Ba cách gọi trợ giúp y tế trên đường chạy

Khi gặp dấu hiệu bất thường như chóng mặt, đau đầu, buồn nôn hay mất phương hướng, runner nên chủ động dừng chạy và gọi trợ giúp thay vì cố gắng hoàn thành cuộc đua. Xử lý sớm những dấu hiệu này có thể ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như suy thận cấp, sốc nhiệt.

Theo bác sĩ Trưởng, cách nhanh nhất là gọi vào số hotline y tế của giải, được in rõ trên bib. Ban tổ chức khuyến cáo runner lưu sẵn số này vào điện thoại trước giờ xuất phát để dễ thao tác khi cần.

Nếu không mang theo điện thoại hoặc không đủ tỉnh táo để gọi, runner có thể ra hiệu cho tình nguyện viên hoặc các thành viên của tổ y tế mặc áo gile đỏ. Những người này luôn có mặt dọc đường chạy và nắm rõ quy trình thông báo khẩn cấp tới đội y tế gần nhất.

Một kênh hỗ trợ khác là xe cứu thương di chuyển liên tục dọc cung đường. Tất cả xe đều có cờ trắng, dấu thập đỏ và trang bị thiết bị cấp cứu. Khi thấy xe, runner có thể giơ tay, vẫy gọi hoặc ngồi xuống vệ đường để được chú ý và tiếp cận kịp thời.

“Mỗi runner hiểu rõ cơ thể mình nhất. Hãy để giải đấu kết thúc bằng nụ cười, không phải bằng sự kiệt sức”, bác sĩ Trưởng nói.

Một số dấu hiệu cảnh báo runner cần chú ý gồm: mệt mỏi toàn thân, yếu cơ, khát dữ dội, nước tiểu sẫm màu hoặc giảm lượng, da nóng và đỏ bất thường, mất định hướng, nói lắp, không làm chủ được hành vi. Với các dấu hiệu này, runner được khuyến cáo nên dừng thi đấu để xử trí, thay vì cố gắng hoàn thành cuộc đua. “Càng kéo dài tình trạng, nguy cơ tổn thương thận càng cao”, bác sĩ Trường cảnh báo.

Trong thực tế, nhiều runner gặp suy thận cấp do mắc phải một số sai lầm phổ biến như nạp nước không đủ trước và trong giải, tập luyện chưa đủ tích lũy nhưng thi đấu quá sức, hoặc lạm dụng thuốc giảm đau không kê đơn để hoàn thành đường chạy. Một nguyên nhân khác là hiện tượng tiêu cơ vân – tình trạng cơ bị phá vỡ do gắng sức, giải phóng myoglobin vào máu, gây độc cho thận cũng là yếu tố thầm lặng nhưng đáng lưu ý.

Để hạn chế rủi ro, đội ngũ y tế khuyến cáo runner cần chuẩn bị thể lực vừa đủ, kiểm tra sức khỏe nếu có bệnh nền và không tự ý dùng thuốc trước ngày thi. Trong suốt quá trình chạy, cần uống nước đều đặn ở các trạm tiếp nước, không đợi đến lúc khát mới bù nước. Việc quan sát cảm giác cơ thể đóng vai trò then chốt.

Tại giải VM Hạ Long, đội y tế đã tiếp nhận bốn trường hợp cần chuyển viện, trong đó có hai ca nghi ngờ suy thận cấp. Các ca nặng thường xuất hiện ở nửa sau hành trình, nhất là từ km17 với cự ly bán marathon và từ km32 với cự ly full. Đây là thời điểm cơ thể đã tiêu hao nhiều năng lượng, mất nước, điện giải, và giảm khả năng tự điều tiết thân nhiệt.

Bác sĩ Trưởng cho biết không chỉ những người chạy 42km mới gặp vấn đề sức khỏe. “Các runner cự ly ngắn có thể gặp nguy cơ nếu chạy quá tốc độ, chủ quan trong việc bù nước. Ngoài ra, những người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch nếu không kiểm tra sức khỏe trước giải hoặc tự ý dùng thuốc cũng có thể rơi vào tình trạng nguy hiểm”, ông nói.

VnExpress Marathon Quy Nhơn 2025 diễn ra ngày 15/6, thu hút hơn 12.000 vận động viên. Ban tổ chức phối hợp với chính quyền và cơ quan y tế địa phương để đảm bảo hỗ trợ y tế đầy đủ trong suốt sự kiện.

Lan Anh