Cú bắt tay tỷ USD khiến Google “quay xe”
Alphabet – công ty mẹ của Google – đang lên kế hoạch cắt đứt quan hệ với Scale AI, start up chuyên dán nhãn dữ liệu phục vụ huấn luyện AI, sau khi Meta công bố sẽ nắm giữ 49% cổ phần tại đây. Thông tin do 5 nguồn tin nội bộ tiết lộ với Reuters.
Google vốn dự định chi khoảng 200 triệu USD trong năm nay cho các dịch vụ dữ liệu của Scale, đặc biệt để huấn luyện các mô hình trí tuệ nhân tạo tiên tiến như Gemini, đối thủ trực tiếp của ChatGPT. Tuy nhiên, ngay sau khi thương vụ giữa Meta và Scale được công bố, Google đã khẩn trương tiếp xúc với một loạt đối thủ của Scale để chuyển giao khối lượng công việc nhạy cảm.
Không chỉ Google, các tên tuổi lớn khác như Microsoft, xAI của Elon Musk, và thậm chí là OpenAI, dù có chi ít hơn, cũng đang rút khỏi Scale hoặc tìm hướng thay thế. Một phần nguyên nhân đến từ lo ngại rằng khi Meta nắm giữ gần nửa công ty, những bí mật kỹ thuật, dữ liệu sản phẩm hay chiến lược phát triển AI có thể bị vô tình rò rỉ sang tay đối thủ.
Một trong các nguồn tin cho biết bản thân CEO Alexandr Wang của Scale cùng một số nhân sự chủ chốt sẽ rời công ty để gia nhập Meta, nơi anh sẽ nắm giữ vai trò lãnh đạo các hoạt động AI. Trước khi Meta nhảy vào, Scale được định giá khoảng 14 tỷ USD. Sau thương vụ, con số này tăng vọt lên 29 tỷ USD.
Alphabet – công ty mẹ của Google – đang lên kế hoạch cắt đứt quan hệ với Scale AI, startup chuyên dán nhãn dữ liệu phục vụ huấn luyện AI, sau khi Meta công bố sẽ nắm giữ 49% cổ phần tại đây (Ảnh: Reuters).
Khủng hoảng lòng tin của “người gác cổng dữ liệu AI”
Scale AI vốn được xem là một mắt xích then chốt trong chuỗi phát triển AI toàn cầu. Công ty cung cấp dịch vụ dán nhãn dữ liệu bởi con người, từ các chuyên gia, nhà khoa học cho đến tiến sĩ, nhằm giúp các mô hình AI học tốt hơn. Những ví dụ chuyên sâu này có thể tốn đến 100 USD cho một nhãn, nhưng lại là yếu tố quan trọng giúp các mô hình AI ngày càng thông minh và chính xác.
Trong năm 2024, Scale AI đạt doanh thu khoảng 870 triệu USD, trong đó riêng Google đã chi 150 triệu USD cho các hợp đồng. Ngoài các hãng công nghệ, Scale còn cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp tự lái và cả chính phủ Mỹ – nhóm khách hàng được cho là sẽ tiếp tục hợp tác, do ít xung đột lợi ích với Meta.
Tuy nhiên, nguồn thu lớn nhất của Scale lại đến từ các công ty AI tạo sinh – nhóm đang nhạy cảm hơn bao giờ hết trước nguy cơ bị “lộ bài”. Các hợp đồng dán nhãn dữ liệu thường yêu cầu bên cung cấp chia sẻ cả sản phẩm nguyên mẫu, tài liệu nội bộ và dữ liệu độc quyền – những thứ mà không một đối thủ nào muốn trao vào tay Meta.
Từ hơn một năm nay, Google đã âm thầm tìm cách đa dạng hóa các đối tác dữ liệu. Nhưng sự kiện Meta nhảy vào Scale chính là “giọt nước tràn ly”, khiến hãng quyết định rút toàn bộ hợp đồng nhạy cảm khỏi startup này. Do hợp đồng dán nhãn thường được cấu trúc linh hoạt, quá trình rút lui có thể diễn ra khá nhanh chóng.
Đối thủ hưởng lợi, Scale đứng trước thử thách sống còn
Ngay sau thông tin về thương vụ Meta – Scale, hàng loạt đối thủ của Scale đã chứng kiến nhu cầu tăng vọt. Labelbox cho biết họ có thể kiếm thêm hàng trăm triệu USD doanh thu mới vào cuối năm nay, nhờ làn sóng khách hàng tháo chạy khỏi Scale.
Handshake, start up chuyên xây dựng mạng lưới chuyên gia, chia sẻ rằng khối lượng công việc của họ từ các phòng lab AI tăng gấp 3 chỉ sau một đêm. Trong khi đó, Turing, một đối thủ khác, nhấn mạnh rằng “tính trung lập không còn là lựa chọn, mà là điều bắt buộc”.
Không ít phòng thí nghiệm AI còn đang tìm cách tuyển dụng đội ngũ dán nhãn nội bộ để đảm bảo dữ liệu được bảo mật tuyệt đối. Công ty Mercor – vừa cung cấp dịch vụ tương tự Scale, vừa hỗ trợ AI labs tuyển người và tự động hóa quy trình kiểm duyệt – cho biết nhu cầu tăng mạnh từ những khách hàng muốn “tự chủ dữ liệu”.
Dù Scale AI khẳng định trong thông cáo rằng họ vẫn duy trì được hợp tác với nhiều tập đoàn lớn và chính phủ, đồng thời cam kết bảo vệ dữ liệu khách hàng, công ty đã từ chối bình luận về tình hình cụ thể với Google. Trong khi đó, Google, Microsoft và OpenAI cũng chọn im lặng trước những câu hỏi từ Reuters, còn xAI không phản hồi.
Thương vụ giữa Meta và Scale AI không chỉ là chuyện đầu tư hay hợp tác kinh doanh. Nó phơi bày một thực tế mới trong cuộc đua AI toàn cầu: dữ liệu không còn đơn thuần là “nhiên liệu” cho các mô hình thông minh mà đang trở thành vũ khí chiến lược quyết định thắng bại giữa các ông lớn công nghệ.