Thủ tướng Pashinyan đã từng sang Thổ Nhĩ Kỳ tham dự lễ nhậm chức tổng thống của ông Erdogan và đã gặp ông Erdogan bên lề nhiều sự kiện quốc tế. Nhưng bây giờ mới là lần đầu tiên một Thủ tướng Armenia tới thăm làm việc ở Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh hai nước chưa bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đóng cửa hoàn toàn biên giới với Armenia.
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan (trái) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại Istanbul ngày 20.6
ảnh: reuters
Có hai vướng mắc cơ bản nhất xưa nay trong mối quan hệ giữa hai nước này. Thứ nhất là Armenia cáo buộc Đế chế Ottoman cách đây hơn một thế kỷ đã có hành động diệt chủng người Armenia, và Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết bác bỏ việc này. Thứ hai là Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn Azerbaijan trong chuyện tranh chấp vùng lãnh thổ giữa Armenia và Azerbaijan đối với vùng Nagorno – Karabakh.
Bây giờ, sau vài lần chiến tranh, vấn đề Nagorno – Karabakh đã không còn tồn tại trong quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan. Armenia đang dần xa cách Nga và xích lại gần EU, NATO và phương Tây. Bây giờ, châu Âu bị sa đà cuộc xung đột Ukraine. Khu vực xung quanh Armenia còn bị tác động mạnh mẽ không kém bởi những cuộc chiến tranh ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh. Mới đây nhất là cuộc xung đột Israel – Iran mà Mỹ cũng vừa tham chiến.
Nhu cầu bình thường hóa quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ trở nên càng thêm cấp thiết đối với Armenia để tiếp cận nhiều đối tác mới trên thế giới phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, hội nhập quốc tế và đảm bảo an ninh. Thổ Nhĩ Kỳ cũng càng cần phải tranh thủ Armenia, mở rộng phạm vi ảnh hưởng ở xung quanh, tập hợp lực lượng cho cuộc chơi ảnh hưởng và quyền lực địa chính trị ở khu vực. Hai bên quyết tâm hòa giải là vì thế.