Đặng Thùy Trâm và những mùa hè định mệnh: Đớn đau và đẹp đẽ!

Những mùa sen thương nhớ

Trong ký ức của người thân, hình ảnh nữ bác sĩ đã ngã xuống vào mùa hè 1970 lại sống mãi cùng những mùa sen thương nhớ, khi gia đình họ còn đủ người, và miền Bắc đang trong những ngày hòa bình lập lại.

ẢNH: GIA ĐÌNH CUNG CẤP

“Chị tôi yêu hoa lắm, nhất là hoa sen. Mùa hoa, bao giờ nhà tôi cũng có hương sen thơm ngan ngát. Đến nỗi bác họa sĩ Đinh Minh phải vẽ cho chị hai bức về hoa, một bức hoa sen và bức kia là một bình thược dược cắm rất nghệ thuật. Thật tiếc, vì chiến tranh chúng tôi chỉ còn giữ được một bức.

Tôi còn nhớ, có lần tôi được đi thuyền trên hồ Tây cùng chị và một anh bạn thân. Lúc đó là buổi chiều tà, thuyền đi vào vùng sen nở. Ngắt một bông hoa, anh đưa cho tôi và nói, Hiền nhìn xem này, hoa này có giống chị của em không, vừa có sắc lại vừa có hương, chao ôi tinh khiết. Chị và anh cùng đỏ bừng mặt. Ánh sáng mặt trời lúc đó cũng bừng lên rực rỡ một vùng. Cả hai người đều lúng túng im lặng xao xuyến trước đất trời thấm đượm sắc hương…

Sau này rất nhiều năm, gặp lại tôi, người bạn cũ ấy của chị đã khóc, những giọt nước mắt đùng đục từ từ lăn trên đôi má đã sạm màu thời gian sao mà buồn thế. Anh nói với tôi, phải chi lúc đó anh can đảm lên một chút nữa thôi, thì anh nói được điều mà anh hằng ấp ủ, dù có được chị chấp nhận hay không cũng là lời anh được nói với người con gái mà anh yêu mến nhất cuộc đời, là lời chân thật nồng nàn nhất từ một người con trai mà một người con gái quý báu như Thùy Trâm phải được nghe…”, chị Đặng Hiền Trâm – em gái liệt sĩ Đặng Thùy Trâm góp lời vào cuốn sách.

Mùa hè lộng gió và đỏ lửa

Nhưng những mùa sen tươi đẹp ấy không kéo dài trên đất Bắc, bởi chiến tranh thêm lần nữa lại nhăm nhe chìa móng vuốt. “Mùa hè năm 1964, gia đình tôi có một kỳ nghỉ hè rất thú vị ở Sầm Sơn. Cả năm chị em tôi nô đùa dưới sóng biển. Chúng tôi nắm tay nhau cùng nhảy khi mỗi đợt sóng trắng xóa xô vào và cười khanh khách. Rồi chạy ùa lên bờ đuổi theo những bông hoa cỏ, loại hoa giống một quả bóng nhỏ đầy gai cứ xoay tròn cuốn theo chiều gió rất nhanh…

ẢNH: GIA ĐÌNH CUNG CẤP

Bỗng nhiên một buổi chiều, ba tôi bảo phải về sớm thôi, vì đã có chuyện rồi. Hạm đội 7 của giặc Mỹ đã tiến vào gần bờ. Cả nhà sững sờ, tuy đã nghe phong thanh nhưng không ngờ chiến tranh đến nhanh thế. Trong khi chúng tôi đang vui đùa với sóng biển, giặc Mỹ đã kiếm cớ gây sự kiện vịnh Bắc bộ. Thế là chiến tranh chính thức xảy ra trên đất Bắc. Tôi không ngờ đó là buổi cuối cùng đi chơi mà gia đình tôi có đầy đủ các thành viên. Chiến tranh đã tràn vào gia đình của chúng tôi với tất cả sự khổ đau cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Đó là những ngày đi sơ tán dài dằng dặc, là bom rơi, là chia ly, là mất mát…”, chị Hiền Trâm nhớ lại.

Hai năm sau đó, cũng giữa những ngày hè, nữ bác sĩ trẻ Đặng Thùy Trâm đã gửi vào nhật ký tiếng trống lòng da diết của niềm “nhớ thương cách vời” người yêu nơi tiền tuyến: “Bốn năm rồi, em không bao giờ quên những phút giây của ngày này trên con đường cũ. Đó là một ngày mùa hè lộng gió… và những gì nữa hở anh? Phải chăng là ngọn lửa tình yêu cũng đã được ngọn gió ấy thổi bùng lên rực sáng…” (7.7.1966).

ẢNH: GIA ĐÌNH CUNG CẤP

Lại cả tiếng trống lòng nao nức lên đường trong những ngày chuẩn bị “đi B”: “Sáng nay lòng mình náo nức, sôi sục căm thù, tự hào về dân tộc ta, tin vào thắng lợi ngày mai… Tất cả đang rộn lên trong lòng. 5 giờ 15 phút Bác đọc lệnh động viên cục bộ. Từ đây, cuộc chiến tranh yêu nước sang một giai đoạn mới. Mình vinh dự được đóng góp chút ít công sức nhỏ vào công cuộc cách mạng vĩ đại này. Lên đường nhập ngũ! Tiếng gọi thôi thúc từ lâu, nhưng hôm nay có gì tha thiết hơn, khẩn cấp hơn: Hãy lên đường nhập ngũ quyết chiến đấu, quyết giành lấy thắng lợi cuối cùng! Vâng, chúng tôi đã sẵn sàng!” (17.7.1966).

Để rồi 4 năm sau đó, cũng lại vào một ngày hè định mệnh (22.6.1970), chị đã ngã xuống trên mảnh đất anh hùng, nơi câu nói “Đừng đốt, trong đó có lửa!” đã trở thành một mệnh lệnh của lương tri, một tiếng vọng da diết khôn nguôi từ một mùa hè đỏ lửa, đẹp đẽ đến đớn đau, đớn đau và đẹp đẽ!