Cách nhận diện ‘bẫy’ đầu tư thời 4.0

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang thu hút lượng lớn nhà đầu tư mới (F0) gia nhập. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm và kiến thức tài chính, nhiều người đã trở thành mục tiêu của các chiêu trò lừa đảo tinh vi.

Theo chuyên gia, các lời mời chào đầu tư giả mạo với cam kết “lợi nhuận cao, không rủi ro” là một trong những hình thức tiếp cận phổ biến nhất. Đối tượng lừa đảo thường mạo danh công ty quản lý quỹ hoặc công ty chứng khoán uy tín để kêu gọi góp vốn; phát tán tin đồn vô căn cứ trên mạng xã hội, diễn đàn đầu tư nhằm dụ dỗ những người thiếu kinh nghiệm tham gia. Một số sàn giao dịch chứng khoán, tiền ảo không được cấp phép còn hoạt động theo mô hình đa cấp, hứa hẹn lợi nhuận vài chục phần trăm mỗi tháng để dụ dỗ, chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư.

Không chỉ dừng lại ở chiêu trò truyền thống, các đối tượng hiện nay đầu tư bài bản vào giao diện ứng dụng, hình ảnh nhân vật giả lập và kịch bản tinh vi; tiếp cận nhà đầu tư qua mạng xã hội, xây dựng hình ảnh chuyên gia tài chính thành đạt, khoe lợi nhuận “khủng” từ các giao dịch “bí mật”, sau đó dẫn dụ đầu tư.

Phương thức tiếp cận ngày càng đa dạng, từ quảng cáo hấp dẫn, tin nhắn trực tiếp đến việc đóng vai doanh nhân, Việt kiều… để kết bạn, trò chuyện thân mật nhằm tạo dựng lòng tin rồi dần dần mời gọi đầu tư. Một đặc điểm thường thấy là các đối tượng luôn từ chối gặp mặt, viện lý do ở nước ngoài, đi công tác dài ngày, thậm chí giả mạo định vị để tăng độ tin cậy. Một số còn đóng vai “người đầu tư cùng”, khiến nạn nhân tin tưởng và tiếp tục rót tiền.

Ngoài ra, nạn nhân thường bị đưa vào các nhóm kín trên Zalo, Telegram… với hàng chục tài khoản ảo đóng vai “chuyên gia đọc lệnh”, “nhà đầu tư thành công”. Những tài khoản này liên tục khoe ảnh chuyển tiền, chốt lời, tạo cảm giác thị trường sôi động và hối thúc “chớp thời cơ”. Khi nhà đầu tư do dự, các tài khoản này liên tục gây áp lực, khiến họ sợ bỏ lỡ “cơ hội vàng”.

Các chuyên gia khuyến cáo cách tự vệ hiệu quả nhất với nhà đầu tư F0 là tỉnh táo, nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức nền tảng.

Khi được mời đầu tư, bước đầu tiên là cần kiểm tra kỹ thông tin. Nhà đầu tư chỉ nên giao dịch với tổ chức được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cấp phép. Danh sách các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ hợp pháp được công bố công khai trên UBCKNN. Đối với các quỹ đầu tư phát hành ra công chúng, nhà đầu tư cần tìm đọc kỹ các tài liệu quan trọng như Điều lệ quỹ và Bản cáo bạch trước khi đưa ra quyết định.

Nhằm trang bị kiến thức nền tảng cho nhà đầu tư mới, Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Đào tạo Chứng khoán (SRTC), thuộc UBCKNN, chi nhánh TP HCM phối hợp cùng Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital tổ chức hội thảo miễn phí với chủ đề “Làm bạn với đầu tư”, diễn ra sáng 1/8 tới.

Ông Phạm Hồng Giang, Giám đốc Trung tâm NCKH & Đào tạo chứng khoán cho biết, với sứ mệnh đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành chứng khoán Việt Nam, SRTC luôn chú trọng nâng cao kiến thức, kỹ năng cho cộng đồng nhà đầu tư, đặc biệt là những người không chuyên, mới gia nhập thị trường.

“Chúng tôi kỳ vọng các chương trình tập huấn về kiến thức đầu tư cơ bản mà SRTC phối hợp cùng Dragon Capital triển khai sẽ giúp nhà đầu tư mới tự tin hơn trong quyết định đầu tư và phòng tránh các rủi ro lừa đảo, góp phần xây dựng thị trường chứng khoán minh bạch, bền vững. Điều này cũng chính là mục tiêu lớn mà UBCKNN, Bộ Tài chính và Chính phủ đang hướng tới, nhằm xây dựng một thị trường tài chính hiện đại, hiệu quả trong kỷ nguyên mới”, ông Giang nhấn mạnh.

Tại hội thảo, các chuyên gia Dragon Capital sẽ chia sẻ kiến thức về tài chính cá nhân, phương pháp lựa chọn kênh đầu tư chính thống, cách phân biệt mô hình lừa đảo và giới thiệu công cụ đầu tư gián tiếp phù hợp với nhà đầu tư không có nhiều thời gian theo dõi thị trường. Người tham dự sẽ được hướng dẫn từng bước, từ việc xác định mục tiêu đầu tư, khám phá các công cụ phù hợp đến xây dựng tư duy “hiểu đúng để đầu tư mang lại niềm vui”.

“Chúng tôi thấu hiểu những bỡ ngỡ và rủi ro mà nhà đầu tư F0 phải đối mặt, đồng thời quan niệm “ai cũng có thể bắt đầu đúng cách, nếu được trang bị kiến thức đủ”. Dragon Capital chọn đồng hành cùng chuỗi hội thảo này với mong muốn trang bị những kiến thức nền tảng để nhà đầu tư tự tin bắt đầu và xây dựng hành trình tích lũy tài sản một cách hiệu quả, bền vững”, bà Lương Thị Mỹ Hạnh, Giám đốc Quản lý tài sản khối trong nước của Dragon Capital chia sẻ.

Minh Đăng