Sáng 27.6, kỳ họp thứ 9 Quốc hội (QH) khóa XV đã bế mạc sau 35 ngày làm việc, thông qua 34 luật, 14 nghị quyết với những quyết sách được đánh giá là mang tính lịch sử.
Định hướng nhiệm vụ giai đoạn phát triển mới
Phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn cho biết tại kỳ họp, QH đã cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, với nhiều nội dung hệ trọng, gắn liền với yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, tinh gọn tổ chức bộ máy.
Theo Chủ tịch QH, kỳ họp thứ 9 QH khóa XV là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp nhiều nhất từ trước đến nay, với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” nhưng vẫn đảm bảo đúng quy định của pháp luật và hiệu quả. QH đã thông qua 34 luật, chiếm 52,3% tổng số luật được ban hành tại 17 kỳ họp của nhiệm kỳ khóa XV. QH cũng đã thông qua 14 nghị quyết quy phạm pháp luật và cho ý kiến 6 dự án luật.
Đặc biệt, QH đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp cùng với nhiều luật, nghị quyết đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. QH cũng đã quyết định rút ngắn nhiệm kỳ QH khóa XV và nhiệm kỳ HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026; thông qua nghị quyết thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia, bầu chủ tịch, phê chuẩn phó chủ tịch và các ủy viên hội đồng.
Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú tham dự phiên bế mạc kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV
Ảnh: Gia Hân
Chủ tịch QH khẳng định kết quả của kỳ họp thứ 9 là minh chứng sinh động của ý Đảng hợp với lòng dân, đáp ứng yêu cầu cấp thiết có tính tất yếu khách quan. “Thành công của kỳ họp cho chúng ta những bài học sâu sắc về sự lãnh đạo của Đảng; bài học về sự tập trung, thông suốt, mạnh mẽ, hành động quyết liệt của các cơ quan Nhà nước; sự chủ động, quyết tâm, kiên định, đoàn kết, thống nhất hành động của cả hệ thống chính trị; bài học về thực hành dân chủ, cầu thị lắng nghe, chuyên nghiệp, thích ứng nhanh với yêu cầu đổi mới”, Chủ tịch QH nói.
Theo Chủ tịch QH, kỳ họp lịch sử lần này cũng là dịp để đánh giá đội ngũ cán bộ. Chỉ có thông qua công việc, mới thực sự thể hiện năng lực, trình độ, trách nhiệm, nhất là ở những thời điểm khó khăn, bộn bề công việc của đất nước. Đảng, Nhà nước rất cần những cán bộ có tư duy đổi mới, quyết tâm hành động vì đất nước, vì nhân dân.
Chủ tịch QH cũng đánh giá kỳ họp thứ 9 là dấu mốc quan trọng trong lịch sử lập hiến, lập pháp của QH khóa XV. “Tinh thần của hội nghị Diên Hồng năm xưa đã thể hiện tại hội trường Diên Hồng hôm nay. Các quyết sách, đạo luật được thông qua tại kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước”, Chủ tịch QH nhấn mạnh.
Chủ tịch QH lưu ý chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, thách thức. QH sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, QH sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, MTTQ, các cơ quan tư pháp và cả hệ thống chính trị để triển khai hiệu quả Hiến pháp và các luật, nghị quyết đã ban hành.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc kỳ họp
Ảnh: Phạm Thắng
Chủ tịch QH cũng đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương ngay sau kỳ họp khẩn trương triển khai thực hiện hiệu quả các luật, nghị quyết đã được QH thông qua. Đặc biệt là thực hiện các nghị quyết, quyết định của T.Ư và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã… vận hành chính thức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1.7.
Xử lý dự án tồn đọng, hỗ trợ hộ kinh doanh thành doanh nghiệp
Trước đó, tại phiên bế mạc, QH đã thông qua các nghị quyết về chất vấn và nghị quyết kỳ họp thứ 9. Trong Nghị quyết kỳ họp thứ 9, QH yêu cầu Chính phủ phấn đấu hoàn thành cao nhất các chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển KT-XH năm 2025. Theo đó, Chính phủ cần đẩy mạnh chuyển đổi số và hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu có liên quan chậm nhất trong năm 2025; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận đất đai. Kiểm soát biến động giá đất, đặc biệt là giá đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, rút ngắn thủ tục hành chính liên quan đến đất đai…
Cùng đó, xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài gây lãng phí nguồn lực và cản trở phát triển các doanh nghiệp, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan. Chấm dứt tình trạng chậm thanh toán các hợp đồng của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước đã ký với doanh nghiệp tư nhân. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thủ tục, đẩy nhanh tiến độ dự án và khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai đang bị lãng phí, tranh chấp.
QH cũng yêu cầu Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chính sách tín dụng, trong đó, có chính sách ưu tiên một phần nguồn tín dụng thương mại cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ… Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động tín dụng; kiểm soát chặt cho vay nội bộ. Khẩn trương tái cơ cấu thị trường chứng khoán, phát triển thị trường bảo hiểm.
QH cũng yêu cầu Chính phủ cần có kế hoạch tổng thể, đồng bộ trong việc quản lý, sử dụng, chuyển giao trụ sở làm việc sau tinh gọn tổ chức bộ máy. “Ưu tiên bố trí, chuyển đổi trụ sở dôi dư thành cơ sở phúc lợi công cộng, khám, chữa bệnh, trường học. Nghiên cứu, có cơ chế cho thuê, chuyển nhượng tài sản, trụ sở, nhà đất…, bảo đảm tất cả tài sản dôi dư được sử dụng hiệu quả, tránh tình trạng bỏ hoang hoặc sử dụng không đúng mục đích, kém hiệu quả”, nghị quyết nêu rõ.
Trong nghị quyết về chất vấn, QH yêu cầu Chính phủ phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước trong năm 2025 trên 15% so với dự toán. Phát triển mạnh các kênh huy động vốn từ thị trường vốn, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để nâng hạng thị trường chứng khoán lên thị trường mới nổi. Sớm nghiên cứu ban hành khung pháp lý về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại VN.
Đồng thời, rà soát, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân trong năm 2025 đạt 100% kế hoạch. Sớm hoàn thiện, đưa vào vận hành Cổng một cửa đầu tư quốc gia; trong năm 2025, thực hiện các thủ tục liên quan đến doanh nghiệp trên môi trường điện tử; 100% thủ tục hành chính được thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh.
Chính phủ cần thể chế hóa đầy đủ và thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 198 của QH về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Nghiên cứu đề xuất sửa đổi luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Phấn đấu trong năm 2025, tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân vào GDP đạt 51 – 52%; tăng tỷ trọng thu ngân sách nhà nước từ kinh tế tư nhân trong tổng thu ngân sách nhà nước. Có các giải pháp hỗ trợ các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuận lợi trong việc chuyển đổi từ phương pháp khoán thuế sang nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế. Khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Đẩy mạnh áp dụng hóa đơn điện tử trong năm 2025.
Chính thức lập trung tâm tài chính quốc tế tại VN
Sáng 27.6, QH bấm nút thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại VN, đặt tại 2 điểm là TP.HCM và Đà Nẵng.
Theo Chính phủ, TP.HCM là trung tâm kinh tế – tài chính lớn nhất cả nước, đã hình thành hệ sinh thái tài chính phong phú, có hệ thống ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm phát triển, thu hút nhiều tổ chức, định chế tài chính quốc tế. Do đó, trung tâm tài chính tại TP.HCM dự kiến sẽ phát triển thị trường vốn; ngân hàng, thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa…
Đà Nẵng có lợi thế về vị trí địa lý trung tâm miền Trung, là cửa ngõ ra biển của các hành lang kinh tế Đông – Tây, đồng thời là nơi có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các mô hình mới như tài chính bền vững, tài chính xanh và ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số…
Tại trung tâm tài chính, cơ quan giải quyết tranh chấp gồm tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Việc giám sát tại trung tâm tài chính được thực hiện theo thông lệ quốc tế và dựa trên rủi ro.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước, các bộ: Tài chính, Công thương, Công an và các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, nhưng thông qua cơ chế phối hợp với Cơ quan giám sát trung tâm tài chính, hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp, bảo đảm nguyên tắc “một đầu mối” tiếp nhận, xử lý.
Cho phép tư nhân đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Cùng ngày, QH thông qua luật Đường sắt sửa đổi, chính thức mở đường cho doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào đường sắt tốc độ cao. Tại Nghị quyết kỳ họp thứ 9, QH cũng chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đầu tư kinh doanh bên cạnh hình thức đầu tư công.
Đồng thời, giao Chính phủ tổ chức lựa chọn hình thức đầu tư, nhà đầu tư theo quy định. Trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền của Chính phủ thì báo cáo QH xem xét, quyết định.
QH còn biểu quyết thông qua chủ trương đầu tư dự án Vành đai 4 TP.HCM, dự án cao tốc Quy Nhơn – Pleiku và điều chỉnh tổng mức đầu tư cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Trong đó, cao tốc Quy Nhơn – Pleiku quy mô 125 km, sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 43.734 tỉ đồng; cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu giai đoạn 1 có sơ bộ tổng mức đầu tư 21.551 tỉ đồng.
Với Vành đai 4 TP.HCM, dự án có quy mô 159,3 km, chia thành 10 dự án thành phần. Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 120.413 tỉ đồng, gồm nguồn vốn ngân sách T.Ư khoảng 29.688 tỉ đồng, nguồn vốn ngân sách địa phương khoảng 40.093 tỉ đồng, vốn do nhà đầu tư huy động khoảng 50.632 tỉ đồng. Dự án được cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu với các gói thầu tư vấn, phí tư vấn, thi công xây dựng hạ tầng khu tái định cư… Ngoài ra, UBND TP.HCM được áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt trong quá trình triển khai thực hiện dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM đoạn từ cầu Thủ Biên – sông Sài Gòn giai đoạn 1 theo hình thức PPP.