Theo Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung, tâm thế hội nhập của Việt Nam cần chuyển từ “gia nhập, tham gia” sang “chủ động xây dựng, định hình” công việc chung của cộng đồng quốc tế.
Sáng 16/9, trình bày Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, ông Lê Hoài Trung nhấn mạnh sau 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu nổi bật, khá toàn diện trong tiến trình hội nhập.
Từ chỗ bị bao vây, cô lập, Việt Nam nay có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia, thiết lập khuôn khổ đối tác với 38 nước, gồm cả 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an. Từ một nền nông nghiệp lạc hậu, Việt Nam đã trở thành một trong 32 nền kinh tế lớn nhất thế giới, quy mô tăng gần 100 lần so với năm 1986, thu nhập bình quân đầu người từ dưới 100 USD nay đạt gần 5.000 USD. Việt Nam có quan hệ thương mại với 230 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm gần 90% GDP toàn cầu, cùng mạng lưới 20 hiệp định thương mại tự do.
Tuy nhiên, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao cho rằng tư duy hội nhập ở một số ngành, địa phương còn giản đơn, chủ quan, mới chú trọng chiều rộng, chưa đi vào chiều sâu; mặt trái của hội nhập chưa được đánh giá và xử lý đúng mức. Ông nêu ví dụ về tiếp nhận đầu tư nước ngoài: cần tận dụng công nghệ cao thay vì công nghệ lạc hậu, khi công nghệ ngày càng gắn chặt với cạnh tranh và khẳng định sức mạnh quốc gia.
Nghị quyết 59 đưa ra năm quan điểm chỉ đạo, trong đó xác định hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, gắn chặt với bảo đảm quốc phòng, an ninh; là sự nghiệp của toàn dân, cả hệ thống chính trị; dựa trên phát huy nội lực kết hợp tranh thủ hiệu quả ngoại lực. Hội nhập quốc tế cũng được xác định là quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh, với tâm thế từ “xin nhận, gia nhập, tham gia” sang “chủ động đóng góp, xây dựng, định hình”.
Văn kiện nhấn mạnh nguyên tắc kiên định độc lập, tự chủ; đa phương hóa, đa dạng hóa; đặt lợi ích quốc gia – dân tộc lên hàng đầu; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung trình bày tại Hội nghị sáng 16/9. Ảnh: Hoàng Phong
Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc nhóm 40 quốc gia dẫn đầu về chỉ số đổi mới sáng tạo, có ít nhất 40% doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo, trở thành điểm đến hấp dẫn về văn hóa, thể thao, du lịch, nằm trong 30 nước có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới. Việt Nam sẽ hoàn thành cơ bản các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, nâng tầm giáo dục, y tế, phát triển một số trường đại học lớn vào nhóm hàng đầu châu Á – Thái Bình Dương và nhóm 100 trường đại học hàng đầu thế giới.
Tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có vị thế và uy tín quốc tế ngày càng được nâng cao, góp phần tích cực vào hòa bình, hợp tác, phát triển trên thế giới.
Ông Lê Hoài Trung cho biết Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nòng cốt trong các cơ chế hợp tác khu vực và quốc tế, trọng tâm là ASEAN, Liên Hợp Quốc và APEC. Năm 2027, Việt Nam sẽ đăng cai Hội nghị cấp cao APEC; cuối năm nay sẽ chủ trì hội nghị quốc tế về ký hiệp định Liên Hợp Quốc liên quan an ninh mạng; đồng thời tiếp tục vận động ứng cử, đảm nhiệm vị trí trong các cơ quan quốc tế quan trọng, tăng cường tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Nghị quyết cũng đề ra nhiệm vụ mở rộng hội nhập trên các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, pháp luật. Việt Nam sẽ thúc đẩy giao lưu nhân dân, quảng bá hình ảnh quốc gia, tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước; tiếp tục rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế.
Về khoa học công nghệ, Việt Nam sẽ vận động tài chính, chia sẻ kinh nghiệm, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn, khởi nghiệp, bắt kịp các xu hướng mới nổi trong y tế, giáo dục đào tạo và các lĩnh vực khác.
“Chính phủ đề nghị Quốc hội hoàn thiện pháp luật về hội nhập, giao Bộ Ngoại giao chủ trì phối hợp các cơ quan, địa phương theo dõi, đánh giá, báo cáo định kỳ kết quả thực hiện”, Quyền Bộ trưởng cho hay.
Sơn Hà