Hiệp hội Bất động sản Việt Nam kiến nghị không thu tiền sử dụng đất bổ sung với trường hợp đã được giao, cho thuê đất mà không đưa vào kinh doanh.
Đề xuất này được Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnRea) nêu tại văn bản kiến nghị về sửa đổi Nghị định 103 để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án gửi các Bộ Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Tư Pháp.
Hiện tại, theo dự thảo nghị định (phiên bản trình Bộ Tư pháp thẩm định), khoản tiền bổ sung đối với trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất trước thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực (1/8/2024) vẫn được đề xuất theo hai phương án.
Phương án 1 là giữ nguyên mức thuế 5,4% mỗi năm. Phương án 2 là giảm mức thu bổ sung xuống còn 3,6% mỗi năm. Thời gian thu tiền bổ sung tính từ lúc có quyết định giao đất, cho thuê đất đến thời điểm chậm nhất mà cơ quan Nhà nước phải có thông báo thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trừ đi 180 ngày.
Trên cơ sở kiến nghị của một số doanh nghiệp bất động sản, VnRea đề xuất sửa dự thảo nghị định theo hướng không thu tiền bổ sung với trường hợp người sử dụng đất không thể đưa vào kinh doanh (chưa bán sản phẩm) dù đã được giao, cho thuê đất. Hiệp hội này cho rằng chỉ nên thu tiền bổ sung ở mức 3,6% mỗi năm với trường hợp đã đưa đất vào kinh doanh (đã bán sản phẩm và thu tiền).
Lý giải cho đề xuất trên, VnRea cho biết thực tế đa số chủ đầu tư đều tuân thủ quy định pháp luật, họ được giao đất, cho thuê đất, nhưng do chưa được phê duyệt giá đất, nên chưa thể hoàn thành nghĩa vụ tài chính để đưa đất vào kinh doanh. “Trường hợp này nếu yêu cầu người sử dụng đất phải nộp tiền bổ sung là không hợp lý vì doanh nghiệp không được hưởng lợi từ việc được giao đất. Ngược lại, họ còn thiệt hại do chậm xác định giá đất, khiến không thể đưa đất vào kinh doanh”, đơn vị này nêu.
Với các trường hợp vẫn đưa đất vào kinh doanh trước khi được xác định giá đất, VnRea cho rằng Nhà nước thu tiền sử dụng bổ sung là hợp lý, bởi họ đã được hưởng lợi từ việc được giao đất.
Về thời gian tính khoản tiền bổ sung, VnRea cũng kiến nghị nên tính từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực đến thời điểm chậm nhất mà cơ quan Nhà nước phải có thông báo thu tiền sử dụng đất, thuê đất trừ đi 180 ngày.
Theo Hiệp hội này, việc tính thời gian chưa phải nộp khoản tiền bổ sung từ thời điểm có quyết định giao, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là chế tài nặng hơn với hành vi phát sinh trước thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực. Trước đó, Luật Đất đai 2013 không quy định về việc này.
Trước đó, tại một hội thảo về giá đất gần đây, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) cũng cho biết việc thu bổ sung tiền sử dụng đất là đúng luật Đất đai hiện hành. Tuy nhiên, ông đánh giá tỷ lệ 5,4% như quy định hiện tại hay 3,6% theo đề xuất mới của Bộ Tài chính là chưa hợp lý, bởi việc chậm xác định nghĩa vụ tài chính là do cơ quan Nhà nước, không phải lỗi của doanh nghiệp.
Ông đề nghị giảm mức thu tiền sử dụng đất bổ sung từ 5,4% xuống 0,5% trong lúc chờ sửa luật và tiến tới bỏ hoàn toàn. Theo chuyên gia này, tiền sử dụng đất thực chất là một khoản đầu tư trả trước được tính vào giá bán. Nếu truy thu bổ sung, chi phí sẽ bị đẩy sang người tiêu dùng, làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở và gây lệch pha cung – cầu trên thị trường.
Mức 5,4% từng vấp phải nhiều phản ứng từ doanh nghiệp, hiệp hội và địa phương vì bị cho là không phản ánh đúng thực tế, gây gánh nặng tài chính trong khi thị trường bất động sản còn khó khăn. Bộ Tài chính cho biết các phương án điều chỉnh nhằm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người sử dụng đất.
Anh Tú