Phó thủ tướng Lê Thành Long khẳng định Chính phủ đã tính toán kỹ, đủ khả năng cân đối ngân sách để thực hiện lộ trình miễn viện phí cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.
Sáng 16/9, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt bốn nghị quyết, trong đó có Nghị quyết số 72 về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Trình bày tại hội nghị, Phó thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh Nghị quyết khẳng định sức khỏe nhân dân là mục tiêu, động lực và nhiệm vụ chính trị hàng đầu, đồng thời là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. “Mọi người dân đều được chăm sóc để sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh”, ông nói, khẳng định đây chính là nền tảng quan trọng để đất nước phát triển văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.
Phó thủ tướng Lê Thành Long trình bày tại Hội nghị sáng 16/9. Ảnh: Hoàng Phong
Theo Phó thủ tướng, Nghị quyết 72 kế thừa quan điểm của Đảng về công tác y tế và dân số, song có những điểm nhấn mang tính đột phá. Trọng tâm là đổi mới tư duy, chuyển từ tập trung xây dựng bệnh viện lớn, chuyên sâu sang đầu tư mạnh cho y tế cơ sở, chăm sóc sức khỏe ban đầu và dự phòng bệnh tật. Mạng lưới y tế toàn diện, bao phủ khắp đất nước sẽ giúp giảm gánh nặng cho bệnh viện khi người dân có thể được khám và điều trị ngay tại tuyến cơ sở.
“Hằng năm, ngày 7/4 – Ngày Sức khỏe thế giới – sẽ trở thành Ngày Sức khỏe toàn dân, như một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc rèn luyện và phòng bệnh từ sớm”, Phó thủ tướng nói.
Nghị quyết xác định 5 quan điểm chỉ đạo, trong đó nổi bật là đặt người dân ở vị trí trung tâm, coi trọng đào tạo và đãi ngộ nhân lực y tế, huy động mọi nguồn lực, đẩy mạnh khoa học công nghệ, chuyển đổi số và cải cách tài chính y tế. 6 nhóm giải pháp được đưa ra bao gồm đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực y tế dự phòng và cơ sở, phát triển nhân lực và y đức, cải cách tài chính y tế, đột phá công nghệ và chuyển đổi số, cùng với huy động xã hội hóa, khuyến khích y tế tư nhân và hợp tác công tư.
Mục tiêu đến năm 2030, tuổi thọ trung bình của người dân đạt 75,5, số năm sống khỏe mạnh tối thiểu 68, chiều cao trung bình thanh thiếu niên tăng ít nhất 1,5 cm. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 95% vào năm 2026 và tiến tới toàn dân năm 2030. Người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm từ 2026, có sổ sức khỏe điện tử quản lý suốt vòng đời.
Theo lộ trình đến 2030, viện phí cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế sẽ được miễn hoàn toàn cho người dân. Hệ thống trạm y tế xã được đầu tư đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực, trong đó đến năm 2027 mỗi trạm có từ 4 đến 5 bác sĩ, nâng tỷ lệ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến xã lên trên 20%.
Tầm nhìn đến năm 2045, Nhà nước hướng tới một xã hội khỏe mạnh, môi trường sống chất lượng cao, tuổi thọ trung bình vượt 80 tuổi, số năm sống khỏe mạnh trên 71, tầm vóc và thể lực thanh niên ngang bằng các nước phát triển. Hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, coi phòng bệnh là ưu tiên hàng đầu.
Bác sĩ, nhân viên y tế bệnh viện mắt TP HCM khám bệnh cho người dân, tháng 7/2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo Phó thủ tướng, Chính phủ đã xây dựng Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết theo nguyên tắc 6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả. Các bộ, ngành, địa phương phải ban hành kế hoạch cụ thể trong tháng 11/2025, gắn với công tác tuyên truyền, phong trào thi đua, khen thưởng và giám sát. Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được giao nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, đồng thời Quốc hội sẽ xem xét nghị quyết chuyên đề và chương trình mục tiêu quốc gia về sức khỏe, dân số giai đoạn 2026-2035 để bố trí đủ nguồn lực.
“Chính phủ đã cân đối được ngân sách cho các chính sách lớn”, ông khẳng định. Theo đó, với phụ cấp ưu đãi nghề, dự kiến ngân sách sẽ chi 4.335 tỷ đồng mỗi năm để nâng mức hỗ trợ 70% hoặc 100% cho nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng, vùng khó khăn. Kinh phí khám sức khỏe định kỳ cho khoảng 100 triệu dân ước tính 30.000 tỷ đồng, trong đó người sử dụng lao động chi hơn 4.800 tỷ, phần còn lại do ngân sách chi trả.
Riêng chính sách miễn viện phí cơ bản theo bảo hiểm y tế có thể khiến ngân sách chi thêm 21.500 tỷ đồng mỗi năm, nhưng với quỹ bảo hiểm y tế hiện còn kết dư 49.000-50.000 tỷ đồng và lộ trình điều chỉnh phí, Nhà nước đủ khả năng cân đối trong giai đoạn đầu và có giải pháp lâu dài.
“Đây là chính sách cần áp dụng thận trọng, nhưng chúng tôi đã tính toán tương đối kỹ và có khả năng cân đối được trong thời gian tới”, Phó thủ tướng nói.
Ông khẳng định Nghị quyết 72 là kết quả của quá trình thảo luận kỹ lưỡng trong Bộ Chính trị, nhiều lần chỉnh sửa để phản ánh đúng thực trạng và khả năng của đất nước. Trong lĩnh vực y tế và giáo dục, “chỉ một thay đổi nhỏ về chính sách cũng tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng, do đó phải tính toán rất kỹ”.
“Đây là bước ngoặt quan trọng, tạo sự thay đổi từ chữa bệnh sang chăm sóc ban đầu, đồng thời khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng cao chất lượng sống của nhân dân, vì một Việt Nam khỏe mạnh, văn minh và thịnh vượng trong kỷ nguyên mới”, Phó thủ tướng Lê Thành Long cho hay.
Sơn Hà