Tình người miền biển: Ấm tình nơi đầu sóng ngọn gió

DỆT TÌNH THÂN QUA TỪNG CHUYẾN RA KHƠI

Chiều đầu hạ, cảng cá Mỹ Á (P.Phổ Quang, TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi) rộn tiếng máy nổ, tiếng gọi nhau í ới chuẩn bị cho chuyến ra khơi. Những lá cờ đỏ sao vàng tung bay trước mũi tàu. Trên chiếc tàu cá QNg 48957 TS, ngư dân Võ Xuân Cẩm miệng hô lớn, tay lái vững vàng đưa con tàu lướt sóng, hướng ra biển lớn.

Hơn 40 năm gắn bó với biển cả, ông Cẩm từng chèo lái đủ loại tàu đánh cá, từ nhỏ đến lớn. Ngày ấy, ông cùng người thân góp từng đồng mua con tàu đầu tiên, rồi lại bán đi để đổi tàu lớn hơn, đủ sức vượt sóng lớn, gió mạnh. Chiếc tàu hiện tại là kết quả của sự hợp tác giữa ông và ngư dân Nguyễn Thành Phim, người bạn cùng chí hướng, cùng lòng yêu biển.

Không chỉ chủ tàu, anh em bạn thuyền cũng góp tiền mua lưới, chia nhau lợi nhuận sau mỗi chuyến đi. “Tàu là của chung, ai cũng có phần nên ai cũng lo. Không sợ thiếu người ra khơi”, ông Cẩm nói.

ẢNH: TRANG THY

Biển đêm lộng gió. Sau tín hiệu từ ông Cẩm, các thuyền viên nhanh chóng thả lưới vây rút. Vòng lưới khổng lồ khép dần, ôm trọn đàn cá. Một người chèo thúng rời tàu, kéo theo phao đèn để dụ cá. Dưới ánh sáng vàng lập lòe, cá mực hoảng loạn tìm đường thoát. Mồ hôi thấm áo, bàn tay chai sần, họ phối hợp kéo lưới nhịp nhàng như vũ khúc giữa biển trời. Tiếng cười vang rộn ràng khi mẻ lưới được kéo lên, cá mực tươi rói tràn boong tàu.

“Lưới là của chung, rách một khúc là thiệt cả đám nên ai cũng cẩn thận. Không ai nề hà việc nặng nhẹ”, một thuyền viên vừa gỡ cá hố khỏi lưới vừa nói. Tình thân giữa những con người lênh đênh trên biển lớn cứ thế được dệt nên qua từng chuyến ra khơi.

Ở làng chài Hải Tân (xã Phổ Quang), gia đình ngư dân Nguyễn Dương được gọi vui là “hợp tác xã trên biển” với 4 chiếc tàu cá lớn, mỗi chiếc là sự gom góp vốn liếng từ anh em, con cháu. Chiếc tàu công suất 450 CV mà anh Dương đang đi biển cùng cháu ruột và 10 thuyền viên cũng được dựng nên từ những phần hùn vốn như thế. Có người thiếu tiền, anh Dương cho mượn rồi trả dần. “Có anh em góp sức, có bệnh nằm bờ thì vẫn có người thay lái, tàu không phải nằm chờ”, anh cười, nói về tình người miền biển.

ẢNH: TRANG THY

NGHĨA TÌNH NGƯ PHỦ

Có lần, tàu cá QNg 94713 TS đang đánh bắt ngoài khơi thì vang lên tiếng kêu cứu. Ngư dân Lê Quốc Việt bị máy xay đá nghiền nát cánh tay phải. Máu loang đỏ sàn tàu, anh bất tỉnh. Không chần chừ, chủ tàu Nguyễn Đức Thạnh (53 tuổi, ngụ xã Phổ Quang) băng bó tạm thời và liên hệ các tàu lân cận cầu cứu. Nhận tin qua Icom khi cách nhau chừng 20 hải lý, thuyền trưởng Ngô Thanh Phong vội gọi điện báo Trung tâm Tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2.

Ngay sau đó, tàu SAR 274 cùng ê kíp bác sĩ từ Bệnh viện 199 (Bộ Công an) nhận lệnh, rẽ sóng ra khơi trong đêm. Gặp nhau giữa biển, bác sĩ sơ cứu rồi chuyển anh Việt về đất liền. Anh may mắn thoát khỏi lưỡi hái tử thần.

Thuyền trưởng Ngô Thanh Phong, người đàn ông 45 tuổi với 2 thập niên “ăn sóng nói gió”, hiện là Tổ trưởng tổ tự quản gồm 13 tàu đánh bắt xa bờ. Mỗi chuyến về, các tàu góp 200.000 đồng vào quỹ tương trợ. Lúc khó khăn, người vay vốn mua ngư cụ, người bệnh tật được thăm hỏi, có người mất thì quỹ lo cả chuyện phúng điếu. “Chi tiêu gì cũng phải thống nhất, nên ai cũng tin nhau”, anh Phong nói.

ẢNH: TRANG THY

Ông Võ Xuân Cẩm, Phó chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá P.Phổ Quang, cho biết toàn phường có 25 tổ tự quản như vậy, mỗi tổ ít nhất 6 tàu. Ở nơi sóng gió dữ dằn, tình đồng đội là cánh buồm vững vàng cho mỗi chuyến ra khơi. “Ngư dân ở đây tốt bụng lắm. Khi có người bị nạn, lâm vào cảnh ngặt nghèo là họ sẵn lòng giúp đỡ”, ông Cẩm nói.

NHỮNG PHỤ NỮ BỀN GAN VÁ LƯỚI

Lặng lẽ sau những chuyến tàu ra khơi là hình ảnh những người phụ nữ bên giàn lưới. Hơn 25 năm trước, bà Nguyễn Thị Sương (ở P.Phổ Quang) tập hợp chị em nhận vá lưới thuê. Lưới rách nát được vá tỉ mỉ, chì kẹp chắc, dây buộc khéo. Ngư dân xa gần tin tưởng tìm đến, có người thuê cả xe chở các chị đến tận cảng Sa Kỳ (xã Bình Châu, H.Bình Sơn, Quảng Ngãi) để vá lưới sau chuyến biển.

“Hầu hết chị em ở đây có chồng đi biển. Mỗi người đều muốn có việc làm để cùng chồng gánh vác cuộc sống gia đình. Thế là chúng tôi rủ nhau làm lưới. Công việc không nặng nhọc nhưng đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ”, bà Sương chia sẻ.

ẢNH: TRANG THY

Hơn 5 năm trước, Hội Nông dân P.Phổ Quang thành lập tổ vá lưới với 22 thành viên, bà Sương làm tổ trưởng. Công việc tuy nhẹ nhàng nhưng đòi hỏi kiên trì. Làm 8 tiếng mỗi ngày, mỗi người được trả 160.000 đồng. Tháng ít thì 3 triệu, tháng nhiều lên tới gần 5 triệu đồng. Ai bận việc nhà có thể xin lưới về làm đêm, linh hoạt thời gian. Mỗi tháng, tổ viên góp 100.000 đồng vào quỹ tương trợ. Quỹ hiện có hơn 60 triệu đồng, dùng giúp chị em gặp khó khăn vay vốn với lãi suất thấp. Bà Sương còn chủ động tìm thêm đơn hàng, mong muốn được vay vốn ưu đãi để tạo việc làm cho nhiều người hơn.

Chiều muộn, trong căn nhà nhỏ, chị Trần Thị Hoa tranh thủ nấu cơm. Chồng chị, anh Võ Trái, từng là ngư dân gan dạ, nay mắc bệnh cột sống và tiểu đường, không còn sức ra khơi. Anh phụ vợ buộc lưới, vá lưới để kiếm thêm thu nhập. “Chị em trong tổ thấy tôi khó khăn nên thống nhất cho vay vốn từ quỹ tương trợ, lãi suất rất thấp. Nhờ khoản tiền ấy, tôi gồng gánh qua những lúc khốn khó, nuôi hai con ăn học. Giờ đứa lớn đã tốt nghiệp đại học, đứa nhỏ đang học ở TP.HCM…”, chị Hoa tâm sự.

ẢNH: TRANG THY

Giữa sóng gió, hiểm nguy và nhọc nhằn, người miền biển vẫn dìu nhau mà sống, mà vươn lên. Câu chuyện góp vốn ra khơi, cứu bạn lâm nạn, hay gom tiền vá lưới… đều lặng lẽ nhưng thấm đẫm nghĩa tình. Những làng chài ven biển như những hạt muối, nhỏ bé nhưng mặn mòi, giữ gìn và truyền đi vị mặn yêu thương giữa sóng nước.