Trao đổi bên hành lang Quốc hội chiều 11.6, khi Quốc hội thảo luận luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi), Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo luật sửa đổi lần này phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Cùng đó là tháo gỡ những vướng mắc, bất cập mang tính phổ quát, thực sự là “điểm nghẽn” phát sinh trong thực tiễn, bảo đảm thực hiện các chủ trương tăng cường ứng dụng công nghệ số, đơn giản hóa trình tự, thủ tục hành chính.
Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
ẢNH: GIA HÂN
Theo ông Ninh, dự thảo luật chỉ bổ sung một số lĩnh vực mới, chưa được quy định tại luật hiện hành, nhưng đã được điều chỉnh tại các luật chuyên ngành như lĩnh vực: bảo vệ dữ liệu cá nhân, công nghiệp công nghệ số, quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển.
“Những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, có thể tác động lớn đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức hoặc thay đổi nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính thì chưa điều chỉnh trong lần sửa đổi này”, ông Ninh nhấn mạnh, cho biết bộ này sẽ nghiên cứu để đề xuất sửa toàn diện trong thời gian tới.
* Người dân, đại biểu Quốc hội rất quan tâm tới việc tăng mức tiền phạt tối đa tại dự thảo luật này, cho rằng chưa phù hợp với thu nhập và mức sống của người dân, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh: Dự thảo luật đang trình Quốc hội không đề xuất điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa đối với bất kỳ lĩnh vực quản lý nhà nước nào.
Như tôi đã nói, dự án luật lần này chỉ rà soát, bổ sung một số lĩnh vực mới chưa được quy định trong luật hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.
Nội dung tăng mức phạt tiền tối đa được xác định là vấn đề lớn, có tác động trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp nên sẽ tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện để trình Quốc hội xem xét khi thực hiện sửa đổi toàn diện luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới.
Xử phạt không lập biên bản vẫn phải tuân thủ quy trình theo luật
* Còn với đề xuất tăng mức tiền phạt hành chính không cần lập biên bản lên 4 lần so với hiện hành thì sao, thưa Bộ trưởng?
– Lý do thay đổi giới hạn mức phạt tiền không cần lập biên bản là để góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm. Theo đó, với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn. Người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại để nhận quyết định xử phạt.
Mức tăng nói trên vẫn bảo đảm đúng bản chất “hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản”, bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế – xã hội hiện nay và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 – thời điểm ban hành quy định này.
Cùng đó, việc xử phạt không lập biên bản vẫn tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định. Ví dụ, người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng; số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản kho bạc nhà nước để kiểm soát, đối chiếu.
Mặt khác, cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật. Do đó, vẫn bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xử phạt.
*Đối với việc sửa đổi, bổ sung quy định về xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ, luật có giải pháp nào tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho cả người dân và các cơ quan đang thực thi pháp luật không, thưa Bộ trưởng?
– Nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc hiện nay, dự thảo luật quy định theo hướng nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có khả năng bị hư hỏng, suy giảm chất lượng trong quá trình quản lý, bảo quản thì người tạm giữ phải báo cáo ngay thủ trưởng trực tiếp để xử lý; nếu để hư hỏng hoặc thất thoát thì phải bồi thường.
Nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có nguy cơ gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng trong quá trình quản lý, bảo quản thì phải tiến hành tiêu hủy.
Nhằm bảo đảm quyền sở hữu, sử dụng tài sản của tổ chức, cá nhân, dự thảo luật đã quy định rõ thời điểm thực hiện các phương án xử lý nêu trên. Theo đó, người có thẩm quyền phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm thông báo. Lần thông báo thứ nhất phải được thực hiện trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày hết thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện. Lần thông báo thứ hai được thực hiện trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày thông báo thứ nhất và chỉ được thực hiện các phương án xử lý sau thời hạn thông báo lần thứ hai.
Đồng thời, việc xử lý tang vật, phương tiện cũng phải bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc “công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật” trong xử phạt vi phạm hành chính.
Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng giao Chính phủ quy định về việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính không xác định được người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện.
– Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!