Đề xuất không miễn thuế với hàng nhập qua thương mại điện tử

Theo quy định hiện hành, hàng nhập khẩu giá trị dưới một triệu đồng qua chuyển phát nhanh được miễn thuế nhập khẩu, giá trị gia tăng (VAT) từ ngày 18/2.

Tại dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu đang lấy ý kiến, Bộ Tài chính dự kiến miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng có giá trị nhỏ (từ một triệu đồng trở xuống).

Góp ý về việc này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất nhà điều hành cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm với hàng hóa thương mại điện tử nhập khẩu.

VCCI cho rằng cơ chế này chưa thực sự phù hợp, có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hóa sản xuất trong nước. Bởi nếu áp dụng điều này, phần lớn hàng hóa nhập khẩu sẽ được miễn thuế nhập khẩu, bởi mỗi đơn hàng thương mại điện tử thường có giá trị thấp, không quá 1 triệu đồng.

Năm ngoái, hơn 324 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỷ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng mỗi sản phẩm.

“Như vậy, quy định ngưỡng một triệu đồng, đồng nghĩa với phần lớn hàng hóa thương mại điện tử nhập khẩu sẽ không chịu thuế nhập khẩu”, VCCI dẫn chứng.

Các doanh nghiệp trong nước phải nộp thuế nhập khẩu với nguyên vật liệu nhập về để sản xuất hàng hóa, trong khi hàng thương mại điện tử được miễn hoàn toàn loại thuế này. VCCI cho rằng điều đó tạo sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, mang lại lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa nước ngoài.

Dù vậy, liên đoàn cũng thừa nhận việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu với hàng thương mại điện tử sẽ gặp nhiều thách thức, khó áp dụng quy định về mã HS để phân loại hàng hóa như nhập khẩu truyền thống. Nguyên nhân do mỗi lô hàng thương mại điện tử thường gồm nhiều đơn hàng nhỏ, mỗi đơn lại có nhiều mặt hàng với mã rất khác nhau.

Trong khi đó, số lượng hàng hóa thương mại điện tử vô cùng đa dạng, có thể dẫn đến khó khăn quy mô lớn trong việc xác định mã HS, làm chậm trễ quá trình giao nhận, dẫn tới hủy đơn hàng, gây thiệt hại cho người bán và sàn thương mại điện tử.

Theo VCCI, thực chất, quy định miễn thuế nhập khẩu với hàng hóa dưới 1 triệu đồng xuất phát từ nguyên lý chi phí hàng thu với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được.

Để giải quyết vấn đề này, họ cho rằng có thể áp dụng kinh nghiệm quốc tế trong việc đơn giản hóa biểu thuế cho hàng hóa thương mại điện tử. Theo đó, cơ quan quản lý có thể gộp các mã HS thành một số giỏ hàng hóa theo nhóm ngành hoặc công dụng, mỗi giỏ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể. Chẳng hạn, giỏ 1 (quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường) và giỏ 2 (máy tính, điện thoại, tai nghe)…

Theo cách này, VCCI cho rằng doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì tranh luận chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ. Canada đã áp dụng cách làm này từ năm 2012, sử dụng 3 nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS.

Năm ngoái, thị trường chứng kiến sự gia tăng đáng kể của hàng nhập khẩu qua kênh thương mại điện tử, hơn 324 triệu sản phẩm được đưa vào Việt Nam, với 14.200 tỷ đồng doanh số. Mức này tăng trưởng lần lượt gần 38% và 43% so với 2023, theo số liệu từ nền tảng dữ liệu Metric.

Cũng theo báo cáo của nền tảng này, tới cuối tháng 9/2024, hàng dưới 200.000 đồng chiếm hơn một nửa doanh số thị trường thương mại điện tử Việt Nam. Người Việt chi 900 tỷ đồng mua hàng online mỗi tháng. Ước tính, hàng ngày có khoảng 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử.

Phương Dung