Hình ảnh được mô tả là máy bay Nga bị tấn công (Ảnh: Reuters).
Chiến thuật mới mà Ukraine sử dụng trong cuộc tấn công nhằm vào 41 máy bay ném bom của Nga có thể gây ra những tác động lớn, không chỉ đối với sức mạnh không quân của Moscow mà còn đối với toàn bộ các quân đội hiện đại, theo nhận định của các chuyên gia quốc phòng với Business Insider.
“Đây là một cái nhìn thoáng qua về chiến tranh tương lai”, ông James Patton Rogers, chuyên gia về UAV và giám đốc điều hành Viện Chính sách Công nghệ Cornell Brooks, nhận định.
Trước đây, Kiev từng nhiều lần tấn công Nga bằng UAV nhưng hôm 1/6 vừa qua, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã đồng loạt nhắm vào các sân bay quân sự Nga bằng một chiến thuật sáng tạo.
Theo SBU, các đặc vụ đã bí mật đưa UAV quân sự vào lãnh thổ Nga, sau đó giấu chúng trong các thùng gỗ được gắn lên xe tải.
Những xe này được lái tới gần các mục tiêu, nơi UAV được phóng đi từ khoảng cách gần, gây ra thiệt hại mà Ukraine tuyên bố lên tới 7 tỷ USD. Khoảng cách ngắn và số lượng UAV tấn công nhỏ khiến lực lượng phòng không Nga gần như không kịp phản ứng.
Dù chi tiết vụ tấn công cần được xác minh độc lập, nhưng các bằng chứng hình ảnh ban đầu cho thấy “đây là một chiến dịch gây chấn động của lực lượng đặc nhiệm Ukraine”, theo ông Justin Bronk, chuyên gia tại Viện Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI).
Các cuộc tấn công bằng UAV trước đây của Ukraine thường bị đánh chặn bởi hệ thống phòng không hiện đại của Nga như S-300 và S-400. Nhưng lần này, dường như các UAV đã tránh được “tấm lá chắn S-400”.
Thay vì phóng UAV tầm xa bay từ Ukraine sang không phận Nga, SBU cho biết họ đã sử dụng container vận chuyển bằng xe tải đến sát mục tiêu, sau đó kích hoạt UAV bằng cách điều khiển từ xa mở mái che.
Với quãng đường ngắn và đơn giản, các UAV đã đánh trúng máy bay ở các sân bay Belaya, Diaghilev, Olenya và Ivanovo.
Cựu Ngoại trưởng Lithuania, ông Gabrelius Landsbergis, cho rằng cuộc tấn công này cho thấy khả năng sáng tạo và bất ngờ của Ukraine. “Quy mô và sự tinh vi của chiến dịch, được thực hiện mà không có dấu hiệu hỗ trợ tình báo hay hậu cần từ phương Tây, cho thấy Ukraine đang ít phụ thuộc hơn vào viện trợ từ bên ngoài”, ông viết.
Ông Landsbergis cho biết, Ukraine đang tiếp tục đổi mới bằng vũ khí do nội địa sản xuất để tăng cường khả năng tự chủ.
Ukraine đã cho thấy, chỉ với các UAV giá rẻ, họ có thể biến phi đội máy bay ném bom trị giá hàng trăm triệu USD của Nga thành mục tiêu dễ bị tổn thương trên đường băng.
Trước đây, các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine từng vươn xa đến hơn 1.000km từ biên giới chung với Nga.
Tuy nhiên, đòn tấn công hôm 1/6 vượt xa con số đó. Sân bay Belaya nằm ở vùng Irkutsk, cách Ukraine 4.000km, một khoảng cách mà Nga có thể từng nghĩ là an toàn.
Chuyên gia Bronk nhận định số lượng máy bay lớn bị phá hủy đủ “gây ảnh hưởng đáng kể” tới khả năng Nga tiếp tục phóng tên lửa hành trình tầm xa vào Ukraine.
Ông ước tính Nga chỉ có khoảng 60 máy bay Tu-95 “Bear” và 20 chiếc Tu-160 “Blackjack” còn đang hoạt động, và việc thay thế các máy bay bị phá hủy sẽ là thách thức lớn vì dây chuyền sản xuất các mẫu này đã bị chậm hoặc ngừng từ nhiều thập niên.
Hình ảnh và video cho thấy nhiều máy bay Nga bị tấn công khi đang đậu ngoài trời, không có nơi trú ẩn kiên cố, khiến chúng trở thành mục tiêu dễ dàng.
Ảnh vệ tinh từng cho thấy Nga lo lắng về điều này: Họ từng thử chất lốp xe lên cánh máy bay để đánh lừa hệ thống dẫn đường bằng hình ảnh của UAV.
Một chiếc máy bay dưới mặt đất gần như không thể tự bảo vệ mình và hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống phòng không xung quanh hoặc phi cơ đang bay tuần tra.
Nó cũng đặt ra câu hỏi lớn với nhiều lực lượng quân đội rằng liệu họ đã làm đủ để bảo vệ cho các tài sản chiến lược hay chưa? Liệu các đối thủ có học tập Ukraine với chiến thuật mới hay không?
Đặc biệt, theo các chuyên gia, các quốc gia phương Tây có thể là bên sẽ lo ngại nhiều nhất.
Cuộc chiến hơn 3 năm qua ở Ukraine cho thấy Nga là lực lượng với khả năng học hỏi nhanh chóng trên chiến trường. Ukraine từng có ưu thế hơn Nga về UAV trong giai đoạn đầu chiến sự nhưng sau đó Moscow đã san bằng và thậm chí vượt mặt ở một số khu vực.
CEO Karl Rosander của công ty công nghệ quốc phòng Nordic Air Defence (Thụy Điển) cho biết, vụ tấn công là “lời nhắc rõ ràng” về một giai đoạn chiến tranh mới: Nơi mà các UAV có thể âm thầm “ngủ đông” sau phòng tuyến địch, chờ lệnh để phát động tấn công bất ngờ.
Ông cảnh báo: “Chỉ là vấn đề thời gian trước khi Nga và các đối thủ khác học theo chiến thuật này”.