Virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) được các nhà khoa học biến đổi gene để trở thành phương pháp điều trị mới đầy hứa hẹn cho bệnh ung thư hắc tố.
Đây là loại virus ảnh hưởng đến gần hai phần ba dân số thế giới, thường gây loét quanh miệng.
Kết quả từ thử nghiệm giai đoạn 1-2, được công bố trên Tạp chí Ung thư Lâm sàng và trình bày tại cuộc họp thường niên năm 2025 của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Mỹ. Các chuyên gia cho biết HSV-1 biến đổi gen có thể giúp co rút hoặc loại bỏ hoàn toàn khối u ở bệnh nhân đã di căn.
Nghiên cứu thuộc thử nghiệm IGNYTE, với sự tham gia của 140 bệnh nhân tại Keck Medicine và nhiều cơ sở trên toàn cầu, tập trung vào những người không đáp ứng hoặc ngừng đáp ứng với liệu pháp miễn dịch thông thường. Bệnh nhân được điều trị bằng RP1 (HSV-1 biến đổi gen) kết hợp với nivolumab, một thuốc miễn dịch tiêu chuẩn.
Kết quả cho thấy khối u ở một phần ba số bệnh nhân đã giảm ít nhất 30%, khoảng 1/6 người có khối u biến mất hoàn toàn.
“Những phát hiện này rất đáng khích lệ vì ung thư hắc tố là loại ung thư phổ biến thứ 5 ở người lớn, khoảng một nửa số trường hợp tiến triển không đáp ứng với điều trị hiện tại”, tiến sĩ Gino Kim In, bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Keck Medicine, điều tra viên chính tại địa điểm thử nghiệm cho biết.
RP1 là một loại virus tiêu ung thư, nhóm thuốc miễn dịch trị liệu mới có khả năng nhắm mục tiêu và tiêu diệt tế bào ung thư trong khi kích hoạt phản ứng miễn dịch toàn thân. RP1 không gây bệnh herpes. Khi được tiêm vào khối u, RP1 sẽ nhân lên trong tế bào ung thư, tiêu diệt chúng và kích thích bạch cầu tìm diệt các tế bào ung thư khác trong cơ thể.
Cùng với RP1, bệnh nhân được điều trị bằng nivolumab. Thuốc giúp tăng cường miễn dịch của cơ thể chống lại tế bào ung thư, được kỳ vọng sẽ hỗ trợ RP1 hoạt động hiệu quả hơn.
Trong nghiên cứu, bệnh nhân có từ hai khối u trở lên, gồm cả những khối u bề mặt (trên hoặc gần da) và khối u sâu (trong gan hoặc phổi). Các bác sĩ đã tiêm RP1 vào cả hai loại khối u. Bệnh nhân được điều trị kết hợp RP1 và nivolumab hai tuần một lần trong tối đa tám chu kỳ. Nếu đáp ứng điều trị, họ tiếp tục dùng nivolumab đơn độc mỗi bốn tuần trong tối đa hai năm.
Virus Herpes. Ảnh: MedicalXpress
Kết quả đáng chú ý là không chỉ các khối u được tiêm RP1 thu nhỏ, mà cả những khối u không được tiêm cũng thu nhỏ hoặc biến mất với hiệu quả tương đương.
“Điều này chứng tỏ RP1 có khả năng tác động toàn thân, chứ không chỉ tại chỗ khối u được tiêm”, Tiến sĩ In nói.
RP1 cũng được dung nạp tốt, với hồ sơ an toàn khả quan. Dù cần thêm thời gian để đánh giá hiệu quả lâu dài, các nhà nghiên cứu vẫn tin tưởng phương pháp này có thể mở ra cơ hội điều trị mới cho những bệnh nhân đã cạn kiệt lựa chọn.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấp phép đánh giá ưu tiên cho RP1 kết hợp nivolumab vào tháng 2025. Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, mang tên IGNYTE-3, hiện đã được triển khai nhằm xác nhận kết quả trước đó trên hơn 400 bệnh nhân toàn cầu.
Ngoài tiến sĩ In, nhóm nghiên cứu còn có các bác sĩ Phillip M. Cheng và Ali Rastegarpour thuộc Keck Medicine. Nghiên cứu này cho thấy tiềm năng lớn của virus tiêu ung thư trong cuộc chiến chống lại các bệnh khó điều trị.
Thục Linh (Theo MedicalXpress)