 tháng dẫn đến khó triển khai.
Để gỡ vướng mắc về giá, vị đại biểu đề xuất tách riêng giá bán và giá thuê mua nhà ở xã hội, đồng thời phân cấp cho chủ doanh nghiệp chủ động xác định giá, còn cơ quan quản lý chỉ tiến hành hậu kiểm.