Phập phồng thuế đối ứng trước ‘giờ G’

Ứng phó kịp thời, kết quả sẽ tích cực

Ngày 28.6 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp xem xét, giải quyết các quan tâm của phía Mỹ liên quan đến kinh tế, thương mại, đầu tư. Tại cuộc họp, Thủ tướng cho biết trong bối cảnh thế giới và khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, chúng ta vẫn tiếp tục kiên định mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trong năm nay. Để thực hiện mục tiêu này, VN tiếp tục thúc đẩy hợp tác với tất cả các đối tác, trong đó có Mỹ.

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Bám sát các chỉ đạo xuyên suốt của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, với tinh thần hợp tác, chủ động, tích cực, hiệu quả, kiên trì, phía VN luôn sẵn sàng đối thoại, lắng nghe ý kiến của nhau, xem xét các vấn đề quan tâm của các đối tác, trong đó có Mỹ; tiếp thu các ý kiến, giải quyết các đề xuất một cách xác đáng, phù hợp. “Thời gian qua, nhiều vấn đề quan tâm của phía Mỹ đã được tích cực giải quyết, có hiệu quả. Nếu có vướng mắc thì cùng tháo gỡ, phục vụ lợi ích của hai nước, người dân, doanh nghiệp hai bên và các chủ thể liên quan”, Thủ tướng chỉ đạo.

Theo dự kiến, ngày 9.7 tới là mốc kết thúc 90 ngày tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng của Mỹ với các quốc gia. Khảo sát các doanh nghiệp xuất khẩu trước thời điểm mức thuế đối ứng mới được công bố, đa số đều bày tỏ tin tưởng vào kết quả đàm phán giữa VN và Mỹ.

Ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP phát triển sản xuất – thương mại Sadaco, chia sẻ: Thuế đối ứng gây tác động tiêu cực lên thương mại toàn cầu là điều đã được nói đến rất nhiều. Tuy nhiên, với VN bên cạnh những khó khăn thách thức rất lớn thì việc này cũng mang lại những điều tích cực. Đó là cách chúng ta đối phó với thuế đối ứng của Mỹ. Ngay từ đầu, chúng ta đã xác định sẵn sàng đưa thuế về 0% để làm cơ sở đàm phán với Mỹ. Về cơ bản, phần lớn hàng hóa xuất khẩu của Mỹ có sự khác biệt với hàng VN nên không có sự cạnh tranh trực tiếp. Nhờ vậy, người tiêu dùng cũng được lợi vì có cơ hội sử dụng những sản phẩm có chất lượng tốt với giá thấp hơn hiện tại.

“Tôi cho rằng đây là chủ trương hết sức đúng đắn và tạo ra không gian, lợi thế cho VN trên bàn đàm phán. Chính phủ cũng đang nỗ lực hết sức để đạt kết quả tốt nhất. Do vậy, tôi tin rằng chúng ta sẽ nhận được kết quả là một mức thuế tích cực hơn đáng kể so với tuyên bố ban đầu 46%”, ông Mạnh nói.

Là một trong những ngành chịu tác động mạnh từ thuế đối ứng, TS Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (FIMEX VN), tính toán: Trong trường hợp thuế đối ứng giảm xuống dưới 15% thì khả năng con tôm VN có thể tiếp tục duy trì sự hiện diện ở thị trường Mỹ nhưng sẽ đối mặt với cạnh tranh rất gay gắt từ các nguồn cung khác. Bởi mức thuế đối ứng ban đầu mà Mỹ công bố với VN là 46% trong khi Ấn Độ 26%, Ecuador 10%, Indonesia 32%, và Thái Lan 36%. Ngoài ra, 2 sản phẩm chủ lực của thủy sản VN là tôm và cá tra trong hơn 20 năm qua đã phải đối mặt với thuế chống bán phá giá và chống trợ giá. Dù mới đây nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra được áp thuế chống bán phá giá 0% nhưng ngược lại con tôm bị áp thuế cao kỷ lục 35,29%. Trong khi đó, giá tôm thương phẩm của VN đang cao hơn các nước như Ecuador, Ấn Độ trên 20.000 – 30.000 đồng/kg. Do vậy, dù kỳ vọng vào một mức thuế đối ứng thấp nhưng nhìn lại những loại thuế mà con tôm đang gánh cũng khiến ông Hồ Quốc Lực không khỏi lo lắng.

Đổi mới cách đa dạng hóa thị trường

Để giảm thiểu rủi ro, các doanh nghiệp đã và đang nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nhưng việc này cũng không đơn giản. TS Hồ Quốc Lực phân tích: Những thị trường tiêu thụ mạnh như EU, Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc…, các doanh nghiệp đã và đang khai thác rất tốt. Trung Quốc hiện cũng là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất của VN.

“Lợi thế của ngành tôm VN là các sản phẩm hàng giá trị gia tăng, song hiện nay chúng ta gần như cũng đã phát huy tối đa. Do vậy, vấn đề mở rộng thị trường giờ đây không chỉ đơn thuần là địa lý truyền thống mà phải phát triển sản phẩm ở các phân khúc mới, phải tích hợp tiện ích trên cùng sản phẩm, đặc trưng về mùi vị và nhấn mạnh tính khẩu vị. Việc này thuộc về năng lực sáng tạo riêng của từng doanh nghiệp. Đây là giai đoạn phải được đầu tư, phát huy đến mức cao nhất. Tất nhiên, các nước khác cũng sẽ đầu tư mạnh vào chế biến để khai thác phân khúc thị trường này như chúng ta nên cạnh tranh sẽ rất khốc liệt”, ông Lực khuyến nghị.

Đồng quan điểm, ông Trần Quốc Mạnh thừa nhận không có thị trường nào dung lượng lớn đủ bù đắp cho Mỹ nhưng tìm thị trường mới là việc các doanh nghiệp bắt buộc phải làm để tồn tại và phát triển. Cái khó hiện nay là chi phí marketing, đầu tư nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng… rất lớn trong khi “sức khỏe” của doanh nghiệp đang yếu.

“Trong bối cảnh đó, tôi thấy VN mình có may mắn khi Đảng và Nhà nước chủ trương phát triển kinh tế tư nhân và từ ngày 1.7 đưa vào vận hành chính quyền 2 cấp. Điều này sẽ tạo ra rất nhiều không gian, nguồn lực và cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp phát triển. Chính vì vậy, tôi mạnh dạn kiến nghị 2 vấn đề để Nhà nước và doanh nghiệp cùng thực hiện. Thứ nhất, đầu tư mạnh vào việc nghiên cứu phát triển sản phẩm mới phù hợp với xu hướng, thị hiếu tiêu dùng mới và phát triển thị trường. Ở khâu này, Nhà nước có thể hỗ trợ thông qua các diễn đàn, hội nghị, hội thảo, triển lãm, tập huấn chuyên đề… Thứ hai, đầu tư mạnh vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đây là lĩnh vực cần rất nhiều nguồn nhân lực và tài lực, do đó cần hỗ trợ từ Nhà nước về nhiều mặt. Chỉ có đầu tư mạnh vào lĩnh vực này mới tạo ra những sản phẩm đột phá, chiếm lĩnh và dẫn dắt thị trường trong tương lai”, ông Mạnh đề xuất.