Tình trạng thuốc giả, giải pháp nâng cao chất lượng hệ thống y tế cơ sở, ngăn ngừa tình trạng nhân viên y tế bị bạo hành… là những vấn đề được Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đề cập, khi được mời giải trình làm rõ những vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm tại phiên thảo luận sáng 18/6.
Nhức nhối thuốc giả, bạo hành nhân viên y tế
Về thuốc giả và thực phẩm giả, Bộ trưởng Y tế nhìn nhận đây là vấn đề nhức nhối với nhiều nước, không chỉ ở Việt Nam.
Cho biết Bộ luật Hình sự hiện hành quy định mức xử lý cao nhất là tử hình với tội Sản xuất thuốc giả, Bộ trưởng nhấn mạnh quan điểm “riêng với thuốc và thực phẩm giả làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, cần có sự kiên quyết ở mức cao”.
Bộ trưởng khẳng định thông qua đấu thầu, tất cả thuốc vào bệnh viện phải có xuất xứ. Do đó, thuốc giả có trên thị trường, nhưng không phải trong bệnh viện.
Về vấn nạn bạo hành nhân viên y tế, khi xây dựng Luật Khám chữa bệnh sửa đổi, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết Bộ Y tế rất mong muốn có chính sách bảo vệ đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế như với người đang thực thi công vụ.
Luật có nhiều quy định nghiêm cấm hành vi xâm hại đến đội ngũ này, song thực tế vừa qua vẫn xảy ra những vụ nhức nhối ở Nam Định, Phú Thọ, Nghệ An.
Ứng phó với thực trạng này, bà Lan cho biết khi xảy ra việc bạo hành nhân viên y tế, Bộ đều có liên hệ trực tiếp với chính quyền địa phương để đề nghị việc xử lý phải nghiêm minh, làm gương để chấn chỉnh những đối tượng khác.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan (Ảnh: Minh Châu).
Nhưng thực tế, bà cho biết trong một số trường hợp đã có sự thỏa thuận không xử lý hình sự. “Việc này chúng tôi cũng đề nghị làm đúng mức theo đúng hành vi vi phạm để răn đe”, Bộ trưởng Y tế nói và khẳng định đội ngũ y bác sĩ cần được bảo vệ trong bất cứ trường hợp nào.
Theo quy định, Bộ trưởng cho biết khi đã vào khu vực cấp cứu, đội ngũ y bác sĩ phải đánh giá tình trạng bệnh nhân, chỉ số sinh tồn để xác định thứ tự ưu tiên, nhưng nhiều người nhà bệnh nhân nghĩ bác sĩ không quan tâm nên gây ồn ào, bức xúc.
Những vụ việc này nếu xảy ra ở địa phương nào, Bộ trưởng Y tế đề nghị các cấp chính quyền địa phương ở đó tham gia cùng để bảo vệ cho đội ngũ nhân viên ngành y tế và xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm.
Sẽ có chính sách mới để phát triển hệ thống y tế cơ sở
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết Bộ đã xác định những nội dung cần tập trung ưu tiên, giải quyết những điểm nghẽn trước mắt để hệ thống khám chữa bệnh trở lại trạng thái bình thường.
Về nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, bà Lan thừa nhận còn sự chênh lệch về chuyên môn kỹ thuật giữa các vùng miền, giữa bệnh viện tuyến trên và tuyến dưới. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây quá tải ở tuyến trên, theo lời bà Lan.
Đưa ra giải pháp, Tư lệnh ngành Y tế cho biết Bộ đã rà soát các quy định, quy trình ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để giảm thời gian chờ đợi của người dân, đăng ký khám chữa bệnh trực tuyến, tổ chức khám chữa bệnh từ xa; tăng cường công tác hỗ trợ của các bệnh viện tuyến Trung ương với tuyến dưới.

Phiên họp Quốc hội sáng 18/6 (Ảnh: Minh Châu).
Trong phiên thảo luận chiều 17/6, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Đỗ Thị Lan phản ánh tình trạng quá tải ở Bệnh viện K Trung ương. Bộ trưởng Y tế cho biết cùng sự hỗ trợ của Bộ Y tế, 3 cơ sở Bệnh viện K đều đã đưa vào sử dụng.
Về trang thiết bị máy móc, trong 2 năm vừa rồi, bệnh viện đã được đầu tư khoảng hơn 1.500 tỷ đồng và sẽ được tăng cường trong thời gian tới để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân.
Bệnh viện Bạch Mai cũng đã triển khai nhiều gói thầu mua sắm trang thiết bị máy móc nhằm nâng cao chất lượng, và đang triển khai đưa cơ sở 2 của bệnh viện vào hoạt động.
Bên cạnh đó, bà Lan cho biết Bộ Y tế cũng đã tập trung vấn đề chỉ đạo tuyến và dẫn chứng Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã làm rất nhiều việc, kết nghĩa với bệnh viện tuyến dưới để hỗ trợ nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân ngay tại cơ sở; tăng cường hội chẩn khám chữa bệnh từ xa có sự hỗ trợ của các giáo sư, bác sĩ ở bệnh viện tuyến Trung ương.
Những chính sách này sẽ giúp người dân “không phải lên tuyến Trung ương mới được phục vụ tốt”.
Vấn đề phát triển hệ thống y tế cơ sở để phù hợp với hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Y tế đang tham mưu hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật; xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia và sẽ trình Quốc hội vào tháng 10 tới đây để tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Bộ cũng đã trình Đảng ủy Chính phủ và Đảng ủy Chính phủ báo cáo sang Bộ Chính trị để xây dựng một nghị quyết đột phá với những cơ chế, chính sách mới để góp phần nâng cao chất lượng của hệ thống y tế cơ sở, vấn đề nhân lực, chính sách thu hút bác sĩ công tác tại hệ thống y tế cơ sở…
Về vấn đề tự chủ của bệnh viện, Bộ trưởng cũng thừa nhận có rất nhiều vướng mắc, từ vấn đề xác định các mức tự chủ, đặc biệt đối với cơ sở thực hiện các nhiệm vụ phòng bệnh.
Bà cho biết Chính phủ đã cho phép Bộ Y tế triển khai thực hiện lộ trình tính đúng tính đủ đối với giá dịch vụ y tế.
“Năm nay, chúng tôi sẽ trình vấn đề chi phí quản lý trong việc triển khai thực hiện đối với giá dịch vụ y tế vì hiện mới tính tiền lương và chi phí trực tiếp dành cho người bệnh, chưa có vấn đề chi phí quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin để triển khai thực hiện nhiệm vụ”, bà Lan nói.