Sáng nay (9.6), tại tọa đàm “Người trẻ và văn hóa ứng xử giữa cơn bão drama” do Báo Tiền Phong và Trường ĐH Hoa Sen phối hợp tổ chức, các chuyên gia, người nổi tiếng đã cùng bàn luận về các “cơn bão” tranh luận trên mạng xã hội mà chúng ta vẫn thường gọi là “drama” (kịch, tuồng, từ để chỉ những hiện tượng, tình huống kịch tính, gay cấn và gây tranh cãi) và hậu quả của nó.
Vì sao người trẻ “cuồng” drama trên mạng xã hội?
Có mặt tại tọa đàm, tiến sĩ Nguyễn Hoài Nam, Phó trưởng khoa phụ trách Khoa Luật -Tâm lý Trường ĐH Hoa Sen, cho rằng drama không chỉ là mâu thuẫn cá nhân mà còn là những câu chuyện, sự kiện gây tranh cãi, thu hút sự chú ý lớn trên không gian mạng.
“Đặc điểm của nó là có tính lan truyền nhanh, gây tranh cãi, kịch tính, dễ gây cảm xúc mạnh, có tính giải trí… Vì thế nó rất hấp dẫn. Bên cạnh đó, người trẻ thích ‘hóng’ drama vì sợ bỏ lỡ tin tức, sợ bị thua thiệt, lạc hậu so với bạn bè khi cùng bàn luận về một câu chuyện nào đó. Và nhiều em cảm thấy mình rất ‘ngầu’ khi nắm được thông tin từ drama”, tiến sĩ Nam chia sẻ.
Á hậu Phương Anh (cầm mic) và các khách mời trong buổi tọa đàm
ẢNH: MỸ QUYÊN
Thạc sĩ, nghiên cứu sinh tâm lý lâm sàng Phan Trịnh Hoàng Dạ Thi, Viện trưởng Viện Tâm lý, Trường ĐH Hoa Sen, cũng đưa ra những lý do khiến sinh viên, bạn trẻ thường bị cuốn vào drama ở góc độ tâm lý.
Đó là bản thân chưa xác định rõ giá trị, sở thích, mục tiêu nên cần mượn ý kiến từ người khác để xây dựng bản thân. Hoặc khi thấy người khác sai lầm, có điều gì đó tồi tệ hơn mình thì bản thân tạm thời cảm thấy tự tin hơn. Hoặc khi tham gia và lan truyền thông tin về drama, bản thân thấy mình có giá trị, được chào đón và cảm thấy mình “hữu ích” theo một cách nào đó, được “ghi điểm”, cảm giác ‘mình có ảnh hưởng’ và được người khác chú ý, bù đắp cho cảm giác bị thụ động trong cuộc sống…
Sinh viên chăm chú lắng nghe những chia sẻ về hậu quả của việc lan truyền thông tin chưa được kiểm chứng sau khi ‘hóng’ drama
ẢNH: MỸ QUYÊN
Tuy nhiên, theo tiến sĩ Nguyễn Hoài Nam, tất cả những hành vi tiếp nhận hay lan truyền các thông tin drama đều tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Chẳng hạn tung tin giả, tin sai sự thật, phát tán thông tin không kiểm chứng, xuyên tạc sự thật về cá nhân, tổ chức, hoặc sự kiện. Sử dụng lời lẽ thô tục, miệt thị, bịa đặt để bôi nhọ xúc phạm người khác hay là đăng tải, chia sẻ hình ảnh, video, tin nhắn riêng tư mà chưa được sự đồng ý của chủ thể…
“Các em cần biết drama là ảo nhưng hậu quả từ nó lại là thật. Có thể chỉ vì một cú click mà khiến không ít người vướng vào lao lý. Nhiều người ‘hóng’ drama xong đăng tải thông tin chưa kiểm chứng, chưa có kết luận từ cơ quan chức năng, không đúng sự thật lên mạng xã hội, hậu quả là bị phạt tiền hoặc nặng hơn là bị đi tù. Tất cả những vi phạm trên mạng xã hội đều có khung pháp lý để xử lý”, ông Nam nhấn mạnh.
Lựa chọn thông tin tích cực
Tại tọa đàm, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung kể mình trải qua 5 drama lớn như bị nghi vấn đạo nhạc, bị tung tin ly hôn hoặc tranh chấp bản quyền… “Thực sự nếu bị cuốn vào những thông tin như vậy người trong cuộc áp lực rất lớn. Tôi đã chọn cách im lặng vì tin tưởng mình làm đúng. Rồi mọi hiểu lầm cũng đều lắng xuống. Sự thật vẫn là sự thật, những luồng tin sai lệch thì cũng lụi tàn”, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung chia sẻ.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung khuyên sinh viên nên tìm hiểu, lắng nghe câu chuyện từ chính chủ chứ không nên tin vào những thông tin thêu dệt chưa được kiểm chứng. Và để chính mình không bị “rơi” vào một drama nào đó, nhạc sĩ Chung cho rằng bạn trẻ nên tuân thủ pháp luật, tuân thủ giá trị đạo đức, xây dựng lối sống và làm việc đúng đắn. Đồng thời hạn chế phát ngôn thiếu kiểm soát và luôn khiêm nhường, biết ơn.
Sinh viên Nguyễn Ngọc Vân Anh hỏi cách tránh những thông tin độc hại trên mạng xã hội
ẢNH: MỸ QUYÊN
Nguyễn Ngọc Vân Anh, sinh viên ngành luật kinh tế, băn khoăn: “Vậy làm sao để tránh được những thông tin toxic (độc hại) và các drama trên mạng vì nó làm ảnh hưởng nặng nề cảm xúc, tinh thần?”.
Thạc sĩ Phan Trịnh Hoàng Dạ Thi lưu ý: “Chúng ta không thể kiểm soát hay quản lý hành vi của người khác trên mạng, nhưng trước tiên chúng ta có thể quản lý hành vi của mình. Hãy thay đổi thói quen, thay vì buổi sáng tỉnh giấc là lướt mạng thì các em hãy vận động cơ thể, đề ra nguyên tắc và thực hiện. Đồng thời không theo dõi các trang thường xuyên đăng drama và thông tin độc hại nữa”.
Ông Phan Việt Thắng, chuyên gia truyền thông thương hiệu, chỉ dẫn: “Khi các bạn xem gì trên mạng xã hội thì các nền tảng sẽ giới thiệu các nội dung tương tự. Nếu bạn report (báo cáo) thông tin độc hại thì thông tin đó sẽ không xuất hiện nữa”.
Thạc sĩ Phạm Ngọc Phương Anh, giảng viên, á hậu Việt Nam (2020), người trước giờ được xem là chưa từng bị “vướng” vào drama nào mặc dù có tham gia showbiz, cho rằng cách cách để không bị cuốn vào drama là bạn trẻ hãy tập trung xây dựng giá trị bản thân bằng cách học tập và làm những điều có ích, lựa chọn những thông tin tích cực và tránh xa những thông tin độc hại.