Kết nối rừng và biển

Lo sạt lở, tắc đường

Lâm Đồng là tỉnh nằm ở vùng Nam Tây nguyên và tiếp giáp các tỉnh có biển gồm Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận. “Thủ phủ” của Lâm Đồng là TP.Đà Lạt. Từ khi Đà Lạt được hình thành đến nay, con đường duy nhất nối thành phố này với Ninh Thuận là QL27, có tổng chiều dài 282 km từ Ninh Thuận qua Lâm Đồng đến Đắk Lắk. Trong đó, đoạn qua tỉnh Lâm Đồng dài khoảng 124 km. QL27 được xác định là tuyến đường bộ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội cũng như đảm bảo quốc phòng, an ninh của vùng Duyên hải miền Trung và Tây nguyên. Thế nhưng suốt hàng chục năm qua, nhiều đoạn trên tuyến này đã xuống cấp nghiêm trọng, gây khó khăn cho việc lưu thông.

Hiện nay có thêm tuyến đường mới từ TT.Tân Sơn, H.Ninh Sơn (Ninh Thuận) đi xã Ma Nới lên xã Tà Năng, H.Đức Trọng (Lâm Đồng) để ra QL28B và QL20 rồi lên Đà Lạt. Tuyến đường này dài hơn 63,32 km (Ninh Thuận: 46,22 km; Lâm Đồng: 17,1 km) với tổng mức đầu tư hơn 1.400 tỉ đồng đang gấp rút thi công, cố gắng hoàn thành cuối năm nay.

Trong khi đó, để từ Đà Lạt đi Nha Trang (Khánh Hòa), trước đây các phương tiện phải đi qua QL27 xuống Ninh Thuận, sau đó theo QL1 đi phố biển Nha Trang với chiều dài khoảng 240 km. Từ ngày 27.4.2007, đường tỉnh lộ 723 (nay là QL27C) thông xe giai đoạn 1 nối Đà Lạt và Nha Trang với chiều dài gần 140 km. Trong 18 năm qua, QL27C là tuyến đường chính kết nối Nha Trang – Đà Lạt cũng như Khánh Hòa và Lâm Đồng nói chung, hỗ trợ việc hợp tác phát triển kinh tế, nhất là lĩnh vực du lịch, vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên vào mùa mưa bão, tuyến đường này thường xuyên sạt lở, có lúc giao thông tê liệt cả tuần lễ để chờ khắc phục, sửa chữa. Đồng thời cung đường hẹp, đèo dốc ngoằn ngoèo nên cũng thường xảy ra tai nạn giao thông.

Trong bối cảnh 3 tỉnh Đắk Nông – Lâm Đồng – Bình Thuận đang chuẩn bị sáp nhập, QL28, QL28B và QL55 sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối vùng Nam Tây nguyên với biển Bình Thuận; hứa hẹn tạo ra trục kinh tế Đông – Tây, phát huy thế mạnh của từng địa phương, từ nông nghiệp công nghệ cao ở Lâm Đồng, khoáng sản ở Đắk Nông đến công nghiệp năng lượng và du lịch biển ở Bình Thuận. Tuy nhiên, những tuyến đường này hiện nay đều nhỏ hẹp, có nhiều đèo, dốc ngoằn ngoèo khiến các phương tiện lưu thông khá khó khăn, đặc biệt trong mùa mưa bão với thường trực nỗi lo sạt lở, tắc đường.

Tương tự Lâm Đồng, người dân cũng rất quan tâm vấn đề giao thông kết nối biển – rừng của tỉnh Đắk Lắk xuống các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ. Lâu nay, chỉ có tuyến QL29 là trục đường huyết mạch Đông – Tây, kết nối trực tiếp, tạo liên kết phát triển vùng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh của Đắk Lắk và Phú Yên. Tuy nhiên, hiện tuyến QL29 còn ở cấp thấp, mặt đường hẹp, bán kính đường cong nhỏ, kết cấu mặt đường chưa đồng bộ, được đầu tư đưa vào sử dụng đã lâu, đến nay đang xuống cấp, hư hỏng cục bộ…

Theo ông Đỗ Quang Trà, Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk, việc sớm đầu tư nâng cấp, mở rộng tuyến QL29 là rất cấp thiết. Bởi đây là tuyến giao thông huyết mạch, tạo động lực liên kết phát triển giữa các vùng kinh tế, kết nối cảng biển, cảng cạn, sân bay, cửa khẩu và hệ thống đường quốc lộ, cao tốc trên hành lang kinh tế trục Đông – Tây, Bắc – Nam, mở ra không gian phát triển, đáp ứng tốt việc vận chuyển, lưu thông hàng hóa, phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh của tỉnh Đắk Lắk (sau sáp nhập) nói riêng và khu vực Tây nguyên, Duyên hải miền Trung nói chung.

Giữa tháng 4 vừa qua, tại hội nghị làm việc về nội dung liên quan đến sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên cùng thống nhất kiến nghị T.Ư cho phép hai tỉnh triển khai thực hiện đầu tư xây dựng dự án nâng cấp, mở rộng QL29 (giai đoạn 1), đoạn từ Km31+300 đến Km181+447 dài hơn 150 km, với quy mô dự án nhóm A, đường cấp 3, quy mô 4 làn xe, nền đường rộng 20,5 m, tốc độ thiết kế 60 – 80 km/giờ. Tiếp đó, UBND hai tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên cùng đề nghị Bộ Tài chính xem xét tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung dự án trên vào danh mục dự án đầu tư từ nguồn vốn ngân sách T.Ư (nguồn trái phiếu Chính phủ) giai đoạn 2025 – 2030 với nguồn kinh phí là 11.820 tỉ đồng để hai địa phương triển khai thực hiện.

Trong khi đó, tuyến QL26 nối Đắk Lắk với Khánh Hòa là tuyến giao thông huyết mạch giữa 2 tỉnh, dù đã từng được đầu tư nâng cấp nhưng cũng đã trở nên quá tải, thường xảy ra ùn tắc vào mùa cao điểm thu hoạch nông sản. Đặc biệt trên tuyến còn có đèo Phượng Hoàng quanh co, hiểm trở khiến cánh tài xế thường xuyên lo lắng khi lưu thông trên đèo, nhất là vào mùa mưa bão.

Lời giải cao tốc

Giấc mơ sáng cà phê rừng núi, chiều tắm biển, thưởng thức hải sản và ngược lại của người dân, du khách có thể sớm trở thành hiện thực khi nhiều tuyến đường cao tốc kết nối khu vực đã và đang triển khai cũng như tiến hành xin chủ trương.

Hồi tháng 6.2023, người dân hết sức vui mừng khi dự án cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) được chính thức khởi công. Tuyến cao tốc này dài hơn 117 km, tổng mức đầu tư gần 22.000 tỉ đồng, quy mô giai đoạn 1 bốn làn xe (không có làn dừng khẩn cấp) dự kiến năm 2027 đưa vào khai thác. Điểm đầu cao tốc giao với QL1 (Ninh Hòa), điểm cuối giao với tuyến đường tránh phía đông Buôn Ma Thuột. Dự án được chia thành 3 dự án thành phần, gồm UBND hai tỉnh Khánh Hòa, Đắk Lắk làm chủ đầu tư dự án thành phần 1 và 3, Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ GTVT) làm cơ quan chủ quản dự án thành phần 2.

Bên cạnh đó, trong chiến lược phát triển giao thông đồng bộ kết nối Nam Tây nguyên với Duyên hải Nam Trung bộ, cao tốc Nha Trang – Đà Lạt nổi lên như một dự án trọng điểm, hứa hẹn mang lại đột phá về kết nối vùng và phát triển kinh tế.

Theo đề xuất của UBND các tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng, dự án cao tốc Nha Trang – Đà Lạt có tổng mức đầu tư hơn 25.000 tỉ đồng, điểm đầu giao với cao tốc Vân Phong – Nha Trang tại H.Diên Khánh (Khánh Hòa), điểm cuối giao QL27C tại ngã ba Đarahoa (TP.Đà Lạt). Tuyến đường dài 80,8 km, được quy hoạch 4 làn xe hoàn chỉnh, chiều rộng nền đường từ 22 – 24,75 m, vận tốc thiết kế 80 – 100 km/giờ. Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 25.000 tỉ đồng được đề xuất đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và dự kiến có thể triển khai trước năm 2030.

Mới đây, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, UBND 2 tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng nghiên cứu, đề xuất nguồn vốn ngân sách T.Ư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030 để triển khai dự án. Theo tính toán, sau khi hoàn thành, tuyến cao tốc Nha Trang – Đà Lạt sẽ rút ngắn thời gian di chuyển giữa hai thành phố du lịch nổi tiếng của cả nước còn khoảng 1 giờ 30 phút đến 2 giờ, thay vì mất từ 3 giờ 30 phút đến 4 giờ như hiện nay.

Trong buổi làm việc của Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn công tác T.Ư với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lâm Đồng và Thường trực Tỉnh ủy 2 tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông tại TP.Đà Lạt mới đây, ông Y Thanh Hà Niê Kđăm, Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, thay mặt kiến nghị mở đường giao thông kết nối 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông. Cụ thể kiến nghị T.Ư bố trí nguồn vốn để triển khai đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp toàn tuyến QL28 với chiều dài khoảng 308,3 km, với tổng kinh phí dự kiến khoảng 7.700 tỉ đồng nhằm giúp địa phương từng bước hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Lâm Đồng sau khi sáp nhập. Trong trường hợp chưa cân đối được đủ nguồn vốn để đầu tư toàn tuyến, đề nghị ưu tiên đầu tư cải tạo, nâng cấp QL28 đoạn Phan Thiết – Di Linh – Gia Nghĩa, chiều dài khoảng 197,3 km, với tổng kinh phí dự kiến khoảng 4.900 tỉ đồng.

Đồng thời, đề nghị T.Ư xem xét, phê duyệt bổ sung quy hoạch tuyến đường cao tốc kết nối Bình Thuận – Lâm Đồng – Đắk Nông trước năm 2030. Dự án cải tạo, nâng cấp QL27 các đoạn còn lại Km0+000 – Km174+000 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk, Ninh Thuận với tổng mức đầu tư khoảng 2.747 tỉ đồng đạt tiêu chuẩn đường cấp III, IV miền núi…