Tôi xin có một ý kiến góp ý liên quan đến cơ chế quản lý tài chính trong thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.
Hiện nay, theo quy định, phần kinh phí tiết kiệm được trong quá trình triển khai đề tài (đặc biệt là từ nguyên vật liệu, vật tư) phải hoàn trả ngân sách. Tôi cho rằng quy định này còn chưa phù hợp với thực tiễn cũng như thông lệ quốc tế, và chưa tạo được động lực khuyến khích các nhóm nghiên cứu chủ động tiết kiệm, sử dụng ngân sách hiệu quả.
Để khắc phục bất cập nêu trên, kính đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét sửa đổi quy định theo hướng: cho phép trích thưởng một phần hợp lý (ví dụ 50%) từ khoản kinh phí tiết kiệm hợp lệ để khen thưởng nhóm nghiên cứu và cơ quan chủ trì; phần còn lại có thể giữ lại để tái đầu tư cho hoạt động khoa học công nghệ tiếp theo hoặc nộp ngân sách tùy từng trường hợp cụ thể.
Cơ chế này sẽ khuyến khích việc sử dụng nguyên vật liệu và kinh phí một cách tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí. Ngoài ra, nó cũng góp phần giảm tình trạng hợp thức hóa chi tiêu thông qua các hóa đơn khống hoặc chi tiêu không thực chất vào cuối kỳ.
Kính mong Bộ trưởng quan tâm xem xét và chỉ đạo nghiên cứu sửa đổi chính sách theo hướng nêu trên trong thời gian tới.
Phamnam
Trả lời:
Bộ Khoa học và Công nghệ cảm ơn độc giả đã quan tâm và góp ý kiến để nâng cao hiệu quả sử dụng kinh phí cho thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ.
Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao xây dựng dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo để Chính phủ trình Quốc hội ban hành tại Kỳ họp thứ 9.
Tại Luật này, nhằm thực hiện chủ trương của Đảng “tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, giải phóng các nguồn lực, khuyến khích, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, phát triển nguồn nhân lực; cải cách phương thức quản lý, triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ phù hợp với từng loại hình nghiên cứu; cải cách cơ chế quản lý tài chính trong việc thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đơn giản hoá tối đa các thủ tục hành chính; giao quyền tự chủ trong sử dụng kinh phí nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ”, các quy định pháp luật liên quan đến quản lý, sử dụng kinh phí để thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại dự thảo Luật tập trung xây dựng các chính sách đảm bảo nguyên tắc: (i) bảo đảm quyền tự do nghiên cứu; (ii) Nhà nước quản lý theo nguyên lý hậu kiểm; (iii) tạo sự thông thoáng, hiệu quả, minh bạch đối với cơ chế giao nhiệm vụ, tài trợ, hỗ trợ kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ; (iv) nhấn mạnh cơ chế khoán chi, nâng cao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của tổ chức trực tiếp sử dụng ngân sách nhà nước.
Một lần nữa, Bộ Khoa học và Công nghệ trân trọng cảm ơn anh đã nêu ra những đề xuất mang tính chiến lược và thời sự. Những ý kiến như vậy sẽ là chất liệu quan trọng giúp chúng tôi tiếp tục đổi mới thể chế và phương thức quản lý khoa học và công nghệ, phù hợp hơn với yêu cầu phát triển nhanh bền vững của đất nước.
Bộ Khoa học và Công nghệ