Chung dòng máu Lạc Hồng: ‘Đại sứ tâm linh’ trên đất Mỹ

Năm 12 tuổi, hòa thượng Thích Đức Tuấn bắt đầu con đường tu hành tại chùa Vĩnh Nghiêm (Q.3, TP.HCM). Năm 1996, hòa thượng sang Mỹ du học ngành xã hội học và chính thức theo đuổi công việc phụng sự cộng đồng. Hiện tại, hòa thượng Thích Đức Tuấn mang nhiều trọng trách trong và ngoài nước như: Ủy viên Ủy ban T.Ư MTTQ VN, Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo VN tại châu Mỹ, trụ trì chùa Pháp Vương (ở Mỹ)…

Lấy từ bi gắn kết văn hóa các quốc gia

Quay ngược thời gian, cách đây 50 năm (năm 1975), hòa thượng Thích Đức Tuấn (lúc đó là chú tiểu) chính thức xuất gia và tu học tại chùa Vĩnh Nghiêm. Những năm ở chùa, hòa thượng đã thấm nhuần văn hóa, tư tưởng Phật giáo và nho học. Thời gian sau, hòa thượng lại tiếp tục theo nhiều sư phụ và đến nhiều chùa khác nhau ở TP.HCM để tu học.

Sẵn tính học hỏi, ngoài nghiên cứu kinh điển, chú tiểu Thích Đức Tuấn ngày nào cũng học thêm được nhiều ngôn ngữ như: tiếng Trung, Nhật, Anh… Và nhờ đó, từ năm 1986, hòa thượng đã bắt đầu trở thành người phiên dịch, giúp việc cho Giáo hội Phật giáo VN khi đón tiếp các phái đoàn nước ngoài, dự các diễn đàn Phật giáo quốc tế.

Năm 1992, hòa thượng Thích Đức Tuấn được bổ nhiệm làm trụ trì chùa Tế Độ (Q.Gò Vấp, TP.HCM). Đây là ngôi chùa cuối cùng hòa thượng ở và tu tập tại TP.HCM trước khi lên đường sang Mỹ du học.

Hội đủ cơ duyên, năm 1996, hòa thượng bắt đầu du học ngành xã hội học tại Mỹ. Thời gian học ở Đại học San Jose State, hòa thượng biết đến Trung tâm đa dịch vụ Thánh John XXIII, thuộc Cơ quan từ thiện Catholic Charities (bang California), thường xuyên giúp đỡ những người lớn tuổi ở nhiều quốc gia châu Á sang định cư tại Mỹ, trong đó có VN.

Thế là cơ duyên dấn thân phụng sự cộng đồng đầu tiên của hòa thượng Thích Đức Tuấn chính thức bắt đầu. Ở đó, hòa thượng dùng khả năng ngôn ngữ đa dạng của mình để giúp đỡ những cụ già người Việt, tiếp sau đó là người Nhật, Đài Loan, Hồng Kông (Trung Quốc)… về các vấn đề trong cuộc sống. “Tôi thường đứng lớp dạy các cụ già thi quốc tịch, liên lạc với chính quyền, gia đình ở quê hương, phục vụ các vấn đề y tế, xã hội…”, hòa thượng chia sẻ.

Trong mỗi dịp Tết Nguyên đán, Tết trung thu, hòa thượng lại đứng ra tổ chức chương trình cho các cụ cao niên của các nước và lãnh thổ như VN, Trung Quốc… cùng chung vui. Có như vậy, việc gắn kết văn hóa của nhiều người gốc Á tại Mỹ ngày càng gần nhau hơn.

“Một kỷ niệm khó quên với tôi là khi các cụ cao niên người Việt và Trung có nhiều điểm khác biệt, văn hóa, ngôn ngữ và có sự hiềm khích với nhau. Nhờ khả năng ngôn ngữ, tôi cũng dùng lòng từ bi hỷ xả của Phật giáo để làm trung gian hòa giải. Vậy là sau đó, mọi người gắn kết với nhau nhiều hơn”, hòa thượng nói.

Hòa thượng Thích Đức Tuấn còn làm thiện nguyện ở các bệnh viện tại thành phố San Jose. Ở đây, hòa thượng dường như trở thành người thân của những bệnh nhân người Việt bị ung thư giai đoạn cuối. Biết được người Việt nào bệnh, hòa thượng đều đến thăm hỏi, tư vấn tâm lý tinh thần, hoặc tụng niệm cho những người đến hồi kết của cuộc đời.

Hòa thượng dùng triết lý Phật giáo, hướng dẫn họ tu thiền để tâm được bình an, có cơ may kéo dài sự sống. Hòa thượng còn dùng Phật giáo làm nền tảng phục hồi tâm lý cho đội ngũ y, bác sĩ ở bệnh viện mà mình thường đến. Những hành động cụ thể này mang tính phục vụ cộng đồng đã trực tiếp xoa dịu vết thương và thể hiện sự nhập thế tích cực của Phật giáo trong thời hiện đại.

Xây chùa Việt trên đất Mỹ

Ở Mỹ, hòa thượng Thích Đức Tuấn hầu như phải làm mọi việc từ học, làm việc và tu tập ở chùa. Bởi hòa thượng nói rằng tăng ni Phật giáo ở Mỹ khác so với trong nước, ngoài việc đóng góp của cộng đồng thì phải tự bươn chải để có kinh phí nuôi bản thân, đi học và thực hiện những Phật sự tại chùa.

Năm 1999, hòa thượng Thích Đức Tuấn dùng số tiền tích góp trong nhiều năm mua căn nhà nhỏ ở thành phố San Jose để xây ngôi Niệm Phật đường. Nơi đây hòa thượng chọn làm điểm tu tập, tổ chức buổi thuyết pháp, tụng kinh và sinh hoạt tâm linh dành cho bà con người Việt, với mong muốn xây dựng nét văn hóa Phật giáo đặc trưng trên đất Mỹ.

Vài năm sau, hòa thượng mua một mảnh đất rộng hơn và xây ngôi chùa mang tên Pháp Vương, tại thành phố Milpitas, bang California. Ngôi chùa không lớn, nằm dưới một ngọn đồi, nhưng là người Việt, hòa thượng đã bài trí ngôi tam bảo, tượng Phật, chiếc chuông làm sao gần với văn hóa tâm linh người Việt tại quê nhà. Nơi đây ngày càng phát triển khi đã góp phần vào việc giới thiệu hình ảnh đất nước, con người, văn hóa, truyền thống lịch sử, Phật giáo VN đến bạn bè, chư tăng quốc tế.

Dịp lễ Vu lan, Tết Nguyên đán hằng năm, chùa đều hoan hỷ đón bà con người Việt đến lễ Phật cầu an. Không chỉ là nơi linh thiêng, đây dường như là một gia đình lớn đầy đủ người thân, mang không khí và hồn cốt Việt. Năm 2022, hòa thượng Thích Đức Tuấn chính thức được Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng tấn phong giáo phẩm hòa thượng. Đồng thời, lúc này hòa thượng Thích Đức Tuấn thành lập Giáo hội Phật giáo VN tại châu Mỹ, mục đích đoàn kết người VN ở nước ngoài, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.

Kết nối kiều bào, hướng về quê hương

Bên cạnh Phật sự ở chùa, hòa thượng Thích Đức Tuấn còn tích cực làm cầu nối từ thiện để gắn kết cộng đồng kiều bào, Phật tử tại Mỹ với quê hương VN. Hòa thượng như một “đại sứ tâm linh” luôn khuyến khích bà con trở về nước thường xuyên hơn, nhằm mục đích trực tiếp chứng kiến những đổi thay và sự phát triển vượt bậc của đất nước.

Điển hình như thời dịch Covid-19, hòa thượng đã đứng ra kêu gọi gom góp và phân phối thực phẩm cho kiều bào ở Mỹ lúc cần thiết. Khi đã ổn định, hòa thượng lại tiếp tục cùng kiều bào chung tay hỗ trợ bà con ở quê hương bằng cách mua đồ cứu trợ, thiết bị y tế gửi về VN. Hòa thượng từng viết tâm thư gửi đến Tổng thống Mỹ nhờ sự trợ giúp vắc xin; kết nối với các tổng lãnh sự quán VN giúp kiều bào, du học sinh sớm hồi hương trong đại dịch.

Còn với cơn bão số 3 xảy ra hồi năm 2024, gây thiệt hại nặng nề cho miền Bắc, một lần nữa hòa thượng lại kêu gọi kiều bào chung tay ủng hộ và giúp đỡ quê hương. Chính lúc này, hòa thượng lái xe qua 2 miền Bắc – Nam của bang California để vận động. Kèm theo là đích thân trở về VN, lặn lội đến tận thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, H.Bảo Yên, Lào Cai) để gửi những phần quà từ nửa vòng trái đất.

“Những vật chất đóng góp của bà con Việt kiều mang ý nghĩa tinh thần là chính. Nó nói lên tấm lòng từ những người con ở phương xa gửi gắm về quê hương. Để thấy được dù ở đâu, tình cảm chân thành, lá lành đùm lá rách của Phật tử người Việt với nhau luôn tồn tại”, hòa thượng bày tỏ.

Từ những đóng góp cho cộng đồng người Việt ở Mỹ cũng như quê hương, năm 2024 hòa thượng Thích Đức Tuấn được bầu làm Ủy viên Ủy ban T.Ư MTTQ VN nhiệm kỳ 2024 – 2029. Không những vậy, với vai trò đảm nhiệm hiện nay, hòa thượng luôn muốn dấn thân nhiều hơn nữa cho các hoạt động cộng đồng, ở quê hương, các bệnh viện, viện dưỡng lão…

Đặc biệt, hòa thượng đang thể hiện mình là người trung gian hòa giải, hàn gắn những vết thương của lịch sử từ cộng đồng kiều bào Mỹ và người dân trong nước, để thể hiện rõ hơn triết lý từ bi hỷ xả của Phật giáo.