Xu hướng ‘thực chiến’ trong đào tạo báo chí, truyền thông

THAY ĐỔI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO VÀ KHÁI NIỆM THỰC HÀNH

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, PGS-TS Quang Hào, Trưởng khoa Truyền thông – Sáng tạo Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, cho rằng việc đào tạo các ngành học về báo chí, truyền thông cũng phải có một sự thay đổi lớn.

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

“Theo đó, chương trình đào tạo phải có một số môn về công nghệ mang tính nền tảng, ví dụ công nghệ thực tế ảo, thiết kế web 3D, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI)… Những môn học, học phần khác cũng phải mang bóng dáng của công nghệ hoặc tích hợp công nghệ. Trên tất cả và khó hơn tất cả của đào tạo truyền thông, là làm sao để sinh viên sớm có được tư duy truyền thông báo chí”, ông Hào nhìn nhận.

Đặc biệt là vấn đề thực hành, PGS-TS Hào cho rằng cái gọi là thực hành giờ đây, trong bối cảnh mới, có thể đã vượt ra khỏi khuôn khổ truyền thống rất nhiều.

“Trước hết thực hành truyền thông là phải làm ra được sản phẩm truyền thông, tùy yêu cầu của người dạy, thời gian và chất liệu. Bên cạnh đó, việc thực hành của sinh viên truyền thông sẽ rất tốt nếu được thực hành tại nơi đang sản xuất, đó là những cơ quan truyền thông báo chí”, ông Hào chia sẻ.

Thêm nữa, sinh viên muốn thực hành truyền thông tốt thì điều kiện tối thiểu là người thầy hướng dẫn thực hành phải tinh thông nghề nghiệp, và đặc biệt là có trách nhiệm cũng như năng lực nhận xét, đánh giá sản phẩm thực hành của sinh viên. Điều tưởng giản dị này, theo PGS-TS Hào, trong bối cảnh mới, lại trở nên khá khó khăn với không ít cơ sở đào tạo.

Tiến sĩ Triệu Thanh Lê, Trưởng khoa Báo chí và Truyền thông Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), thông tin: “Khoa có cơ sở thực hành khá hiện đại gồm studio truyền hình, studio phát thanh, lab đa phương tiện với các thiết bị mới, đa dạng để sinh viên thực hành trong thời gian học tại trường. Bên cạnh đó, khoa mời các nhà báo, chuyên gia nhiều kinh nghiệm hướng dẫn cho các em thực hiện các sản phẩm báo chí, dự án truyền thông sát với yêu cầu thực tế”.

HỢP TÁC GIỮA TRƯỜNG ĐH  VỚI CƠ QUAN BÁO CHÍ, TRUYỀN THÔNG

Tiến sĩ Võ Văn Tuấn, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Văn Lang, cũng cho rằng để sinh viên không bị “hụt hơi” khi ra trường, việc học trong môi trường “thực chiến” là cần thiết.

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

“Việc trường ĐH hợp tác các cơ quan báo chí truyền thông còn giúp giảng viên tiếp cận với thực tiễn ngành nghề để cập nhật nội dung giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đầu ra”, tiến sĩ Tuấn nhận định.

“Rõ ràng khi được các nhà báo, người làm truyền thông giàu kinh nghiệm truyền nghề, sinh viên rất hào hứng. Đặc biệt là được làm thật, trải nghiệm thật trong các tòa soạn, phòng sản xuất, hay chiến dịch truyền thông thực tế giúp các em trưởng thành rất nhanh và định hình rõ con đường nghề nghiệp tương lai. Điều này cho thấy mô hình hợp tác giữa trường ĐH có đào tạo ngành báo chí, truyền thông với các cơ quan báo chí truyền thông đang tạo ra giá trị thật”, tiến sĩ Tuấn chia sẻ.

Tiến sĩ Triệu Thanh Lê cho biết cuối năm 3, sinh viên ngành báo chí, truyền thông của trường có đợt thực tập từ 2 – 3 tháng tại các cơ quan báo chí, truyền thông. Trong thời gian thực tập chính thức, sinh viên sẽ thực hiện các tin, bài báo chí, sản phẩm truyền thông theo yêu cầu và hướng dẫn của cơ quan tiếp nhận thực tập. Hoạt động này được thực hiện trong suốt hơn 30 năm qua và càng được đẩy mạnh trong bối cảnh hiện nay.

BỔ SUNG NHIỀU MÔN HỌC ĐÁP ỨNG THỰC TIỄN

Trường ĐH Văn Lang xây dựng các môn học như ứng dụng kỹ thuật số, dự án đa phương tiện, sản xuất các sản phẩm truyền thông điện tử, AI trong truyền thông… để sinh viên có thể tạo ra sản phẩm truyền thông sử dụng trên đa nền tảng, đa phương tiện phục vụ các lĩnh vực truyền thông, PR, quảng cáo, giải trí.

Ngành truyền thông đa phương tiện của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM đi sâu vào các chuyên ngành gồm sản xuất sản phẩm truyền thông quảng cáo, sản xuất phim, kinh doanh sản phẩm truyền thông số.

Trường ĐH Kinh tế – Tài chính lại thiết kế chương trình đào tạo ngành truyền thông đa phương tiện với các môn học như đồ họa truyền thông tương tác, mỹ thuật ứng dụng, mạng xã hội, kịch bản phân cảnh, kỹ thuật quay và dựng phim, sản xuất TVC và New Media, kỹ xảo và hiệu ứng…

YÊU CẦU CAO VỀ GIẢNG VIÊN

Theo PGS-TS Vũ Quang Hào, tuyển giảng viên truyền thông là câu chuyện rất khó trong bối cảnh AI đang chế định rất mạnh đến truyền thông.

“Nói rất khó là bởi thứ nhất, theo yêu cầu, giảng viên truyền thông phải đúng chuyên ngành, trong khi số người có học hàm, học vị về truyền thông ở nước ta không nhiều mà cơ sở đào tạo truyền thông thì ngày một tăng. Thứ hai, cũng như với báo chí, dạy truyền thông phải bằng truyền thông, nghĩa là người thầy phải là người đã hoặc đang làm truyền thông (hoặc làm báo) có sản phẩm truyền thông của mình để dùng dạy sinh viên.Tuy nhiên số giảng viên như thế khá hiếm hoi”, ông Hào cho hay.

Ông Hào nêu thêm, nhu cầu giảng viên truyền thông lớn, yêu cầu cao nhưng người có chuyên môn và có bằng cấp theo chuẩn lại không có sở thích giảng dạy. Hơn nữa, chương trình đào tạo truyền thông thường cập nhật nhanh và nhiều, với những học phần vốn không dễ dạy nên việc tuyển được những giảng viên có năng lực thích ứng tốt trong đào tạo truyền thông như thế là vấn đề không hề dễ.