Phát hiện bất ngờ về nguồn gốc của chứng OCD: Không nằm ở não

Phát hiện bất ngờ về nguồn gốc của chứng OCD: Không nằm ở não

bởi

trong

Mọi khám phá mới về nguyên nhân gốc rễ của OCD đều mang lại giá trị to lớn.

Một nghiên cứu mới từ Trung Quốc cho thấy hệ vi khuẩn phức tạp trong đường tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến việc một người có mắc chứng OCD hay không. Nghiên cứu này đã xác định sáu loại vi khuẩn có liên quan đến tình trạng này.

Phát hiện bất ngờ về nguồn gốc của chứng OCD: Không nằm ở não
Các triệu chứng của OCD như ám ảnh rửa tay có nguyên nhân từ vi khuẩn (ảnh: Getty Images).

Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa hoạt động của não và ruột. Tuy nhiên, đây là nghiên cứu đầu tiên cung cấp bằng chứng thuyết phục rằng vi khuẩn đường ruột thực sự có thể góp phần gây ảnh hưởng lên não. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu di truyền để củng cố lập luận này.

Các nhà khoa học tại Trường Đại học Y Trùng Khánh, Trung Quốc, cho biết các nghiên cứu trước đây chưa tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của hệ vi khuẩn đường ruột và chứng OCD.

Trong báo cáo gần đây, họ viết: “Phân tích của chúng tôi cho thấy hệ vi khuẩn đường ruột cụ thể có thể có mối quan hệ nhân quả với OCD, từ đó chúng tôi đưa ra các chiến lược can thiệp tiềm năng để phòng ngừa và điều trị chứng rối loạn này”.

Phát hiện bất ngờ về nguồn gốc của chứng OCD: Không nằm ở não - 2
Sáu loại vi khuẩn có liên quan đến OCD (ảnh: He et al., J. Affect. Disord, 2025).

Để khám phá mối liên hệ này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp tiếp cận di truyền được gọi là phân tích ngẫu nhiên Mendel. Phương pháp này cho phép họ suy ra nguyên nhân bằng cách phân tích các biến thể di truyền ảnh hưởng đến cả OCD và vi khuẩn đường ruột.

Họ đã đánh giá mối liên hệ giữa dữ liệu di truyền và vi khuẩn đường ruột qua theo dõi 18.340 người, và mối liên hệ giữa dữ liệu di truyền và OCD ở 199.169 người khác.

Mặc dù đây là hai tập dữ liệu riêng biệt, nghiên cứu này đã sử dụng phương pháp ngẫu nhiên Mendel để thu hẹp khoảng cách và kết nối các kiểu vi khuẩn đường ruột với OCD.

Vì gen của chúng ta được cố định khi sinh ra và không bị ảnh hưởng bởi môi trường hay lối sống, nên phương pháp này giúp củng cố giả thuyết rằng vi khuẩn đường ruột có thể trực tiếp gây ra OCD, thay vì chỉ là một hệ quả của nó.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý rằng cần có thêm thí nghiệm và dữ liệu để khẳng định mối liên hệ nhân quả này.

Ba loại vi khuẩn có xu hướng chống lại OCD là Proteobacteria, Ruminococcaceae và Bilophila; và ba loại khác có biểu hiện làm tăng nguy cơ mắc OCD là Bacillales, Eubacterium và Lachnospiraceae UCG001.

Điều thú vị là một vài loại vi khuẩn này đã được các nghiên cứu khác phát hiện là có liên quan đến não, ví dụ như mối liên hệ giữa mức độ thấp của loài Ruminococcaceae và chứng trầm cảm.

Theo các nhà khoa học, mặc dù liệu pháp hành vi nhận thức và thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc được sử dụng trong điều trị OCD, vẫn có tới 25–40% bệnh nhân không đáp ứng hoặc đáp ứng không tối ưu với các biện pháp can thiệp này.

Hậu quả đối với từng cá nhân mắc OCD và cho những người xung quanh họ là rất lớn.

Từ phát hiện mối liên hệ giữa hệ vi khuẩn đường ruột với hoạt động của não liên quan đến OCD, về lâu dài chúng ta có thể tìm ra một cách thức mới để ngăn ngừa hoặc điều trị chứng rối loạn này bằng cách kiểm soát các vi khuẩn đường ruột.