Các tác phẩm của William Faulkner không chỉ là những bản đồ tâm lý sâu sắc của miền nam nước Mỹ mà còn là những mê cung ngôn từ thử thách nhận thức và lòng can đảm của người đọc. Trong đó, Cọ hoang được xem như một biểu tượng mới của văn học Mỹ hiện đại.

William Faulkner (1879 – 1962) là nhà văn người Mỹ, được trao giải Nobel Văn học năm 1949
Ảnh: Tư liệu
Ở Cọ hoang, Faulkner kể về cuộc trốn chạy của Harry Wilbourne – một bác sĩ trẻ theo chủ nghĩa lý tưởng và Charlotte Rittenmeyer – một người phụ nữ đã có gia đình nhưng khao khát tự do và tình yêu đích thực. Họ bỏ lại sau lưng tất cả để theo đuổi một cuộc sống không ràng buộc, một tình yêu không biên giới xã hội. Nhưng lý tưởng ấy nhanh chóng tan vỡ trước thực tế nghiệt ngã, và tình yêu của họ dần bị gặm nhấm bởi nghèo đói, bệnh tật và tội lỗi. Câu chuyện kết thúc bi thảm, với cái chết của Charlotte và bản án tù dành cho Harry – như một lời kết lạnh lùng cho khát vọng được tự do sống và yêu theo cách của riêng mình.
Cọ hoang – cuộc đối thoại nội tại về khái niệm tự do
Trong tác phẩm, Faulkner còn dựng thêm một tuyến truyện Ông già sông Mississippi hài hước nhưng giàu ẩn dụ, kể về một tù nhân vô danh bị cuốn trôi theo dòng sông lớn cùng một người phụ nữ đang chuyển dạ trong trận lụt lịch sử. Người đàn ông này, vốn là kẻ bị xiềng xích bởi luật pháp, lại trở thành hình ảnh biểu tượng của sự cao cả và hy sinh, thậm chí còn được trao cơ hội trở lại tự do, nhưng ông từ chối, lựa chọn quay lại nhà tù, như thể chỉ nơi đó ông mới thực sự tồn tại.
Với hai câu chuyện trái ngược ấy, Faulkner tạo ra một đối thoại nội tại về khái niệm tự do – điều mà con người khát khao nhưng lại không bao giờ thực sự nắm giữ. Nếu ở tuyến truyện Cọ hoang, tự do là sự thoát ly khỏi xã hội, khỏi luật lệ, là hành trình tìm đến “tình yêu thuần túy” (dù trong hành trình đó có đẹp đẽ, song lại dẫn đến hủy diệt) thì với tuyến truyện Ông già sông Mississippi, tự do lại hiện ra nơi xiềng xích, nơi con người chấp nhận số phận, vượt lên hoàn cảnh để hành động vì người khác – một dạng tự do bên trong, vững chãi và thâm trầm…

Tác phẩm Cọ hoang của Faulkner do NXB Lao Động và Bách Việt ấn hành
Ảnh: BachvietBooks
William Faulkner (1879 – 1962) là nhà văn người Mỹ. Ông nhận giải Nobel Văn học năm 1949 không chỉ vì những tác phẩm riêng lẻ mà vì toàn bộ di sản văn chương ông để lại – nơi ông “đã kế thừa truyền thống văn chương miền Nam Mỹ và nâng nó lên tầm phổ quát của nhân loại”, như lời Ủy ban Nobel ghi nhận. Cọ hoang, với sự táo bạo về hình thức và chiều sâu triết lý, là một trong những tác phẩm góp phần đưa ông đến với Nobel và là minh chứng rực rỡ cho tài năng xuất chúng của tác giả.
Sau 11 năm kể từ lần ra mắt độc giả Việt, Cọ hoang (do dịch giả Nguyễn Bích Lan chuyển ngữ) vừa “trở lại” trong diện mạo mới, có chỉnh sửa bổ sung. Cuốn sách được chăm chút cả phần trình bày – hiện đại và bắt mắt với mong muốn mang đến cho độc giả một hành trình trải nghiệm cảm xúc đáng nhớ.