Một máy bay ném bom chiến lược Tupolev Tu-160M được trông thấy trên khuôn viên nhà máy sản xuất phương tiện hàng không Kazan ở Nga hồi năm 2024 – Ảnh: NEWSWEEK
Tạp chí Newsweek dẫn những hình ảnh vệ tinh do Công ty Planet Labs cung cấp cho thấy nhà máy sản xuất phương tiện hàng không, máy bay Kazan ở Cộng hòa Tatarstan (thuộc Nga) đã được mở rộng trong năm qua.
Đây là cơ sở duy nhất có khả năng sản xuất ra loạt máy bay mới thay thế số máy bay mà Ukraine tuyên bố đã phá hủy trong chiến dịch Pautina (Mạng nhện) hồi tháng 6.
Tuy nhiên, Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) cho biết tình trạng thiếu lao động và linh kiện đang cản trở nghiêm trọng tiến độ sản xuất.
Chuyên gia phân tích tình báo Oliver Ruth nhận định các lệnh trừng phạt đã “làm tê liệt” khả năng sản xuất máy bay của Nga trong ngắn và trung hạn.
Theo công ty truyền thông Phần Lan Yle, hình ảnh vệ tinh từ giữa năm 2024 đến tháng 5-2025 cho thấy ít nhất năm tòa nhà mới được xây dựng tại nhà máy Kazan – nơi chế tạo và bảo trì các dòng máy bay ném bom chiến lược như Tupolev Tu-160M, Tu-160M2, Tu-22M3, cùng với trực thăng và máy bay dân sự.
Dù Nga lên kế hoạch sản xuất dần dòng máy bay Tu-214 từ năm 2025, việc sản xuất hiện vẫn diễn ra khá chậm.
Trong năm 2024, chỉ có hai chiếc Tu-160M2 và hai Tu-160M được đưa vào biên chế và cả hai chiếc đều từng được dùng để phóng tên lửa vào Ukraine, theo nguồn thạo tin của Yle.
ISW nhận định tốc độ sản xuất hiện vẫn mơ hồ, do các máy bay này có thể đã được chế tạo trong nhiều năm trước.
Việc thiếu phụ tùng, linh kiện thay thế và chuỗi cung ứng từ các nước láng giềng bị gián đoạn khiến sản xuất ngày càng đình trệ.
Ông Ruth cũng cho rằng Nga không thể đạt được quy mô sản xuất cần thiết để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt khi nhiều cơ sở và chuyên gia sản xuất đã không còn hoạt động từ nhiều thập niên qua.
Tập đoàn United Aircraft Corporation (UAC), nhà thầu hàng không quân sự lớn nhất Nga, đang tìm cách tăng 30% sản lượng chiến đấu cơ Sukhoi, song song với việc sa thải 1.500 nhân viên quản lý.
Tuy nhiên theo quan sát viên quân sự Ukraine Oleksandr Kovalenko, Nga hiện chỉ có thể sản xuất một chiếc máy bay Sukhoi mỗi 1-2 tháng.
ISW cho rằng việc cắt giảm nhân sự có thể là dấu hiệu cho thấy Điện Kremlin đang giảm ưu tiên ngành hàng không quân sự, để dồn tài nguyên cho sản xuất máy bay không người lái (drone) và vũ khí trong bối cảnh chi tiêu quốc phòng ngày càng phình to.
Hiện phía Nga chưa lên tiếng về các thông tin xoay quanh việc sản xuất máy bay chiến đấu.