Thuế suất 35% là quá cao, giảm trừ gia cảnh chưa phù hợp
Dự thảo luật Thuế TNCN (sửa đổi) mới nhất do Bộ Tài chính gửi Bộ Tư pháp lấy ý kiến thẩm định đã thay đổi một số quy định nhưng có 2 điểm chính mà người nộp thuế và nhiều chuyên gia cho rằng vẫn chưa phù hợp với tình hình thực tế: một là mức giảm trừ gia cảnh chưa tương xứng với mức sống và hai là vẫn giữ nguyên thuế suất cao nhất 35% đối với người làm công ăn lương.
Theo dự thảo mới, số bậc thuế lũy tiến sẽ giảm từ 7 bậc xuống 5 bậc đồng thời giảm nhẹ gánh nặng thuế nhưng bậc cao nhất vẫn đánh thuế 35% như cũ. Ngoài ra, mức nhảy bậc thuế suất theo biểu thuế mới cũng cao hơn so với biểu thuế cũ. Từ bậc 1 lên bậc 1 nhảy hẳn 10% và tương tự từ bậc 2 lên bậc 3 cũng là 10%. Mức thu nhập trên 1,2 tỉ đồng/năm theo dự thảo này là sẽ phải đóng thuế 35% Nhiều chuyên gia đánh giá đây là mức quá cao.
Các nước trong khu vực đang tính thuế thu nhập cá nhân thế nào?
Còn về giảm trừ gia cảnh, dự thảo mới đưa ra mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng, còn người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Con số này cũng đang bị đánh giá là lỗi thời, không tương xứng với mức tiêu, đặc biệt là ở các thành phố lớn.
Cũng theo dự thảo, khi luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được ban hành và có hiệu lực, người nộp thuế sẽ được khấu trừ chi phí y tế, giáo dục – đào tạo cho bản thân mình và người phụ thuộc.
Các nước trong khu vực đang tính thuế TNCN ra sao?
Thái Lan hiện áp dụng biểu thuế TNCN lũy tiến với 7 bậc thuế từ 5% đến 35%, với mức thuế cao nhất áp dụng cho thu nhập trên 4 triệu baht/năm (khoảng 3,32 tỉ đồng). Giống như mức thuế hiện hành ở Việt Nam, mức nhảy bậc thuế suất của Thái Lan cũng là 5% tăng thêm mỗi bậc nhưng ở các mức thuế suất cao, Thái Lan đánh vào mức thu nhập cao hơn nhiều so với Việt Nam. Ví dụ, phải có thu nhập trên 3,3 tỉ đồng mới áp thuế 35%.

Biểu thuế TNCN của Thái Lan
ĐỒ HỌA: Quỳnh Phương
GDP của Philippines gần tương đương với Việt Nam. Nước này có hệ thống thuế TNCN với 5 bậc, mức thuế từ 20% đến 35%. Không giống như Việt Nam, thuế suất khởi điểm của Philippines khá cao, là 20% với mức thu nhập từ 115 triệu đồng đến 184 triệu đồng/năm nhưng mức thuế suất cao nhất là 35% lại đánh vào người có thu nhập cao – trên 3,6 tỉ đồng. Các khoản khấu trừ được áp dụng cho chi phí y tế, giáo dục, lãi vay mua nhà và đóng góp từ thiện, đóng góp vào quỹ bảo hiểm. Tỷ lệ thu thuế TNCN tại Philippines chiếm khoản lớn trong ngân sách quốc gia.

Biểu thuế TNCN của Philippines
Quỳnh Phương
Singapore đang áp dụng mức thuế lũy tiến 12 bậc, với khoảng cách mỗi bậc rất thấp, chỉ khoảng từ 1,5 đến 3%. Thu nhập năm dưới 20 ngàn SGD (tương đương khoảng 411 triệu đồng) sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân và từ 20.000 SGD trở lên bắt đầu tính mức thuế suất là 2% cho đến tối đa là 24% cho mức trên 1 triệu SGD (tương đương khoảng hơn 20,5 tỉ đồng). Singapore có GDP cao hơn Việt Nam và dân số ít hơn rất nhiều (6 triệu so với 100 triệu dân).


Biểu thuế TNCN của Singapore
ĐỒ HỌA: Quỳnh Phương
Mức sống của người dân Singapore cũng thuộc hàng đắt đỏ của châu Á và mức thuế này được đánh giá là khá “dễ thở”. Các khoản chi phí đào tạo, bảo hiểm nhân thọ, đóng góp CPF, người phụ thuộc trong gia đình,… cũng được tính để giảm trừ thuế. Ngoài ra, Chính phủ Singapore hằng năm còn có các chương trình giảm trừ thuế, có thể lên tới 50% và Cục thuế Singapore sẽ tự động tính toán để giảm mức tiền phải nộp cho các cá nhân nộp thuế.