Viêm xoang cấp tính

Định nghĩa

Viêm xoang cấp tính là tình trạng nhiễm trùng xoang () ngắn hạn. Các triệu chứng có thể kéo dài từ một tuần đến 10 ngày và thường tự khỏi mà không cần điều trị y tế. Chăm sóc tại nhà và thuốc thông mũi không kê đơn (OTC) giúp giảm các triệu chứng.

Triệu chứng

• Dịch mũi có màu hoặc đục.
• .
• Đau, áp lực hoặc cảm giác đầy xung quanh mặt, đầu hoặc quanh mắt.
• Mất khứu giác và vị giác.
• Hơi thở có mùi hôi.
• Sốt.
• Đau tai.
• Đau đầu.
• Mệt mỏi.
• Đau răng.

Các dấu hiệu cần đi khám:

• Các triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày.
• Các triệu chứng ban đầu sẽ giảm nhưng sau đó lại trở nên nặng hơn.
• Bị đau đầu do viêm xoang.
• Đã làm mọi cách có thể để giảm các triệu chứng, nhưng vẫn cảm thấy khó chịu. Bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp khác mà người bệnh có thể thực hiện.

Nguyên nhân

Viêm xoang cấp tính thường xảy ra trong giai đoạn . Xoang là một chuỗi các khoang rỗng thông nhau nằm phía sau xương gò má, trán và mũi. Không khí đi vào qua mũi sẽ đi qua các xoang trên đường đến phổi.

Các xoang được lót bằng mô. Chúng cũng tiết ra chất nhầy giúp giữ ẩm bên trong mũi. Chất nhầy chảy ra từ xoang cũng có tác dụng loại bỏ vi khuẩn hoặc virus mà không khí có thể mang vào mũi.

Viêm xoang xảy ra khi vi khuẩn và virus cư trú trong xoang, làm các mô xoang sưng lên, đồng thời xoang tiết ra nhiều chất nhầy hơn. Thông thường, chất nhầy chảy ra từ xoang sẽ cuốn trôi những tác nhân xâm nhập. Nhưng khi các mô xoang sưng lên, chất nhầy bị ứ đọng.

Các xoang bị tắc nghẽn và chứa đầy dịch, khiến mũi bị nghẹt. Mặt có thể có cảm giác đau khi chạm vào, kèm theo đau đầu do viêm xoang.

Chẩn đoán

Khám lâm sàng

Chẩn đoán viêm xoang cấp thường bao gồm khám lâm sàng. Bác sĩ có thể dùng đèn soi mũi để xác định tình trạng viêm, polyp, khối u hoặc các bất thường khác. Lấy mẫu vi khuẩn cũng hỗ trợ chẩn đoán.

Nội soi mũi

Đây là một ống soi sợi quang mỏng, mềm dẻo, giúp bác sĩ xác định tình trạng viêm hoặc các bất thường khác trong xoang.

Xét nghiệm hình ảnh

Chụp CT hoặc MRI để tìm tình trạng viêm hoặc các bất thường khác ở mũi hoặc xoang.

Điều trị

Viêm xoang cấp tính thường tự khỏi mà không cần dùng thuốc. Có thể mất một thời gian để xoang thông thoáng, nhưng có nhiều cách giúp làm giảm áp lực xoang:

• Xịt mũi bằng nước muối sinh lý để thông mũi nếu thức dậy với tình trạng nghẹt mũi.
• Tắm nước ấm có thể làm thông xoang và giảm áp lực xoang. Nếu không có thời gian tắm hãy vắt khăn mặt thấm nước nóng và đắp lên mặt.
• Đặt máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương ở đầu giường. Lồng hơi nước ổn định giúp làm ẩm không khí hít vào khi ngủ.
• Uống nhiều nước, bao gồm cả nước ấm như nước chanh hoặc trà.
• Thuốc thông mũi không kê đơn chỉ định của bác sĩ.
• Nghỉ ngơi nhiều hơn.

Các triệu chứng viêm xoang cấp kéo dài 10 ngày trở lên có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn. Khi đó bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh.

Phẫu thuật

Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để điều trị nguyên nhân cơ bản của viêm xoang cấp tính. Phương pháp này có các tác dụng như sau:

• Cắt bỏ polyp hoặc khối u mũi.
• Sửa vách ngăn mũi bị lệch.
• Mở các đường dẫn lưu xoang bình thường.
• Nhổ răng bị nhiễm trùng hoặc kẹt.

Phòng ngừa

• Ăn uống lành mạnh để tăng cường hệ miễn dịch.

• Tránh khói thuốc lá và các chất ô nhiễm không khí khác.

• Hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm trùng đường hô hấp hoặc xoang cấp tính.

• Rửa tay thường xuyên và trước bữa ăn.

• Sử dụng máy tạo độ ẩm khi thời tiết khô hanh để giữ ẩm cho không khí và xoang.

• Tiêm vaccine cúm hàng năm.

• Điều trị dị ứng kịp thời.

• Sử dụng thuốc thông mũi khi bị nghẹt mũi.

Bảo Bảo (Theo Healthline, Phòng khám Cleveland)