Hắc lào là bệnh viêm ngoài da, thường gây phát ban hình vòng, ngứa, có vảy, rất dễ lây lan khi dùng chung quần áo, khăn trải giường với người nhiễm bệnh.
Bệnh hắc lào không phải do giun gây ra mà là bệnh nhiễm trùng da do nấm. Loại nấm này ký sinh trên các mô chết của da, tóc, móng tay hoặc trên đầu. Có khoảng 40 loài nấm khác nhau có thể gây ra bệnh hắc lào trên da. Nấm dễ phát triển trong môi trường ấm áp, ẩm ướt.
Triệu chứng
Dấu hiệu đặc trưng của bệnh hắc lào là một mảng phẳng màu đỏ, có vảy trên da tông sáng hoặc một mảng phẳng màu nâu hoặc xám trên da tông sẫm màu. Người bệnh cũng có thể có cục gây ngứa. Theo thời gian, cục này phát triển thành một mảng hình nhẫn hoặc hình tròn hay mụn mủ. Nó có thể lan thành nhiều vòng hoặc mảng rộng. Mặt trong của mảng thường trong suốt hoặc có vảy. Mặt ngoài hơi nhô lên và gồ ghề.
Phân loại bệnh
Hắc lào phân biệt dựa trên vị trí cụ thể của chúng trên cơ thể.
- Hắc lào ở chân: Loại này ảnh hưởng đến da giữa các ngón chân hoặc ở lòng bàn chân. Bệnh gây ra da có vảy, bong tróc hoặc nứt nẻ, đôi khi là mụn nước. Tình trạng này phổ biến ở các vận động viên và người đổ mồ hôi nhiều.
- Hắc lào ở bẹn: Gây ra phát ban ngứa ở vùng bẹn và giữa hai đùi.
- Hắc lào da đầu: Phổ biến hơn ở trẻ em so với người lớn, khiến các bé bị ngứa da đầu, thậm chí hình thành các mảng hói tròn trên đầu.
- Hắc lào ở tay: Bệnh khiến da lòng bàn tay bị khô nứt nẻ và các mảng hình tròn ở mu bàn tay.
- Bệnh hắc lào ở cằm: Các triệu chứng bao gồm các đốm đỏ ngứa, có vảy trên má, cằm và cổ trên của những người đàn ông có râu.
- Hắc lào ở móng: Thay vì phát ban, móng dày lên, đổi màu và bắt đầu bong ra khỏi gốc móng. Tình trạng này thường gặp ở móng chân hơn là móng tay.
- Một người cũng có thể bị hắc lào ở bất kỳ vùng da nào khác như cánh tay, chân, ngực và mặt, có tên gọi chung là bệnh hắc lào ở cơ thể.
Đường lây nhiễm
Bệnh hắc lào rất dễ lây lan. Nấm gây bệnh ký sinh trong móng tay, da và tóc. Khi gặp môi trường nóng, ẩm, chúng bắt đầu sinh sôi.
Các con đường lây nhiễm bao gồm:
- Từ người khác: Nhiễm khi da tiếp xúc với nấm từ da của người đã mắc bệnh.
- Từ động vật: Vuốt ve hoặc chải lông cho thú cưng.
- Chạm vào các đồ vật: Nấm gây ra hắc lào có thể tồn tại trên bề mặt, sàn nhà, quần áo, khăn tắm, trong lược và bàn chải đánh răng.
- Từ đất: Người làm việc hoặc đứng chân trần trên đất bị nhiễm nấm gây ra hắc lào cũng có thể bị nhiễm.
Biến chứng
Bệnh hắc lào ít khi biến chứng nghiêm trọng nhưng trong một số trường hợp nó có thể các vấn đề sau.
- Kerion: Bệnh hắc lào da đầu có thể phát triển thành tình trạng viêm gọi là kerion. Đây là một tập hợp các khối sưng mủ có vảy màu vàng trên đầu. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây rụng tóc vĩnh viễn và sẹo.
- Tăng sắc tố: Sau khi phát ban hắc lào lành, người bệnh có thể thấy các vết thâm trên da, gây mất thẩm mỹ.
- Biến dạng móng: Hắc lào trên móng có thể khiến móng bị biến dạng, gãy và đổi màu.
Chẩn đoán
Nhân viên y tế lấy một ít da từ vùng ngứa, có vảy và xem xét dưới kính hiển vi. Nếu bệnh hắc lào ở da đầu, râu hoặc móng tay, mẫu tóc, râu, móng tay sẽ được kiểm tra.
Nhỏ một ít chất lỏng chứa kali hydroxit (KOH) hóa học trên mẫu da cũng giúp chẩn đoán. KOH hòa tan vật liệu tế bào, giúp dễ dàng quan sát bất kỳ loại nấm nào dưới kính hiển vi.
Điều trị
Phương pháp điều trị bệnh phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc không kê đơn (OTC) dùng trên da, kem, thuốc mỡ hoặc bột chống nấm. Thời gian sử dụng thuốc trên da trong 2-4 tuần để đảm bảo tiêu diệt được nấm gây bệnh hắc lào và giảm khả năng tái phát.
Điều trị mang tính đồng bộ, tức áp dụng đồng thời trên tất cả vùng bị hắc lào cùng lúc. Điều này là do bệnh rất dễ lây lan nên chỉ điều trị một bộ phận cơ thể sẽ không có tác dụng.
Phòng ngừa
Các loại nấm gây bệnh hắc lào có ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, một số cách có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hắc lào hoặc ngăn ngừa bệnh lây lan.
- Giữ da sạch, khô.
- Mang dép trong phòng thay đồ, phòng tắm công cộng.
- Thay tất, đồ lót ít nhất một lần mỗi ngày.
- Không dùng chung quần áo, lược, bàn chải hoặc khăn tắm.
- Nếu chơi thể thao, hãy giữ đồ dùng và đồng phục sạch sẽ, tuyệt đối không dùng chung với những người khác.
- Rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi chơi với thú cưng.
- Khử trùng bề mặt và sàn nhà, xịt sạch thiết bị tập thể dục, bao gồm cả thảm tập.
- Giặt sạch tất cả đồ trải giường, khăn tắm và quần áo bằng nước nóng với chất tẩy rửa.
- Nếu chạm vào một bộ phận cơ thể bị hắc lào, hãy nhớ rửa tay bằng xà phòng và nước trước khi chạm vào bộ phận cơ thể hoặc bề mặt khác.
Bảo Bảo (Theo WebMD)