
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva – Ảnh: AFP
Hãng tin Reuters ngày 11-7 cho biết Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva tuyên bố sẽ áp thuế 50% lên hàng hóa Mỹ nếu Tổng thống Trump thực hiện kế hoạch đánh thuế tương tự đối với hàng xuất khẩu Brazil từ ngày 1-8 tới.
“Họ đánh thuế 50%, chúng tôi cũng đánh thuế 50%”
Phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Đài Record TV, Tổng thống Lula nhấn mạnh Brazil ưu tiên đối thoại và tìm giải pháp ngoại giao trước, nhưng sẽ không ngần ngại đáp trả nếu không đạt được thỏa thuận.
“Chúng tôi sẽ cố gắng đàm phán trước hết. Nhưng nếu không thể đàm phán thì luật đáp trả tương hỗ sẽ được thực thi”, ông nói, đề cập đến đạo luật mới được Quốc hội Brazil thông qua gần đây, trao quyền cho tổng thống áp dụng các biện pháp trả đũa thương mại khi hàng hóa Brazil bị nước ngoài áp thuế bất công.
“Nếu họ đánh thuế chúng tôi 50%, chúng tôi cũng sẽ đánh thuế họ 50%”, Tổng thống Brazil khẳng định.
Một nhà ngoại giao Brazil giấu tên cho biết ông Lula có thể sẽ chưa công bố biện pháp đáp trả cho đến khi thuế quan của Mỹ chính thức có hiệu lực.
“Chúng tôi còn thời gian đến ngày 1-8”, người này nhận định.
Tuy nhiên, Chính phủ Brazil đã bắt đầu thành lập nhóm nghiên cứu để xem xét các kịch bản ứng phó, trong đó bao gồm khả năng khiếu nại lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), mở điều tra quốc tế và áp dụng các biện pháp giới hạn thương mại khác, theo báo Guardian ngày 10-7.
Ngoài việc áp thuế đối ứng, đạo luật mới còn cho phép Chính phủ Brazil hạn chế nhập khẩu, cấm đầu tư hoặc tạm đình chỉ quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ – một đòn đáp trả có thể khiến giới doanh nghiệp Mỹ phải cân nhắc lại sự phụ thuộc vào nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latin.

Người dân Brazil xuống đường phản đối mức thuế của ông Trump ngày 10-7 – Ảnh: REUTERS
Thị trường phản ứng
Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Brazil, chỉ sau Trung Quốc, và là một trong số ít quốc gia có thặng dư thương mại với Brazil. Trong bối cảnh hai bên đều để ngỏ khả năng leo thang căng thẳng, thị trường tài chính và doanh nghiệp Brazil đã có phản ứng tức thì.
Cổ phiếu của hãng sản xuất máy bay Embraer giảm điểm, trong khi các ngân hàng lớn như Itau Unibanco và Banco Santander cũng chứng kiến giá trị cổ phiếu đi xuống trong phiên giao dịch ngày 10-7.
Lĩnh vực nông nghiệp – đặc biệt là cà phê, nước cam, đường và thịt bò – có thể sẽ là bên chịu ảnh hưởng trực tiếp nếu Mỹ thực thi mức thuế 50% vào tháng 8.
Theo bốn nguồn tin trong ngành, mức thuế cao như vậy có thể khiến dòng cà phê từ Brazil – nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới – gần như ngừng chảy vào thị trường Mỹ, vốn là khách hàng lớn nhất. Điều này có thể khiến giá cà phê tại Mỹ tăng vọt, kéo theo nhiều tác động đến người tiêu dùng và ngành thực phẩm – đồ uống.
Phản ứng trước tình hình căng thẳng, các hiệp hội ngành hàng tại Brazil đã đồng loạt ra thông cáo kêu gọi hai chính phủ ưu tiên giải pháp ngoại giao.
“Chúng tôi hy vọng ngoại giao và đàm phán hợp lý sẽ chiếm ưu thế, vượt lên trên các quan điểm cá nhân hay ý thức hệ”, ông Josue Gomes da Silva, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp São Paulo (Fiesp), phát biểu.
Trong khi đó, ông Lula tuyên bố sẽ cùng cộng đồng doanh nghiệp xem xét lại chính sách thương mại với Mỹ trong dài hạn, hàm ý rằng những thay đổi chiến lược có thể đang được đặt lên bàn cân nếu chính quyền Washington tiếp tục đơn phương áp đặt các rào cản thương mại lên Brazil.
Liên quan đến lý do Mỹ áp thuế, Tổng thống Trump đã gửi thư cho ông Lula vào ngày 9-7, trong đó cho rằng quyết định này xuất phát từ việc cơ quan tư pháp Brazil khởi tố cựu tổng thống Jair Bolsonaro với cáo buộc âm mưu đảo chính nhằm ngăn ông Lula nhậm chức năm 2023.
Ông Trump gọi đây là một cuộc “săn phù thủy” nhằm vào đồng minh chính trị của mình.
Trrong một bài đăng trên mạng xã hội tối 10-7 theo giờ địa phương, ông Bolsonaro cho biết ông “đón nhận thư của Trump với tinh thần trách nhiệm” và bày tỏ sự tôn trọng đối với chính quyền Mỹ.
Ông cho rằng các biện pháp của Mỹ là phản ứng trước việc Brazil “xa rời tự do”, đồng thời nhấn mạnh: “Điều này sẽ không bao giờ xảy ra nếu tôi còn tại vị”. Ông cũng kêu gọi các cơ quan quyền lực ở Brazil có hành động để “khôi phục trật tự thể chế”.