Theo VCCI, thương mại điện tử giờ đây đã trở thành xu hướng tất yếu với sự tham gia đông đảo của doanh nghiệp, cá nhân. Các phương thức kiểm tra, giám sát ngày càng hoàn thiện, cùng với kiến thức và kỹ năng của người tiêu dùng được nâng cao. Do đó, các cơ quan liên quan cần nghiên cứu, xác định lại rủi ro của các hoạt động thương mại điện tử để cắt giảm thủ tục hành chính và đẩy mạnh sang hoạt động hậu kiểm.
Việc yêu cầu sàn thương mại điện tử, bất kể quy mô và hình thức hoạt động, đều phải thực hiện thủ tục cấp phép trước khi hoạt động, theo VCCI, là chưa hợp lý đối với một số sàn nhỏ hoặc các sàn mới phát hành thử nghiệm (start-up).
Nhiều sàn chỉ cho phép người bán đăng tải thông tin sản phẩm như một kênh quảng cáo, tiếp thị, một “biển rao vặt online”, còn giao dịch (giao kết, thanh toán, vận chuyển) đều thực hiện thông qua các phương thức khác như điện thoại, nhắn tin… do đó, không có nhiều rủi ro trong mô hình hoạt động này.
VCCI cho rằng, điều kiện hợp đồng thuê từ 5 năm trở lên đối với cửa hàng bán lẻ xăng dầu là không cần thiết và nên bỏ
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Hơn nữa, trong lĩnh vực mạng xã hội, có tính chất và tác động tương tự, pháp luật cho phép quản lý lỏng hơn với các mạng xã hội nhỏ (chỉ cần thông báo nếu lượt truy cập thấp, cấp phép khi đủ lớn) theo Nghị định số 147/2024.
VCCI lập luận rằng, Nghị định số 85/2021 được ban hành đã phần nào giảm phạm vi website có chức năng đặt hàng trực tuyến. Tuy nhiên, việc giảm này là không có nhiều ý nghĩa, vì lập website bán hàng hiện nay đã phổ biến (44% doanh nghiệp sở hữu website, trong đó 42% có tính năng đặt hàng trực tuyến).
Số lượng hồ sơ thông báo rất lớn, lên tới 105.103 hồ sơ vào năm 2023. Trong khi, chưa có đánh giá nào cho thấy nào cho thấy việc doanh nghiệp không đăng ký website thương mại điện tử bán hàng tác động tiêu cực đến kinh tế – xã hội.
Như vậy, các thủ tục cấp phép trước khi hoạt động đang tạo áp lực lớn với các sàn thương mại điện tử nhỏ và nên chuyển sang hậu kiểm để quản lý hiệu quả và linh hoạt.
Từ đó, VCCI đề xuất, Bộ Công thương xem xét cho các sàn thương mại điện tử nhỏ (hoặc chỉ cung cấp tính năng giới thiệu, trưng bày sản phẩm) chỉ cần thực hiện thủ tục thông báo khi bắt đầu hoạt động và sẽ thực hiện thủ tục cấp phép khi đã phát triển đến một ngưỡng nhất định.
Góp ý cho dự thảo trên, trong các lĩnh vực kinh doanh khí (LPG), xăng dầu… VCCI đề nghị bãi bỏ giấy chứng nhận đủ điều kiện cửa hàng bán lẻ LPG chai, bởi hiện tại các quy định về phòng cháy chữa cháy đã được điều chỉnh bởi văn bản pháp luật chuyên ngành. Đồng thời, kiến nghị bỏ giấy chứng nhận đối với doanh nghiệp sản xuất, sửa chữa chai LPG vì sản phẩm đã bị kiểm soát chặt về chất lượng, độ an toàn trước khi lưu thông.
Tương tự với lĩnh vực xăng dầu, VCCI cho rằng điều kiện hợp đồng thuê từ 5 năm trở lên là không cần thiết và nên bỏ, vì việc duy trì quyền sử dụng cơ sở vật chất nên do doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm, thay vì bị ràng buộc bởi một thời hạn cố định trong hợp đồng dân sự.
Ngoài ra, các điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực phân phối, bán buôn, bán lẻ rượu hiện nay không thực sự phản ánh bản chất của một ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo luật Đầu tư 2020. Chẳng hạn, yêu cầu về hệ thống phân phối trên từ hai tỉnh, văn bản giới thiệu của nhà cung cấp hay địa điểm kinh doanh cố định được cho là không cần thiết, can thiệp sâu vào quyền tự chủ của doanh nghiệp. Vì vậy, VCCI đề nghị bỏ các giấy phép kinh doanh trong lĩnh vực rượu.
VCCI cũng cho rằng, việc yêu cầu doanh nghiệp thông báo hoặc đăng ký chương trình khuyến mại dù mang tính đơn giản nhưng tạo ra một khối lượng thủ tục lớn, trong khi mục tiêu quản lý còn chưa rõ ràng. Bên cạnh đó, việc áp mức khống chế tỷ lệ khuyến mại cũng không phù hợp với cơ chế thị trường. Do đó, VCCI đề xuất bỏ các thủ tục liên quan và áp dụng cơ chế hậu kiểm.