Căn nhà sàn của bố mẹ để lại cũng bị người anh có vấn đề về thần kinh đốt thành tro bụi, từ đó em trở thành đứa trẻ mồ côi không nhà cửa.

Cuộc đời đầy gian truân và biết bao thử thách của cô học trò Hồ Thị Hữu
ẢNH: NỮ VƯƠNG
Là người dân tộc Vân Kiều ở vùng cao biên giới Lao Bảo (H.Hướng Hóa, Quảng Trị), cuộc sống vốn đã khó khăn, số phận lại thử thách cô học trò Hồ Thị Hữu khi cướp đi những người thân yêu nhất của em, để em trở thành đứa trẻ mồ côi ôm nỗi đau gắng gượng sống.
Nhìn lại hành trình theo đuổi sự học đến ngày hôm nay của Hữu, thật khó thể tưởng tượng được em đã phải kiên cường như thế nào. Từ đứa trẻ chân đất đầu trần đi bẻ từng mụt măng rừng, bắt từng con hến dưới sông bán kiếm tiền sinh sống qua ngày ở vùng cao biên giới, đi học chỉ có một chiếc quần cũ chắp vá; đến những ngày khóc cạn nước mắt khi lăn lộn mưu sinh tứ xứ, từ làm thuê tại những nương rẫy ở Đắk Nông đến Sài thành náo nhiệt để cùng chị gái nuôi ước mơ thay đổi cuộc đời. Biết bao thử thách và nghịch cảnh đè lên đôi vai nhỏ mong manh của cô học trò. Em đã từng gián đoạn việc học hơn 4 năm trời cũng chỉ vì cuộc sống quá khó khăn.
Nay đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời khi sắp thi vào đại học, Hữu lại lo sợ một lần nữa đứt gánh giữa đường vì không biết tiền đâu để tiếp tục giấc mơ đèn sách.
Bám con chữ bằng từng mụt măng, nhánh rau dại trên rừng
Sau khi bố mẹ mất, lúc này các anh chị lớn đã có gia đình riêng, chỉ còn chị gái kế đang học lớp 8 và một người anh trai có vấn đề về thần kinh. Chị gái kế của Hữu là Hồ Thị Hải (hiện 25 tuổi) gắng gượng học hết lớp 9, còn Hữu sau khi học xong lớp 7 cũng đành quyết định nghỉ.

Ngưỡng cửa đại học là giấc mơ của cả 2 chị em Hải – Hữu, nhưng có thể giấc mơ ấy mãi mãi chỉ là giấc mơ
ẢNH: NỮ VƯƠNG
Nhớ lại những ngày tháng tưởng chừng như mất hết tất cả ấy, Hữu kể: “Bố mẹ mất, mọi thứ với em như sụp đổ. Em như không có nơi nương tựa, khi ở với anh trai, chị dâu em cảm thấy mình như gánh nặng, vì anh chị cũng khổ cực, lại phải lo cho con nhỏ. Thấy áp lực, nên em quyết định nghỉ học. Anh chị cũng khuyên nên cố gắng học hết lớp 12 nhưng em vẫn quyết định nghỉ vì thấy không thể kham nổi”.
Quyết định nghỉ học dù rất quyết tâm nhưng không hề dễ dàng với hai chị em khi cả hai đã từng cố gắng rất nhiều để bám lấy sự học với ước ao thay đổi số phận của những đứa trẻ vùng cao chỉ quẩn quanh trong cái vòng: khó khăn, ít học và rồi lại đói nghèo, không tương lai.
Hữu kể: “Từ khi ba mẹ mất, dù ở với anh trai nhưng tiền học, trang trải cuộc sống 2 chị em đều phải tự lo. Lên núi kiếm măng, rau dại về bán. Mỗi bịch măng được 10.000 đồng”.
Nghe Hữu kể, người viết thắc mắc: “Đi bao lâu thì được bịch măng?”. Em thú thật: “Nhiều hôm đi cả ngày, đến 4 giờ chiều mới về mang ra chợ bán. Đi bộ cũng không biết xa bao nhiêu nhưng về là chân muốn rụng ra luôn”.
Cô học trò kể tiếp: “Những ngày không làm nương rẫy phụ anh chị, không lên rừng bẻ măng thì xuống sông mò hến. Mỗi bịch hến cũng được 10.000 đồng. Có hôm thì đi chăn trâu thuê cho người ta để kiếm thêm tiền”.
Dù làm rất nhiều việc nhưng ở vùng cao nghèo khó cũng chỉ kiếm được vài đồng bạc nhỏ, không đủ trang trải. Đi học nhưng Hữu chỉ có một cái quần đồng phục cũ, rách và phải chắp vá đủ chỗ. “Những ngày mưa giặt không khô là không có đồ để đi học, hoặc phải mặc đồ ướt đến lớp”, Hữu nhớ lại.

Cô học trò nhỏ lo sợ lại một lần nữa đứt gánh giữa đường
ẢNH: NỮ VƯƠNG
Nhưng cũng không gắng gượng được thêm nữa, bao nhiêu thứ phải lo khiến giấc mơ đèn sách của 2 chị em đành gác lại.
Nghỉ học, 15 tuổi Hải vào TP.HCM mưu sinh bằng đủ mọi việc. Sau một thời gian, Hải dẫn Hữu vào cùng, nhưng vì lúc này tuổi còn nhỏ, không nơi nào chịu nhận làm việc nên Hữu theo lời giới thiệu của người quen lên Đắk Nông làm thuê.
Từ đó, những chuỗi ngày gian truân, than trời không thấu của cô học trò nhỏ đã bắt đầu. Ở cái tuổi mà bạn bè vô lo vô nghĩ, chỉ cắp sách đến trường, còn Hữu, mỗi ngày em bắt đầu lên rẫy làm thuê từ 6 giờ sáng đến tối mịt mới về. Dù còn nhỏ nhưng Hữu kể phải làm việc như bao người lớn khác, việc gì cũng phải làm.
Nói đến đây, Hữu chỉ vào cánh tay đầy những vết sẹo lớn nhỏ của mình, ánh mắt buồn rười rượi. “Trên rẫy việc gì em cũng phải làm, từ bón phân, tưới cây, làm cỏ, xịt thuốc đến thu hoạch… Sợ nhất là lúc bón vôi, trời mưa vôi ăn vào da rất đau. Cũng vì thế mà giờ tay chân em đầy sẹo. Đó là những lúc em thấy đau nhất, còn mệt nhất là công đoạn lượm măng cụt”, Hữu nói và kể tiếp: “Mỗi khi lượm măng cụt rụng xong là phải xách xuống dưới sườn núi để bỏ vào sọt. Xong lại leo ngược lên núi để lượm tiếp. Mà mùa mưa, đường trơn nên té lên té xuống, mỗi lần té là măng cụt lăn lông lốc khắp nơi. Nhìn những trái măng cụt lăn theo sườn núi mà nước mắt cứ thế trào ra. Em phải đi lượm lại từng trái rồi tiếp tục hành trình leo lên, lội xuống với 2 tay xách nặng 2 túi măng cụt”.
Dù mưa hay nắng Hữu cũng phải lên rẫy làm việc. Thời gian đầu vì chưa quen, cô học trò nhỏ gọi điện thoại về cho chị gái ở quê (người chị không còn chồng, một mình nuôi 3 đứa con) và khóc quá chừng. “Em mong muốn được về nhưng chị gái nói: sao mọi người ở đó chịu đựng được còn mình thì không thể? Từ lúc đó em cảm thấy tuyệt vọng vô cùng, rồi tự nhủ phải vùng dậy, phải cố chịu đựng thôi”, Hữu kể.
Thế rồi từ đấy, đôi chân trần chai sần vì sương gió của cô học trò bé nhỏ lại cố bám những đầu ngón thật chặt xuống đất để tránh trơn trượt mà gắng gượng mưu sinh.
Nỗi sợ dang dở việc học
Sau 3 năm trải đủ mọi khó khăn, vất vả với nắng, với mưa và sương gió cuộc đời, Hữu về lại TP.HCM và được sự động viên của chị Hải nên tiếp tục việc học ở Trung tâm GDNN – GDTX Q.7.

Vì khó khăn biết bao nhiêu mới có thể lại được đến trường nên Hữu luôn cố gắng hết sức trong việc học
ẢNH: NỮ VƯƠNG
Những ngày tháng còn ở Đắk Nông, Hữu chưa bao giờ nghĩ sẽ có ngày được cắp sách đến trường trở lại. Ngày đi làm mệt quá nên tối về là Hữu lăn ra ngủ. Mỗi ngày chỉ trôi qua như vậy. Và giấc mơ áo trắng đến trường của em cũng vì thế mà lem luốc đầy bùn đất, những tưởng đã mờ tịt mãi…
“Việc được đi học trở lại với em như phép màu, thời điểm đó em vẫn không thể tin được rằng mình còn có thể đến trường”, cô học trò tâm sự.
Tại TP.HCM, để theo đuổi việc học, Hữu cũng làm rất nhiều việc, từ chạy bàn quán ăn, quán cà phê đến đi làm công nhân thời vụ cho công ty linh kiện điện tử. Để lo được cho em ăn học, Hải cũng chấp nhận vất vả mưu sinh đủ nghề.
“Dường như chưa có công việc nào có thể kiếm được tiền và không vi phạm pháp luật mà mình không làm. Miễn sao có thể lo được cho em gái học đến nơi đến chốn. Hữu là niềm hy vọng cuối cùng của mình, và sẽ là người thay mình thực hiện giấc mơ còn dang dở nên dù có vất vả đến đâu, bao nhiêu năm qua vẫn gắng gượng để lo cho em”, Hải bộc bạch.
Với thu nhập ít ỏi từ công việc bán hàng ở cửa hàng quần áo, Hải chắt chiu để đóng học phí cho Hữu và lo cuộc sống hằng ngày của 2 chị em.
“Từ ngày Hữu đi học, cuộc sống chật vật vô cùng. Tiền học hết gần 3 triệu đồng một kỳ và phải gom mấy tháng mới có tiền đóng, hoặc trả một nửa, nửa sau nợ rồi tháng sau gom đóng tiếp. Cứ như thế mà đã sắp qua được 5 năm, cũng đến ngày Hữu chạm được đến ngưỡng cửa đại học”, nói đến đây Hải thở dài đầy lo lắng.
Ngưỡng cửa đại học là giấc mơ của cả 2 chị em, nhưng giờ đây cánh cửa ấy có thể mãi mãi cũng chỉ là giấc mơ khi gánh nặng chi phí học đại học vượt quá sức cả 2 chị em.
Cũng vì lao tâm khổ tứ quá nhiều, ăn không đủ chất, ngủ không đủ giấc mà bệnh tật lại bủa vây lấy Hải.
Hải bị thiếu máu và viêm thận phải rất nặng phải nhập viện để điều trị. Nhìn cảnh màn trời chiếu đất khi đi bệnh viện nhưng trong túi không có đồng bạc nào, chị chủ quán thương nên cho Hải mượn để đóng tiền viện phí, lo thuốc thang. Nằm viện có nửa tháng mà Hải cho biết nợ chủ gần 30 triệu đồng.
Những ngày nằm viện, Hải kể thận viêm, sưng và đau vô cùng, ăn cũng không được mà uống nước vào cũng nôn ra. Thời điểm ấy, đã có lúc Hải nghĩ: “Muốn đi theo ba mẹ luôn cho rồi, chứ vất vả quá”. Nhưng rồi Hải lại sợ: “Nếu chẳng may mình có chuyện gì thì ai sẽ lo cho em”.
Dường như cuộc đời chưa một ngày nào là ngừng thử thách 2 chị em. Điều Hải lo sợ và đau buồn nhất là sau bao nhiêu nỗ lực và cố gắng, mọi thứ vẫn có thể sẽ hóa thành công cốc, giấc mơ Hữu được vào giảng đường đại học cũng vì thế mà lại tiếp tục dang dở…
Khi vừa biết chúng tôi liên hệ để hỏi về hoàn cảnh của Hữu, cô Đoàn Nguyễn Phương Thảo, giáo viên chủ nhiệm 12A6, nhóm trưởng nhóm ngữ văn Trung tâm GDNN – GDTX Q.7, đã rất vui mừng vì hy vọng sẽ có nhà hảo tâm thông qua bài viết về Hữu mà hỗ trợ cho em tiếp tục vào giảng đường đại học. Cô Thảo nói: “Hữu là một học trò rất xứng đáng. Những bạn khác học tập tốt đôi khi cũng có khuyết điểm này kia, hoặc là hoàn cảnh khó khăn cũng sẽ ảnh hưởng đến việc học và học không tốt. Nhưng Hữu vừa hoàn cảnh khó khăn, vừa rất chăm ngoan, nghiêm túc trong việc học, không hề có điều gì khiến mình phải phiền trách về tư cách, đạo đức của bạn. Rất mong sắp tới Hữu được nhận các phần học bổng để hỗ trợ cho em tự tin bước vào ngưỡng cửa đại học một cách thuận lợi”.
Mọi sự đóng góp, ủng hộ giúp em Hồ Thị Hữu, lớp 12A6, Trung tâm GDNN – GDTX Q.7, quý độc giả vui lòng gửi về: Chủ tài khoản: Báo Thanh Niên. Số tài khoản: 10006868 – Eximbank – chi nhánh Sài Gòn hoặc số tài khoản 6868866868 tại Vietcombank – chi nhánh Tân Định. Nội dung ghi: Giúp đỡ em Hồ Thị Hữu; hoặc Báo Thanh Niên sẽ nhận trực tiếp tại tòa soạn, các văn phòng đại diện trong cả nước. Chúng tôi sẽ chuyển đến em Hồ Thị Hữu trong thời gian sớm nhất.