‘Cây đại thụ ngành ngoại khoa’ Nguyễn Bửu Triều qua đời

GS Nguyễn Bửu Triều qua đời đêm 16/7 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức – nơi ông từng gắn bó và cống hiến trọn đời cho y học nước nhà. Ông là người cuối cùng còn lại trong thế hệ bác sĩ đầu tiên ngoại khoa Việt Nam.

GS Trần Bình Giang, nguyên giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chia sẻ GS Triều là người thầy đã đào tạo rất nhiều người thầy của ngành ngoại khoa, trong đó có ông Giang. Vì vậy, thế hệ sau này trân trọng gọi GS Triều là “người thầy của những người thầy”.

GS Triều trong ký ức của GS Giang và nhiều thế hệ học trò là một người thầy mẫu mực dẫn đường trong học thuật, nhân cách lớn, một biểu tượng của sự tận tụy và lặng thầm cống hiến. Ông là người tiên phong đưa kỹ thuật nội soi tuyến tiền liệt về Việt Nam, trực tiếp đào tạo thế hệ đầu tiên thực hiện kỹ thuật này, giúp điều trị thành công cho hàng chục nghìn bệnh nhân trên toàn quốc. Các nghiên cứu của GS trong lĩnh vực phẫu thuật sỏi tiết niệu, dị tật bẩm sinh hệ sinh dục nam… là những đóng góp mang tính nền tảng cho sự phát triển của ngành tiết niệu – nam học hiện đại tại Việt Nam.

Trên giảng đường, GS Triều là người thầy tận tụy, khắt khe nhưng đầy cảm hứng. Với sinh viên và đồng nghiệp, ông luôn nhấn mạnh “nghề là nghề nhân văn, cần học mãi, đọc mãi, sống mãi với đạo làm người”. Bên cạnh đó, ông còn là tác giả và chủ biên nhiều đầu sách giáo khoa, chuyên khảo được sử dụng rộng rãi trong giảng dạy và thực hành lâm sàng.

Kỷ niệm gần nhất của GS Giang với người thầy của mình chính là ca mổ ruột thừa cho GS Triều ở tuổi 98. “Cụ gầy yếu nhưng không hề than phiền, mổ xong hôm sau cụ đã tự ngồi dậy. Mỗi lần gặp lại, cụ vẫn đùa ‘đây là ân nhân của tôi”, mà tôi thì chỉ thấy mình may mắn vì được làm điều nhỏ bé để tri ân thầy”.

GS Triều sinh ngày 3/2/1923 tại Huế, trong một gia đình hoàng tộc, có truyền thống nho học và y học. Năm 1939, ông ra Hà Nội theo học Trường Đại học Y Dược và trở thành sinh viên nội trú tại Bệnh viện Bảo hộ (tiền thân của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức). Tại đây, ông có cơ hội học hỏi trực tiếp từ các bậc thầy sáng lập ngoại khoa Việt Nam như GS Hồ Đắc Di, GS Tôn Thất Tùng. Từ những năm tháng đó, lý tưởng “chữa bệnh cứu người” đã trở thành mạch sống xuyên suốt sự nghiệp của ông.

Khi cuộc kháng chiến chống Pháp bùng nổ, bác sĩ trẻ Nguyễn Bửu Triều xung phong lên chiến khu, làm Đội trưởng Đội điều trị III – tiền thân của Bệnh viện Quân y 103 ngày nay. Tại vùng rừng núi hiểm trở Chiêm Hóa, ông đã không quản gian khó để cứu chữa hàng nghìn thương binh.

Từ năm 1956, ông chính thức công tác tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bộ môn Ngoại, Đại học Y Hà Nội. Ông lần lượt giữ nhiều vị trí quan trọng như Chủ nhiệm Khoa Tiết niệu (1958), Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại (1980), đồng thời là Phó Chủ tịch Hội Ngoại khoa Việt Nam, Chủ tịch Hội Tiết niệu – Thận học Việt Nam. Năm 1960, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 1984, ông được phong học hàm Giáo sư y học.

Khi được cử sang Guinea (châu Phi) làm trưởng đoàn chuyên gia, những ca mổ kỳ tích của ông đã cứu sống nhiều người dân nơi đây. Người dân Guinea thậm chí đã đặt tên một con đường là “Đường Bửu Triều” để ghi nhớ công lao của ông.

Với những cống hiến to lớn cho y học, giáo dục và xã hội, GS Nguyễn Bửu Triều đã được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều huân huy chương, danh hiệu, bằng khen.

Sự ra đi của GS Triều để lại niềm tiếc thương của thế hệ học trò. PGS Nguyễn Hoài Bắc, Trưởng khoa Nam học và Y học giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, chia sẻ: “Sẽ không còn hình bóng người thầy vẫn đi về sớm khuya, nhưng tinh thần của thầy sẽ mãi mãi đi cùng chúng tôi, thế hệ học trò luôn khắc cốt ghi tâm những lời thầy dậy”.

Lê Nga