Thám tử Hercule Poirot nhận định minh oan cho người vô tội còn quan trọng hơn việc tìm ra thủ phạm, trong “Án mạng giữa không trung”.
Tiểu thuyết của Agatha Christie xuất bản lần đầu năm 1935, ra mắt độc giả Việt hồi tháng 3. Sách dày 298 trang, gồm 26 chương với tên gọi dựa theo các tình tiết, địa điểm liên quan đến vụ án như: Từ Paris đến Croydon, Cuộc khám nghiệm, Xác suất, Cuộc khám nghiệm.
Bìa “Án mạng giữa không trung”. Ảnh: NXB Trẻ
Câu chuyện xoay quanh cái chết của quý bà Giselle, người phụ nữ cho vay nặng lãi giàu có và tai tiếng, trên chuyến bay Prometheus. Ban đầu, nguyên nhân được xác định là do nọc độc của con ong bắp cày. Nhưng thám tử Hercule Poirot, hành khách chung chuyến bay, lại phát hiện một sự thật khác: Giselle bị sát hại bằng mũi phi tiêu tẩm độc.
Nhà văn lựa chọn chiếc máy bay là không gian hiện trường đóng kín, giới hạn thủ phạm trong số lượng khách và phi hành đoàn. Manh mối duy nhất được tìm thấy là ống xì đồng bên cạnh ghế của Poirot. Bực mình vì bị tình nghi là hung thủ, Poirot quyết tâm truy tìm chân tướng.
Agatha Christie xây dựng hệ thống nhân vật với những bí mật và động cơ khác nhau. Nhờ đó, bà tạo nên mạng lưới các mối quan hệ, dấu vết giả phức tạp, giúp Poirot từng bước làm sáng tỏ vụ án. Những nhân vật đó là: phu nhân Horbury cùng người hầu gái, nha sĩ Norman Gale, cô thợ phụ làm tóc Jane Grey, nhà văn trinh thám Daniel Clancy, hai nhà khảo cổ học người Pháp Armand và Jean Dupont, thành viên phi hành đoàn.
Quá trình tìm hiểu giúp thám tử hiểu nỗi niềm, câu chuyện riêng phía sau mỗi cá nhân như: tiền bạc, tình yêu, sự trả thù hay tuyệt vọng. Bởi vậy, ông không vội vàng kết luận mà cẩn trọng thu thập lời khai, khảo sát chứng cứ.
Tác giả tạo nên những “cú twist” trong tác phẩm bằng cách khai thác nhiều chi tiết nhỏ nhặt, dễ bị bỏ qua để đánh lừa độc giả. Vì thế, kẻ sát nhân ở ngay trước mắt nhưng xuyên suốt tác phẩm lại trở nên vô hình. Nhà văn chủ động hướng sự chú ý, dẫn dắt người đọc vào mê cung với những manh mối giả được tung ra liên tiếp.
Ngoài ra, tiểu thuyết gắn với triết lý “rửa sạch danh tính cho người vô tội” của Poirot. Khi bí mật được giải đáp, ông không đơn thuần chỉ ra thủ phạm mà còn minh oan cho những người bị nghi ngờ. Với Poirot, đó mới là chiến thắng của công lý: khi kẻ ác bị trừng phạt và sự thật, nhân phẩm con người được phục hồi.
Mạch truyện chậm rãi, không kịch tính mà tuân theo nhịp lần lượt phá án, bóc tách từng vấn đề của thám tử. Mọi nút thắt chỉ được vén màn khi Poirot tập hợp mọi người và hé lộ sự thật. Chính phong cách điềm tĩnh này đã tạo nên sức hấp dẫn đặc trưng trong các tác phẩm của Agatha Christie.
Agatha Christie vào những năm 1910. Ảnh: Hulton Archive
(1890-1976) là tiểu thuyết gia trinh thám người Anh. Bà được mệnh danh là “Nữ hoàng trinh thám” và là một trong những tác giả bán chạy nhất mọi thời đại, chỉ xếp sau Kinh Thánh và tác phẩm của William Shakespeare. Năm 2008, UNESCO công nhận Christie là tác giả được dịch nhiều nhất thế giới. Tại Việt Nam, các tác phẩm được xuất bản của bà bao gồm: Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương Đông, Vụ ám sát ông Roger Ackroyd, Án mạng trên sông Nile, Bí ẩn thảm án ở Styles, Chuỗi án mạng A.B.C, Mười người da đen nhỏ, Án mạng vùng Lưỡng Hà…
Thám tử Hercule Poirot lần đầu xuất hiện trong tiểu thuyết Bí ẩn thảm án ở Styles (1920) của Agatha Christie. Về sau, nhân vật này tiếp tục xuất hiện trong 33 tiểu thuyết và hơn 50 truyện ngắn của nữ nhà văn. Ông nổi tiếng với bộ ria mép được chăm chút kỹ lưỡng, vẻ ngoài tinh tế và biệt tài phá án bằng cách phân tích tâm lý, suy luận logic thay vì chỉ dựa vào các vật chứng thông thường.
Khánh Linh