Morgan Wallen và thẩm mỹ của sự ‘quê mùa’

Trước anh, những ai đã từng làm được điều đó? Kendrick Lamar, Taylor Swift, Prince. Mà Prince chỉ làm được điều đó vào thời điểm ông qua đời. Nhưng bạn vẫn có thể chẳng biết Morgan Wallen là ai cả.

Âm nhạc đồng quê thuần phác

Người ta phàn nàn Beyoncé và Swift sao làm album dài thế. Hai tác phẩm mới nhất của họ: Cowboy Carter của Beyoncé dài 78 phút; The Tortured Poets Department của Swift dài 122 phút.

I’m The Problem, album mới nhất của Morgan Wallen vừa ra mắt trong tháng 6 ngay lập tức trở thành album bán chạy nhất năm ở Mỹ, cũng dài tới 117 phút.

Dám làm album dài bất chấp khả năng tập trung nghe nhạc của một người trung bình, chỉ có thể thấy ở những nghệ sĩ đã xây dựng nên đế chế quá lớn đến mức không thể thất bại. (Mà xin nhắc rằng đến album của Swift cũng có phiên bản gốc chỉ dài 65 phút).

Mọi thứ về âm nhạc của Wallen đều không thể hiện ra sức hút của một ngôi sao ca nhạc.

Morgan Wallen – Last Night (One Record At A Time Sessions)

Thứ âm nhạc đồng quê thuần phác của anh có vẻ nhà quê: những câu chuyện của nó là chuyện của một người đàn ông lao động chân tay vật vã mưu sinh không có nổi tiền mua vé đi New York, hút thuốc như kéo bễ, chìm đắm trong whisky, thích ba hoa trong quán rượu với những gã đực rựa khác về phụ nữ, về chính trị, về Thượng đế, về chó mèo.

Tóm lại là những câu chuyện phức tạp theo một cách rất giản dị, những câu chuyện không thể “thẳng” hơn, “trắng” hơn, “nam tính” hơn – toàn những điều bị các phong trào trí thức mới thách thức.

Cách phối nhạc cũng “quê” nốt, hay nói giảm nói tránh là mộc mạc: gần như tất cả đều được phối theo hướng acoustics, trở thành những country ballad nhẹ nhàng, chỉ thi thoảng lắm mới nhấn nhá bằng những âm thanh điện tử.

Đến cả bìa album cũng không lấy gì làm sành điệu: một tranh chân dung Morgan Wallen mặc áo sơ mi trắng, tóc tai gọn ghẽ, tranh theo trường phái rất cổ điển, với thẩm mỹ đại trà như thể được một họa sĩ mới học nghề hay một họa sĩ đường phố vẽ ra.

Morgan Wallen hát nhạc đồng quê nhưng không giống như thứ nhạc đồng quê kiểu “công chúa” của Taylor Swift những năm 2010 hay thứ nhạc đồng quê độc nhất vô nhị của Beyoncé những năm qua, Wallen theo đuổi thứ nhạc đồng quê rất “thuần chủng”, rất địa phương mà có lẽ chỉ người Mỹ mới thích.

Đó là còn chưa kể những video âm nhạc

2025 rồi nhưng câu chuyện MV âm nhạc của Wallen chẳng có gì độc lạ mà rất cũ kỹ. MV ca khúc Smile thuộc album này chẳng hạn: một anh chàng ca sĩ đang buồn tình phải lên biểu diễn trong đêm giao thừa, nhà sản xuất dặn dò anh: “Đừng có mà quên cười đấy nhé”.

Thế rồi anh lên sân khấu hát một ca khúc nằm ngoài chuẩn bị khiến cả ê kíp hoang mang nhưng anh hát hay quá và rồi cô bạn gái xuất hiện dưới sân khấu, nhìn ngắm anh bằng cặp mắt buồn. Một kịch bản không thể sáo mòn hơn.

Nhưng phải chăng chính sự “quê mùa” mà Morgan Wallen xây dựng khiến cho anh mới là kẻ khác người trong một thế giới âm nhạc mà ai cũng muốn khác người, ai cũng có tuyên ngôn về thẩm mỹ, ai cũng có triết lý về thời trang, ai cũng là kẻ nổi loạn, ai cũng là bẻ cong biên giới những dòng nhạc, ai cũng chống lại một cái gì đó, ai cũng đầy ắp những ý tưởng kỳ lạ, ai cũng thiên biến vạn hóa, ai cũng có 1.000 gương mặt.

Âm nhạc của Morgan, phong cách của Morgan ngược lại hoàn toàn: ổn định từ năm này qua năm khác, mỗi khi anh xuất hiện là người ta biết phải trông đợi gì ở anh, chẳng nhiều hơn mà cũng chẳng ít hơn.

Và ở cái nền công nghiệp luôn chạy đua xem ai có thể làm ra những điều độc đáo nhất, kỳ lạ nhất, một nền công nghiệp luôn lấp lánh như một đại đô thị khổng lồ, thì Morgan Wallen – cứ coi là diễn cũng được – giống như một thị trấn nhỏ nằm ngoài mọi chuyển động, mọi làn sóng thay đổi, mọi hào nhoáng. Mà cũng chẳng ai muốn thị trấn ấy có gì khác đi.