Chiều 16/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Dự thảo luật đề xuất mở rộng đối tượng tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc là cán bộ, công chức, viên chức ngoài ngành công an, quân đội (lực lượng dân sự).
Khuyến khích lực lượng dân sự tham gia gìn giữ hòa bình
Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) ủng hộ đề xuất này vì cho rằng việc mở rộng đối tượng tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc giúp huy động thêm nguồn nhân lực, mở rộng tầm ảnh hưởng và nâng cao vị thế của Việt Nam.
“Quy định này còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc khi việc khuyến khích lực lượng dân sự tham gia sẽ mang lại hiệu ứng tích cực từ xã hội, lan tỏa ý tưởng sống cao đẹp và trân trọng giá trị hòa bình”, bà Hằng nói.
Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Hằng (Ảnh: Phạm Thắng).
Nữ đại biểu đồng thời đề nghị cần có cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp cho lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa – Vũng Tàu) đề nghị cân nhắc, chỉnh lý quy định về chế độ chính sách theo hướng tách biệt rõ 3 giai đoạn: Đang làm nhiệm vụ ở nước ngoài; trong thời gian huấn luyện ở trong nước; sau khi hoàn thành nhiệm vụ trở về.
Ông cũng đề nghị bổ sung chế độ hỗ trợ y tế dài hạn cho các trường hợp bị ảnh hưởng sức khỏe do quá trình công tác tại địa bàn có tính rủi ro cao.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tâm Hùng (Ảnh: Phạm Thắng).
“Nên có quy định riêng về chính sách khuyến khích và đãi ngộ đặc biệt với lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình là nữ, qua đó thể hiện tính nhân văn và bảo đảm bình đẳng giới”, ông Hùng góp ý.
Việt Nam “đi muộn nhưng không thể đi sau”
Giải trình cuối phiên thảo luận, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng, nhắc lại giai đoạn 2012, Việt Nam mới bắt đầu đi thực địa để xây dựng một lực lượng hòa bình tham gia. Hai năm sau, 2 sĩ quan được cử đi tham gia lực lượng và đến 2018, Việt Nam cử sĩ quan tham gia lực lượng quân y, sau đó đến năm 2022, Việt Nam mới tham gia lực lượng công binh ở ba phái bộ của hai nước Cộng hòa Trung Phi và Nam Sudan.
Chia sẻ rất nhiều câu chuyện để nói về khó khăn của lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình, song Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định quyết định đăng ký với Liên Hợp Quốc để tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thể hiện trách nhiệm của Việt Nam. Và điều quan trọng, theo Bộ trưởng, Việt Nam xác định “đi muộn nhưng không thể đi sau”.
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng (Ảnh: Phạm Thắng).
Trong 7-8 năm qua, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết Việt Nam đã cử hơn 1.000 sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Thông tin thêm về công việc của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc của Việt Nam, Bộ trưởng Quốc phòng cho biết thành viên trong phái bộ Liên Hợp Quốc làm việc theo sự phân công của phái bộ, còn các việc khác như làm công tác dân vận, xây trường học, dạy học… hoàn toàn “nằm ngoài phạm vi công việc”, lực lượng các nước khác cơ bản không tham gia, nhưng các sĩ quan của Việt Nam tham gia rất tích cực.
Việc này, theo Bộ trưởng, đã để lại được niềm tin và ấn tượng rất sâu với người dân địa phương – những người dân rất đói nghèo, có cuộc sống cảm tưởng “như ở trên sa mạc”.
“Như đồng chí Mạc Đức Trọng là một trong 2 sĩ quan cử đi đầu tiên. Khi đi lần thứ ba, anh về báo cáo với tôi, lúc đó là Tổng Tham mưu trưởng QĐND, là chỉ tiếc chưa làm nốt được ngôi nhà cho cô giáo mặc dù có vật liệu. Mà vật liệu chỉ là những thùng gỗ, hòm gỗ chúng tôi chở sang, dùng để làm nhà là chính”, Đại tướng Phan Văn Giang chia sẻ các hoạt động ở đó rất vất vả.
Bộ trưởng cũng kể thêm, khi đưa lực lượng quân y sang khám mới biết người dân ở những vùng đó có rất nhiều bệnh, đặc biệt những bệnh lây nhiễm như HIV. Nếu khám cho những người này rất dễ bị lây nhiễm mà không có chính sách nào cho các chiến sĩ quân y đảm nhiệm công việc này.
Với lực lượng quân đội tham gia, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết có nhiều nữ quân nhân, trong đó có những nữ quân nhân tự nguyện, xung phong đi đến 2 lần.
“Những nữ quân nhân của chúng tôi đi về rất nhiều đồng chí được thăng quân hàm trước niên hạn và ưu tiên trong sắp xếp công việc. Có nữ quân nhân khi đi là đại úy, khi về được phong thiếu tá trước niên hạn”, Bộ trưởng chia sẻ.
Dù vậy, ông cho biết các sĩ quan tham gia lực lượng phải trải qua rất nhiều vất vả, cơ bản đều bị sốt rét, chịu thời tiết và khí hậu rất khắc nghiệt.
Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc dự phiên họp Quốc hội chiều 16/6 (Ảnh: Minh Châu).
Qua làm việc với đại diện Liên Hợp Quốc, Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết có đề nghị tăng cường lực lượng nên Bộ Quốc phòng đề xuất bổ sung trong dự thảo luật về việc lực lượng dân sự có thể tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Nhiều đại biểu Quốc hội góp ý thêm về tiêu chí hay các vấn đề phải xử lý trước khi cử lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, chế độ, chính sách và ngân sách khi huấn luyện trong nước…, Bộ trưởng Quốc phòng cho biết sẽ tiếp thu để hoàn thiện dự thảo luật.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng xin tiếp thu để hoàn thiện các chế độ, chính sách vượt trội, ưu tiên cho phụ nữ khi tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc bởi lực lượng này ở trong nước vất vả một thì ở nước ngoài vất vả gấp 10 lần.