Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố lệnh của Chủ tịch nước – Ảnh: HỒNG QUANG
Chiều 16-6, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung điều 10 của Pháp lệnh Dân số và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Mở ra cục diện mới, thúc đẩy phát triển bền vững
Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013 theo hướng quy định các đơn vị hành chính Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do luật định.
Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập. Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do Quốc hội quy định.
Nghị quyết cũng nêu rõ: Kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước từ 1-7.
Về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hiến pháp cũng được sửa đổi để làm rõ vai trò của cơ quan này là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân; tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị – xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.
Bà Nguyễn Phương Thủy, phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, đánh giá trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, đã đặt ra yêu cầu cấp thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Bà Nguyễn Phương Thủy, phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội – Ảnh: HỒNG QUANG
Việc này nhằm tạo cơ sở hiến định cho việc thực hiện nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.
“Đồng thời mở ra cục diện mới, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước với tầm nhìn lâu dài”, theo bà Thủy.
Trong tháng tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp (6-5 đến 5-6), đã có trên 280,2 triệu lượt ý kiến tham gia góp ý. Trong đó tỉ lệ tán thành đạt 99,75%.
“Nghị quyết đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Điều này sẽ tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân hạnh phúc, yên vui”, theo phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.
Tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho mô hình chính quyền 2 cấp
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) gồm 7 chương, 54 điều.
Việc Quốc hội thông qua luật này còn mang ý nghĩa lịch sử, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở nước ta.
Luật xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền; thiết lập cơ sở pháp lý đầy đủ cho mô hình chính quyền địa phương ở đặc khu.
Luật đã hoàn thiện các nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với chính quyền địa phương, giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với chính quyền địa phương cấp xã một cách khoa học, đồng bộ, thống nhất.
Đặc biệt, luật đã trao quyền cho chủ tịch UBND cấp tỉnh trong trường hợp cần thiết được trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc cấp mình và của UBND, chủ tịch UBND cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long đánh giá việc chuyển đổi từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp là một bước cải cách quan trọng và có tính chất lịch sử.
Để đảm bảo sự liên tục, thông suốt và ổn định trong quá trình chuyển đổi này, luật đã quy định đầy đủ, bao quát và có tính đến các vấn đề có thể phát sinh trong thực tiễn, từ việc tổ chức bộ máy, nhân sự đến quy trình xử lý hành chính và cơ chế hoạt động.
Cũng tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cũng đã nêu một số nội dung về Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung điều 10 của Pháp lệnh Dân số.