Tôi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tăng cân nhiều, gần đây khó thở hơn. Béo phì có khiến bệnh trở nặng không, làm thế nào giảm cân? (Phong Nguyễn, 40 tuổi, Hà Nội)
Trả lời:
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là tình trạng viêm mạn tính đường thở, gây ra triệu chứng hẹp đường thở, khó thở. COPD ảnh hưởng đến sức khỏe, gây hạn chế hoạt động, không thể tham gia các công việc nặng.
COPD có mối liên hệ với thừa cân, béo phì. Lượng mỡ thừa tích tụ trong ổ bụng, lồng ngực gây chèn ép cơ hoành làm giảm dung tích phổi. Khi vận động, cơ thể cần nhiều oxy để đáp ứng nhu cầu năng lượng, trong khi phổi vốn tổn thương không thể giãn nở tối đa khiến khó thở nhiều hơn.
Các hoạt động đơn giản như đi bộ, lên cầu thang cũng khó khăn. Về lâu dài, thừa cân ở bệnh nhân COPD dẫn đến tăng áp lực phổi và gánh nặng tim. Tim phải bơm mạnh hơn để cung cấp oxy cho cơ thể khi hiệu quả hô hấp giảm, dẫn đến nguy cơ cao, các đợt cấp tính diễn ra thường xuyên và nghiêm trọng. Thiếu oxy mạn tính làm chậm quá trình trao đổi chất, khiến giảm cân khó khăn.
Bác sĩ tư vấn giảm cân khoa học cho người mắc bệnh COPD. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Người thừa cân không nên giảm cân cực đoan, dẫn tới thiếu hụt dinh dưỡng. Khi cơ thể thiếu hụt năng lượng khối lượng cơ giảm sút, cơ hô hấp yếu đi, khó đào thải đờm, dẫn đến khó thở, ứ đọng dịch tiết trong phổi, mệt mỏi kéo dài. Chức năng cơ tim và cơ xương cũng bị ảnh hưởng. Người béo phì nhưng thiếu dinh dưỡng, người suy dinh dưỡng còn bị suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Điều này cũng làm tăng nguy cơ nhập viện, đẩy nhanh quá trình tiến triển của COPD.
Giải pháp cho là xây dựng chế độ ăn cân bằng, đủ năng lượng, giàu dinh dưỡng. Thực đơn nên bổ sung protein chất lượng cao để tái tạo cơ, giúp cơ hô hấp hoạt động hiệu quả hơn. Nhóm thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh cũng cần thiết để tăng sức đề kháng, hạn chế nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp. Người bệnh nên hạn chế ăn mặn, bởi natri có thể gây giữ nước, làm tình trạng khó thở thêm nặng nề.
Dinh dưỡng cần đi đôi với chương trình phục hồi chức năng hô hấp. Các bài , tập cơ hô hấp, kết hợp vận động thể lực vừa sức giúp bệnh nhân cải thiện độ bền, giảm cảm giác hụt hơi khi sinh hoạt thường ngày. Người bệnh COPD cần duy trình khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh, tư vấn kiểm soát cân nặng.
Theo ThS.BS Đào Phương Thúy
Khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội
| Độc giả đặt câu hỏi bệnh hô hấp để bác sĩ giải đáp |