Hôm nay 21.6 đánh dấu 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925 – 21.6.2025). Trùng hợp vào ngày này, người Việt được đón ngày dài nhất và đêm ngắn nhất, khi là ngày hạ chí 2025.
Theo Timeanddate.com, hạ chí hôm nay diễn ra vào lúc 9 giờ 42 phút ngày 21.6, xét tại vị trí TP.HCM. Dù ngày hạ chí có thể diễn ra từ 20 – 22.6 hằng năm, hầu hết rơi vào ngày 21.6.
Hạ chí 2025 trùng với kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam
ẢNH: CAO AN BIÊN
Vì Bắc bán cầu nghiêng về phía mặt trời vào tháng 6, nên nó nhận được nhiều ánh sáng mặt trời hơn trong suốt một ngày. Độ nghiêng của Bắc cực về phía mặt trời lớn nhất vào ngày hạ chí, vì vậy sự kiện này đánh dấu ngày dài nhất trong năm ở phía bắc đường xích đạo. Hiệu ứng này lớn nhất ở những nơi xa đường xích đạo hơn.
Ở các vùng nhiệt đới, ngày dài nhất chỉ dài hơn 12 giờ một chút trong khi ở vùng ôn đới, ngày dài hơn đáng kể và những nơi trong vòng Bắc Cực trải qua mặt trời nửa đêm hoặc ngày cực, khi mặt trời không lặn vào ban đêm.
Ngược lại, ngày hạ chí là ngày ngắn nhất trong năm ở Nam bán cầu. Ở đây, hiệu ứng càng lớn khi vị trí càng xa đường xích đạo. Những nơi trong vòng Nam Cực có hiện tượng ban đêm vùng cực, khi mặt trời không mọc.
Có phải là ngày nóng nhất trong năm?
Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), vì Bắc bán cầu đang là mùa hè nên nhiều người dễ hiểu lầm rằng thời điểm này khoảng cách giữa trái đất và mặt trời là ngắn nhất trong ngày hạ chí.
Vì Bắc bán cầu nghiêng về phía mặt trời vào tháng 6, nên nó nhận được nhiều ánh sáng mặt trời hơn suốt một ngày
ẢNH: TIMEANDDATE.COM
Nhưng sự thật thì ngược lại, thời gian này trái đất cách xa mặt trời nhất trong năm. Thực tế là trái đất sẽ di chuyển đến điểm viễn nhật (aphelion) một vài tuần sau ngày hạ chí.
Khoảng cách từ trái đất đến mặt trời ảnh hưởng rất ít đến các mùa. Thay vào đó, nguyên nhân gây ra các mùa trên trái đất là do độ nghiêng của trục quay trái đất (nghiêng khoảng 23,4 độ), tạo ra các mùa trong năm.
Hướng nghiêng của trái đất không thay đổi khi nó quay xung quanh mặt trời, 2 bán cầu hướng về cùng một hướng trong không gian tại mọi thời điểm. Điều thay đổi khi trái đất quay xung quanh mặt trời là vị trí của 2 bán cầu so với mặt trời, bán cầu Bắc hướng về phía mặt trời vào ngày hạ chí và trải qua mùa hè. Ngược lại, bán cầu Nam nghiêng về hướng xa mặt trời nên trải qua mùa đông trong thời gian này.
Trên thực tế, ngày nóng nhất năm ở bán cầu Bắc thường rơi vào một vài tuần hoặc thi thoảng là một vài tháng sau hạ chí
ẢNH: ĐINH THANH (XÌ THANH)
Trên thực tế, ngày nóng nhất năm ở bán cầu Bắc hay rơi vào một vài tuần hoặc thi thoảng là một vài tháng sau hạ chí, bởi mất khá nhiều thời gian để các đại dương và lục địa nóng lên, cho phép nhiệt độ tăng cao hơn. Hiện tượng này được gọi là sự trễ mùa.