Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu nghiên cứu đánh thuế đất hoang hóa, các dự án bất động sản, nhà ở chậm triển khai, ngăn ngừa các hành vi đầu cơ, thổi giá đất.
Nội dung được nêu trong Thông báo số 256 của Văn phòng Chính phủ ngày 23/5, truyền đạt kết luận của Phó thủ tướng tại cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản.
Theo đó, bất động sản là mắt xích quan trọng trong chuỗi sản xuất, tín dụng, thị trường vốn và lao động. Thời gian qua, Chính phủ đã liên tục chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc cho lĩnh vực này. Tuy nhiên, thị trường vẫn đối mặt nhiều hạn chế như thiếu nguồn cung, giá tăng cao so với thu nhập người dân, khả năng tiếp cận nhà ở còn thấp.
Lãnh đạo Chính phủ cho rằng cần những giải pháp mạnh và thực chất hơn. Đất đai bị bỏ hoang, dự án chậm triển khai phải được xem xét thu hồi hoặc đánh thuế cao. Chính sách thuế cần phân biệt rõ giữa người sử dụng hợp pháp và hành vi đầu cơ, gây lãng phí tài nguyên.
Phó thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu chính sách thuế với đất hoang hóa, dự án treo; đồng thời rà soát thuế nhà đất thứ hai, thuế chuyển nhượng và thời gian sở hữu bất động sản, tránh đánh thuế chồng.

Thị trường bất động sản huyện Cần Giờ, TP HCM tháng 4/2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao hoàn thiện cơ sở dữ liệu giá đất đến từng thửa, trên cơ sở vùng giá trị và thửa đất chuẩn, tiến tới áp dụng một mức giá đất thống nhất. Đây sẽ là căn cứ xây dựng chính sách thuế minh bạch, công bằng và chống đầu cơ, đẩy giá. Bộ này cũng cần phối hợp Bộ Tài chính rà soát quy định về định giá, thủ tục hành chính, tiếp cận đất đai và các quy định chuyển tiếp để trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi trong tháng 6.
Với Bộ Xây dựng, Phó thủ tướng yêu cầu sớm xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường bất động sản, bao gồm thông tin giao dịch, giá cả, cung – cầu. Trên cơ sở đó, Nhà nước có thể điều tiết thị trường thông qua quy hoạch, kế hoạch phát triển đô thị và nhà ở, điều chỉnh tiến độ, cơ cấu dự án, áp dụng chính sách tài chính, tín dụng, thuế phù hợp từng thời kỳ.
Cơ quan này cũng được giao nghiên cứu phát triển các trung tâm giao dịch bất động sản phù hợp từng địa phương; tích hợp các thủ tục đầu tư, thẩm định thiết kế, phòng cháy chữa cháy vào giấy phép xây dựng nhằm rút ngắn thời gian triển khai dự án. Ngoài ra, Bộ Xây dựng cần ban hành thiết kế mẫu nhà ở xã hội, mở rộng đối tượng thụ hưởng và đa dạng hình thức tiếp cận như thuê, thuê mua, mua.
Nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ, lãng phí tài nguyên đất, năm ngoái, đoàn giám sát của Quốc hội cũng đã kiến nghị, sớm ban hành chính sách thuế áp dụng với người sở hữu nhiều nhà đất, bỏ hoang bất động sản. Nhiều địa phương hiện nay dư thừa các sản phẩm như shophouse, biệt thự không người ở. Trong khi đó, nhà ở bình dân, vừa túi tiền ngày càng khan hiếm, nhất là tại Hà Nội và TP HCM ghi nhận tình trạng lệch pha trên thị trường bất động sản trầm trọng.
Chủ trương tính thuế cao hơn với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ, chậm sử dụng, bỏ đất hoang, đã được Trung ương nêu trong Nghị quyết 18, tháng 6/2022. Cuối 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) từng cho biết nghiên cứu tính thuế người bỏ hoang đất hoặc sử dụng nhiều đất đai hơn so với hạn mức.
Bên cạnh thuế hoang hoá tài sản, Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu phương án tính thuế 20% trên giá trị chuyển nhượng nhà đất, đánh thuế bất động sản thứ hai, thuế theo thời gian sở hữu tài sản…
Phương Uyên