Tại Kết luận thanh tra dự án xây dựng trụ sở làm việc Bộ Ngoại giao (số 2 Lê Quang Đạo, Hà Nội) vừa được Thanh tra Chính phủ công bố, Bộ Ngoại giao đã có Báo cáo số 4859/BC-BNG kiến nghị cho phép dừng chủ trương đầu tư và cho cơ chế xử lý các vướng mắc, tồn đọng của dự án về vật tư, thiết bị tồn kho, chấm dứt, thanh lý hợp đồng để quyết toán vốn đầu tư công đã đầu tư vào dự án (kể cả giá trị thực hiện dở dang).
Việc này, theo Bộ Ngoại giao, nhằm xác định giá trị tài sản công hình thành sau đầu tư, làm căn cứ để điều chuyển dự án sang cho Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) quản lý.

Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao ở số 2 Lê Quang Đạo, Hà Nội (Ảnh: Hữu Thắng).
Bộ Ngoại giao kiến nghị cho phép nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền phương án lập dự án đầu tư xây dựng trụ sở mới của Bộ Ngoại giao tại một địa điểm phù hợp.
Trước vấn đề này, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh khi lập dự án đầu tư, Bộ Ngoại giao đã xác định dự án có các hạng mục đặc biệt là sân đỗ trực thăng, hầm thoát hiểm và khi trình điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư đã bổ sung thêm Trung tâm lưu trữ là hạng mục đặc biệt.
Trong tổng mức đầu tư điều chỉnh từ 3.484 tỷ đồng lên 6.988 tỷ đồng có nhiều nội dung phát sinh do tính chất đặc thù của công trình gần 1.585 tỷ đồng (mặc dù chưa có tài liệu chứng minh).
Mặt khác, theo kết luận thanh tra, dự án trụ sở Bộ Ngoại giao còn nhiều vướng mắc cần phải được kiểm toán để xác định chính xác giá trị dự toán, tổng dự toán, tổng mức đầu tư làm căn cứ tiếp tục thực hiện dự án.
“Do đó, việc điều chuyển Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao cho các cơ quan, tổ chức Nhà nước cần tính đến các yếu tố này để đảm bảo không gây thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước”, kết luận thanh tra nhấn mạnh.
Vì sao chuyển kết luận thanh tra tới Ủy ban Kiểm tra Trung ương?
Như Dân trí thông tin, kết luận thanh tra chỉ ra hàng loạt vi phạm, sai phạm tại dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao.
Từ đó, Thanh tra Chính phủ chuyển thông tin hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 222, vi phạm quy định về đầu tư xây dựng công trình gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 224, vi phạm về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí theo Điều 219 của Bộ luật Hình sự năm 2015 đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.
Kết luận thanh tra chỉ rõ hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc đã tự ý thay đổi mức điểm tối thiểu từ 70 điểm xuống 60 điểm để đưa tên đơn vị tư vấn đã bị loại vào xếp loại.
Bộ Ngoại giao tổ chức chỉnh thầu và ký hợp đồng 20 gói thầu với giá trị hơn 4.388 tỷ đồng, vượt 904 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 3.484 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ còn phát hiện dấu hiệu vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, vi phạm điều cấm trong đấu thầu, thực hiện trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ,… dẫn đến phát sinh vướng mắc, làm chậm tiến độ của dự án.
Kết luận thanh tra chỉ rõ vi phạm về ký hợp đồng, thuê tư vấn nước ngoài, tổng giá trị gây thiệt hại ngân sách nhà nước tạm tính trên 79 tỷ đồng; vi phạm trong đánh giá hồ sơ đề xuất một số gói thầu trái quy định và lập thẩm định dự toán một số gói thầu để chỉ định.
Việc để dự án dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm đã gây lãng phí số vốn của Nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỷ đồng. Theo kết luận thanh tra, trách nhiệm để xảy ra thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm thuộc về Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách dự án, ban quản lý dự án, các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao ở số 2 Lê Quang Đạo, Hà Nội được đề xuất chuyển giao cho Tập đoàn PVN quản lý (Ảnh: Hữu Thắng).
Trách nhiệm để xảy ra tình trạng dự án chậm tiến độ, hiện nay chưa hoàn thành có nguy cơ gây lãng phí ngân sách nhà nước ở một số nội dung thuộc về Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách dự án, phụ trách Cục Quản trị – Tài vụ và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Từ đó, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tổ chức kiểm điểm để xử lý trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm với tập thể, cá nhân theo từng thời kỳ liên quan các thiếu sót, vi phạm được nêu trong kết luận.
Tổng Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Kiểm toán Nhà nước kiểm toán việc lập dự toán tổng mức đầu tư để làm căn cứ tiếp tục thực hiện và quyết toán dự án.
Kết luận thanh tra đã được chuyển đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét xử lý theo thẩm quyền.
Dự án vào diện Ban chỉ đạo Trung ương theo dõi
Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao được khởi công từ tháng 8/2009 với tổng mức đầu tư gần 3.500 tỷ đồng, sau đó điều chỉnh lên hơn 4.000 tỷ đồng, ban đầu dự kiến thi công trong 4 năm.
Năm 2017, Kiểm toán Nhà nước xác định quy mô dự án và khả năng đáp ứng nguồn vốn đầu tư theo tiến độ thực hiện dự án chưa hợp lý đã dẫn đến khi thực hiện phải cắt giảm quy mô, kéo dài tiến độ, điều chỉnh tổng mức đầu tư và phân kỳ đầu tư. Tổng thể các gói thầu được kiểm toán đều bị chậm tiến độ.
Ngày 25/3, tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao đã được đưa vào diện theo dõi.
Sau đó, Thanh tra Chính phủ được giao thực hiện cuộc thanh tra về dự án này.
