NDAChain, nền tảng blockchain quốc gia, có thể xử lý 1.200 giao dịch mỗi giây, dự kiến được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực quan trọng.
Phát triển theo định hướng từ Hiệp hội Dữ liệu quốc gia, dưới sự chủ trì của Trung tâm Dữ liệu quốc gia – Bộ Công an, NDAChain bắt đầu được nghiên cứu từ cuối 2024, trước khi được giới thiệu rộng rãi vào tháng 6.
Đây là một trong những nền tảng công nghệ chiến lược đầu tiên được Hiệp hội ưu tiên phát triển và triển khai thực tế, sau khi Hiệp hội ra mắt vào tháng 3 và nhận nhiệm vụ làm chủ công nghệ lõi, xây dựng các nền tảng có khả năng ứng dụng rộng khắp vào đời sống, dịch vụ công và phát triển kinh tế số.
Theo sách trắng của dự án, blockchain này khác biệt ở việc vận hành theo mô hình blockchain cấp phép (permissioned blockchain), khi mỗi nút xác thực đều được lựa chọn và giám sát kỹ lưỡng. Hiện mạng lưới có 49 nút xác thực, là các doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam, thành viên của Hiệp hội Dữ liệu quốc gia.
Một kỹ sư đang làm việc tại NDAChain. Ảnh: Ngọc Anh
Theo kết quả kiểm thử được công bố, NDAChain khi hoạt động với năm nút xác thực, độ trễ mô phỏng 50 ms giữa các nút, kết quả cho thông lượng trung bình sẽ đạt 1.200 giao dịch mỗi giây (TPS). Độ trễ xác nhận giao dịch trung bình 1,5 giây. Ngoài ra khi được tối ưu, tốc độ có thể đạt 3.600 TPS, tương đương những blockchain được đánh giá có tốc độ cao trên thế giới.
“Nền tảng đáp ứng linh hoạt nhu cầu nghiệp vụ của Nhà nước và doanh nghiệp trong chuyển đổi số”, đại diện nhà phát triển NDAChain cho biết.
NDAChain sử dụng thuật toán đồng thuận Proof-of-Authority (PoA), được đánh giá có thể giúp xác thực nhanh, an toàn và tiết kiệm năng lượng. Cơ chế bảo mật Zero-Knowledge Proof (ZKP) cho phép xác minh thông tin mà không làm lộ dữ liệu gốc, đảm bảo quyền riêng tư người dùng. Ngoài ra, blockchain này cũng tuân thủ các chuẩn quốc tế như W3C DID, Verifiable Credentials và GDPR giúp NDAChain sẵn sàng tích hợp xuyên biên giới.
Cùng với NDAChain, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia cũng định hướng phát triển Hệ thống định danh phi tập trung quốc gia NDA DID. Với mô hình Decentralized Identity (DID), hệ thống cho phép mỗi cá nhân hoặc tổ chức có toàn quyền kiểm soát thông tin định danh của mình mà không phụ thuộc vào bất kỳ bên trung gian nào.
Các giải pháp này được kỳ vọng giúp giải quyết vấn đề của mô hình quản trị dữ liệu tập trung truyền thống, vốn tồn tại một số thách thức về bảo mật, tính liên thông, khả năng mở rộng và tích hợp quốc tế.
“NDAChain được thiết kế như một lớp hạ tầng trung gian thông minh cho phép xác thực, bảo vệ và ghi nhận các giao dịch dữ liệu trước khi được xử lý tại Trung tâm Dữ liệu Quốc gia”, đại diện nhà phát triển cho biết. “Việc này giúp giảm tải hệ thống, loại bỏ nguy cơ điểm nghẽn duy nhất, đồng thời bảo đảm toàn vẹn, minh bạch và truy vết được dữ liệu ở mọi cấp độ”.
NDAChain dự kiến được ứng dụng trong nhiều ngành nghề. Ví dụ trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, sản phẩm sức khỏe nơi các doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với tình trạng hàng nhái, hàng giả. Hệ thống giúp xác thực nguồn gốc, giám sát toàn bộ hành trình của sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Tại các doanh nghiệp sản xuất và logistics, việc ứng dụng NDAChain vào quản trị chuỗi cung ứng sẽ giúp tự động hóa kiểm tra, đối soát, chứng thực tài liệu và dữ liệu liên quan đến vận chuyển, phân phối, tồn kho. Điều này không chỉ giảm chi phí vận hành mà còn tăng niềm tin với đối tác trong và ngoài nước.
Trong các lĩnh vực như giáo dục, tài chính, bảo hiểm, NDAChain hỗ trợ xác thực hồ sơ, hợp đồng và danh tính khách hàng một cách bảo mật, giảm thiểu gian lận và cải thiện trải nghiệm người dùng trên nền tảng số.
Mô hình hoạt động dự kiến của NDAChain. Ảnh chụp màn hình
Theo kế hoạch, NDAChain sẽ hoàn tất tích hợp vào Trung tâm Dữ liệu Quốc gia trong năm 2025, mở rộng ra các địa phương và trường đại học từ 2026. Giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung vào đào tạo nhân lực, thúc đẩy hợp tác quốc tế và triển khai các lớp mở rộng (Layer 2) phục vụ đa ngành. Các doanh nghiệp có thể khai thác NDAChain để xây dựng các dịch vụ số, ví dụ như ví định danh, giải pháp chống giả, nền tảng truy xuất, hoặc cổng chứng thực số hóa cho từng ngành.
Lưu Quý