Các nhà khoa học tại Đại học Wisconsin – Madison đang phát triển vaccine cá nhân hóa nhằm ngăn ngừa sự tái phát của khối u ác tính.
Phương pháp này sử dụng một sản phẩm phụ được tạo ra trong quá trình tế bào ung thư chết. Dưới sự dẫn dắt của giáo sư Quanyin Hu, Trường Dược UW – Madison, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm thành công phương pháp trên mô hình chuột mắc ung thư vú ba âm tính và u hắc tố. Đây là hai loại ung thư có tiên lượng kém do thường xuyên tái phát sau phẫu thuật loại bỏ khối u.
Trọng tâm nghiên cứu là các “túi pyroptotic”, hình thành khi tế bào ung thư chết theo chương trình. Bên trong các túi này là kháng nguyên đặc hiệu của khối u và những phân tử có khả năng hướng dẫn hệ miễn dịch nhận diện, tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau điều trị.
Nhóm nghiên cứu đã cải tiến các túi bằng cách tích hợp thêm thuốc kích thích miễn dịch, rồi nhúng toàn bộ vào hydrogel sinh học. Hợp chất này sau đó được cấy vào vị trí khối u đã cắt bỏ. Phương pháp giúp tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, có chủ đích và kéo dài, góp phần ngăn chặn ung thư tái phát.
Khi so sánh với các loại vaccine ung thư khác đang trong giai đoạn thử nghiệm, các cá thể chuột được tiêm hydrogel chứa túi cải tiến sống sót lâu hơn đáng kể. Một số cá thể được điều trị bằng liều cao nhất không còn dấu hiệu ung thư trong suốt thời gian nghiên cứu.
“So với các phương pháp khác, cách tiếp cận của chúng tôi tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh hơn nhiều”, giáo sư Hu cho biết, thêm rằng họ là một trong những nhóm đầu tiên phát hiện túi pyroptotic và chứng minh được hiệu quả của chúng trong ngăn ngừa ung thư tái phát. “Tiềm năng của phương pháp này khiến chúng tôi rất phấn khởi”, giáo sư nói.
Hình ảnh hiển vi điện tử cho thấy các túi pyroptotic hình thành trong cơ thể. Ảnh: MedicalXpress
Vaccine được thiết kế theo đặc điểm phân tử riêng biệt của từng bệnh nhân, do đó có thể mở rộng ứng dụng cho nhiều loại ung thư dễ tái phát như ung thư tuyến tụy hoặc glioblastoma, dạng u não phổ biến và nguy hiểm nhất.
Một ưu điểm khác là tính cục bộ của phương pháp. Thay vì tiêm toàn thân dễ gây tác dụng phụ nghiêm trọng, hydrogel mang túi miễn dịch được cấy tại nơi khối u từng tồn tại. Điều này giúp giảm thiểu các phản ứng không mong muốn toàn thân.
Vaccine vẫn cần thêm các thử nghiệm trên động vật và chưa thể áp dụng trên người, giáo sư Hu tin rằng hướng đi này có thể tạo ra bước đột phá trong điều trị ung thư cá nhân hóa.
“Chúng tôi đã chứng minh rằng có thể chữa khỏi cho chuột bằng phương pháp này, không còn khối u tái phát. Đó là một kết quả thực sự đáng kỳ vọng”, ông nói.
Thục Linh (Theo Nature Nanotechnology)